اعتیاد به مواد مخدر در افغانستان گرداب خطرناکی است که از چندین سال بدینسو صد ها جوان افغان را در کام خویش فرو برده است.
در این گزارش تلاش کردیم تا طرز زنده گی افراد معتادی را به بررسی بگیریم که زنده گی با اعتیاد آنها را به کجا کشانیده است و آیا در این مدت به خاطر برگشت دوباره آنها به زنده گی عادی از سوی حکومت تلاش صورت گرفته است یا خیر؟
برای دریافت این پاسخ ها با شماری از معتادین در کابل صحبت کردیم.
قادری پسر معتادی است که با رو آوردن به مواد مخدر از پوهنځی اقتصاد پوهنتون کابل به یکی از محله های معتاد نشین این شهر کشانده شده است.
او می گوید به خاطر تداوی به شفاخانه برده شد اما رفتار نادرست کارمندان در شفاخانه سبب شد تا فرار از آنجا را ترجیع دهد:
« در شفاخانه های که افراد مثل ما را بستری می کنند چون میدانند ما مجبور به بستر شدن و نیاز به تداوی داریم، بودجه که به خاطر معتادین گرفته می شود بالای ما مصرف نمی شود در شفاخانه ها آنها را مجبور به فرار می کنند یعنی امکانات که توسط تمویل دهنده گان به ما اختصاص داده شده توسط تطبیق کننده گان اجرا نمی شود. »
قادری سه سال پیش سند لیسانس را بدست آورد، به زبان دری تکلم می کند و بر زبان انگلیسی نیز تسلط دارد.
اما این تنها قادری نیست که از رفتار نادرست کارمندان شفاخانه های دولتی در برابر معتادین شکایت دارد بلکه مثل وی دهها معتاد دیگر هم هستند که چنین گله دارند.
صادق باشنده لوگر معتاد دیگری است که در شفاخانه جنگلک کابل تحت تداوی قرار داشت اما به گفته او داکتران وی را از شفاخانه بیرون رانده اند:
« تصمیم رهایی اعتیاد را گرفتیم در شفاخانه جنگلک تداوی کردیم آنها در شفاخانه با معتادین رویه درست نمی کنند اگر داکتران و یا دیگر کارمندان شان باشد معتادین لت و کوب می شوند مرا شخصاً زیاد لت کردند. »
اما مسوولان شفاخانه دولتی جنگلک در کابل این ادعا معتادین را بی اساس خوانده و می گویند که آنان به شکل درست و دوامدار معتادین را تداوی می کنند.
به اساس گزارش UNDCP یا برنامه کنترول مواد مخدر سازمان ملل متحد که در سال 2009 به نشر رسیده در افغانستان یک میلیون تن معتاد وجود دارد که 60 هزار تن آنرا اطفال و یک صد هزار دیگر آن را زنان تشکیل میدهند.
به همین شکل وزارت مبارزه با مواد مخدر می گوید که در حال حاضر 104 مرکز برای تداوی معتادین در سراسر کشور فعالیت می کنند.
به اساس معلومات این وزارت 28 باب آن در کابل موقعیت دارند.
در این میان شماری از داکتران این را می پذیرند که در برخی شفاخانه ها با افراد معتاد رفتار مناسب صورت نمی گیرد و آنها دوباره از شفاخانه اخراج می شوند.
قریشی یکی از این داکتران در صحبت با رادیو آزادی گفت به منظور از میان برداشتن این معضل باید حکومت مراکز تداوی معتادین را افزایش دهد:
« در اینجا به یک مراقبت جدی و مراکز تداوی نیاز است مریضان در این بخش بسیار زیاد اند و گنجایش این تعداد زیاد معتادین در شفاخانه ها موجود نیست. در قانون وضع شده، آنها مجبور اند 10 روز بعد مریض را که نسبتاً خوب شده از شفاخانه مرخص کنند. باید به معتادین مراکز درست ایجاد شود و از آنها مراقبت لازم صورت گیرید. »
اما مسوولان وزارت صحت عامه افغانستان در پاسخ به این همه انتقادات می گویند که آنان هیچ گاهی فرد معتاد را به گونهء اجباری از شفاخانه اخراج نکرده اند.
داکتر احمد فواد عثمانی مسوول دیپارتمنت بخش کاهش تقاضا مواد مخدر در صحبت با رادیو آزادی گفت که تداوی معتادین در شفاخانه های دولتی به شکل لازم آن صورت می گیرید:
« این شکایت مریضان ما واقعیت ندارند یک بخش مهم رواشناسی در مورد مریض معتاد اینست در تداوی اش زیاد دروغ می گوید در کتاب نوشته است که دروغگویی یک گپ معمول در زنده گی افراد است. زمانی که معتادین بستر می شوند داکتران ما برخورد بسیار خوب دارند و با لطف و مهربانی می خواهند آنها را تداوی کنند. »
وزارت صحت عامه افغانستان در آغاز سال جاری کمپاین جمع آوری معتادین از برخی مناطق در کابل را آغاز کرد و توانست حدود سه صد معتاد را به شفاخانه ها انتقال دهد.
اما هنوز هم در بیشتر مناطق کابل مانند همیشه افراد معتاد به چشم می خورند.
آگاهان امور صحی عوامل افزایش اعتیاد در میان جوانان را فقر، بیکاری، ناامیدی و فشار های روانی در کشور میدانند.
این آگاهان تداوی مناسب معتادین در شفاخانه ها را در کاهش اعتیاد موثر میدانند اما می گویند تا زمانی که حکومت در رفع مشکلات موجود در کشور تلاش نکند اعتیاد به مواد مخدر به گونه کامل از میان نخواهد رفت.
فریبا واحدی
در این گزارش تلاش کردیم تا طرز زنده گی افراد معتادی را به بررسی بگیریم که زنده گی با اعتیاد آنها را به کجا کشانیده است و آیا در این مدت به خاطر برگشت دوباره آنها به زنده گی عادی از سوی حکومت تلاش صورت گرفته است یا خیر؟
برای دریافت این پاسخ ها با شماری از معتادین در کابل صحبت کردیم.
قادری پسر معتادی است که با رو آوردن به مواد مخدر از پوهنځی اقتصاد پوهنتون کابل به یکی از محله های معتاد نشین این شهر کشانده شده است.
او می گوید به خاطر تداوی به شفاخانه برده شد اما رفتار نادرست کارمندان در شفاخانه سبب شد تا فرار از آنجا را ترجیع دهد:
« در شفاخانه های که افراد مثل ما را بستری می کنند چون میدانند ما مجبور به بستر شدن و نیاز به تداوی داریم، بودجه که به خاطر معتادین گرفته می شود بالای ما مصرف نمی شود در شفاخانه ها آنها را مجبور به فرار می کنند یعنی امکانات که توسط تمویل دهنده گان به ما اختصاص داده شده توسط تطبیق کننده گان اجرا نمی شود. »
قادری سه سال پیش سند لیسانس را بدست آورد، به زبان دری تکلم می کند و بر زبان انگلیسی نیز تسلط دارد.
اما این تنها قادری نیست که از رفتار نادرست کارمندان شفاخانه های دولتی در برابر معتادین شکایت دارد بلکه مثل وی دهها معتاد دیگر هم هستند که چنین گله دارند.
صادق باشنده لوگر معتاد دیگری است که در شفاخانه جنگلک کابل تحت تداوی قرار داشت اما به گفته او داکتران وی را از شفاخانه بیرون رانده اند:
« تصمیم رهایی اعتیاد را گرفتیم در شفاخانه جنگلک تداوی کردیم آنها در شفاخانه با معتادین رویه درست نمی کنند اگر داکتران و یا دیگر کارمندان شان باشد معتادین لت و کوب می شوند مرا شخصاً زیاد لت کردند. »
اما مسوولان شفاخانه دولتی جنگلک در کابل این ادعا معتادین را بی اساس خوانده و می گویند که آنان به شکل درست و دوامدار معتادین را تداوی می کنند.
به اساس گزارش UNDCP یا برنامه کنترول مواد مخدر سازمان ملل متحد که در سال 2009 به نشر رسیده در افغانستان یک میلیون تن معتاد وجود دارد که 60 هزار تن آنرا اطفال و یک صد هزار دیگر آن را زنان تشکیل میدهند.
به همین شکل وزارت مبارزه با مواد مخدر می گوید که در حال حاضر 104 مرکز برای تداوی معتادین در سراسر کشور فعالیت می کنند.
به اساس معلومات این وزارت 28 باب آن در کابل موقعیت دارند.
در این میان شماری از داکتران این را می پذیرند که در برخی شفاخانه ها با افراد معتاد رفتار مناسب صورت نمی گیرد و آنها دوباره از شفاخانه اخراج می شوند.
قریشی یکی از این داکتران در صحبت با رادیو آزادی گفت به منظور از میان برداشتن این معضل باید حکومت مراکز تداوی معتادین را افزایش دهد:
« در اینجا به یک مراقبت جدی و مراکز تداوی نیاز است مریضان در این بخش بسیار زیاد اند و گنجایش این تعداد زیاد معتادین در شفاخانه ها موجود نیست. در قانون وضع شده، آنها مجبور اند 10 روز بعد مریض را که نسبتاً خوب شده از شفاخانه مرخص کنند. باید به معتادین مراکز درست ایجاد شود و از آنها مراقبت لازم صورت گیرید. »
اما مسوولان وزارت صحت عامه افغانستان در پاسخ به این همه انتقادات می گویند که آنان هیچ گاهی فرد معتاد را به گونهء اجباری از شفاخانه اخراج نکرده اند.
داکتر احمد فواد عثمانی مسوول دیپارتمنت بخش کاهش تقاضا مواد مخدر در صحبت با رادیو آزادی گفت که تداوی معتادین در شفاخانه های دولتی به شکل لازم آن صورت می گیرید:
« این شکایت مریضان ما واقعیت ندارند یک بخش مهم رواشناسی در مورد مریض معتاد اینست در تداوی اش زیاد دروغ می گوید در کتاب نوشته است که دروغگویی یک گپ معمول در زنده گی افراد است. زمانی که معتادین بستر می شوند داکتران ما برخورد بسیار خوب دارند و با لطف و مهربانی می خواهند آنها را تداوی کنند. »
وزارت صحت عامه افغانستان در آغاز سال جاری کمپاین جمع آوری معتادین از برخی مناطق در کابل را آغاز کرد و توانست حدود سه صد معتاد را به شفاخانه ها انتقال دهد.
اما هنوز هم در بیشتر مناطق کابل مانند همیشه افراد معتاد به چشم می خورند.
آگاهان امور صحی عوامل افزایش اعتیاد در میان جوانان را فقر، بیکاری، ناامیدی و فشار های روانی در کشور میدانند.
این آگاهان تداوی مناسب معتادین در شفاخانه ها را در کاهش اعتیاد موثر میدانند اما می گویند تا زمانی که حکومت در رفع مشکلات موجود در کشور تلاش نکند اعتیاد به مواد مخدر به گونه کامل از میان نخواهد رفت.
فریبا واحدی
