دفتر هماهنگی امور بشردوستانهٔ سازمان ملل متحد (اوچا) میگوید که خشکسالیهای مکرر در پنج سال گذشته معیشت مردم افغانستان را تهدید کرده و سال ۲۰۲۵ یکی از شدیدترین سالهای خشکسالی ثبتشده است.
(اوچا) هشدار داده است که میزان بارندگی در سراسر افغانستان در سال جاری میلادی کمتر از حد اوسط بوده و پیشبینی میشود این روند تا پایان سال ادامه یابد.
این نهاد روز سهشنبه (۲۱ اکتوبر) با نشر گزارشی گفته که خشکسالی در افغانستان ناشی از کاهش بارندگی در تقریباً تمامی ولایتها، تکرار و تشدید دورههای خشک طی پنج سال گذشته و تأثیرات تغییرات اقلیمی است.
در ادامه آمده که این وضعیت باعث کمبود منابع آب، نابودی محصولات کشاورزی و علوفه، تهدید معیشت خانوادهها و بیجا شدن اجباری مردم شده است، بهطوری که شرایط فعلی با خشکسالی سال ۲۰۱۸ قابل مقایسه است.
بر بنیاد معلومات این گزارش، در سال ۲۰۱۸ حدود ۳۰۰ هزار تن در نتیجۀ خشکسالی در داخل افغانستان بیجا شده و ۳.۶ میلیون تن دیگر در سطح اضطراری ناامنی غذایی قرار گرفته بودند.
امسال هیچ بارندگی نیست، خشکسالی است، مزارع در حال خشک شدن است، گندم و دیگر حاصلات را کرم زده و همه از بین میروند."
در همین حال، شماری از کشاورزان در ولایتهای مختلف افغانستان میگویند که کمبود بارندگی و تداوم خشکسالی زیانهای جدی به کِشت و زراعت آنان وارد کرده است.
نعیم، دهقان در ولایت کندز، روز چهارشنبه (۲۲ اکتوبر) به رادیو آزادی گفت: "امسال هیچ بارندگی نیست، خشکسالی است، مزارع در حال خشک شدن است، گندم و دیگر حاصلات را کرم زده و همه از بین میروند."
عبدالعظیم، دهقان و مالدار در ولایت نیمروز، نیز میگوید که خشکسالی مزارع و مواشی آنان را آسیب رسانده است:
"امسال تغییرات اقلیمی زیاد بود و بیشتر همین خشکسالی است که به مزارع و گوسفندان ما به همه ضرر رسانده، اصلاً کِشت نداریم، تقریباً سه سال میشود که کِشت نمیکنیم چون خشک میشود و گندمهایی که در زمین ریختیم و قلبه کردن همه سر ما تاوان میشود."
فضلاحمد، زمیندار در ولایت تخار نیز شکایت مشابه دارد:
"به دلیل خشکسالی و نبود بارندگی، بیشتر گندمها را کرم زده و دهقانان بهشدت نگراناند، زیرا این وضعیت تأثیرات بدی بر محصولاتشان گذاشته است."
این کشاورزان و مالداران که از پیامدهای خشکسالی آسیب دیدهاند، از حکومت طالبان، سازمان ملل متحد و نهادهای بینالمللی امدادرسان میخواهند تا برای کاهش خسارات، آنان را کمک کنند.
این در حالی است که پنج هفته قبل سازمان بینالمللی مهاجرت (IOM) اعلام کرد که در چهار ماه نخست سال جاری میلادی نزدیک به ۳۵۰ هزار تن از مناطق خود در افغانستان بیجا شدهاند که به گفتهٔ این سازمان خشکسالی یکی از عوامل اصلی این بیجا شدنها بوده است.
همچنان هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) اخیراً هشدار داده که در حالی که زراعت منبع اصلی درآمد برای ۸۰ درصد مردم افغانستان است، بهدلیل تغییرات اقلیمی از جمله خشکسالیهای دوامدار، محصولات زراعتی در این کشور تا ۵۰ درصد کاهش یافته است.
در این حال، شماری از کارشناسان امور آب میگویند که افزایش گرمایش زمین، تغییرات اقلیمی، نبود زیربنا برای ذخیرهسازی آب باران، کاهش پوشش برفی، افزایش تقاضا برای آب و رشد نفوس، افغانستان را در برابر خشکسالی آسیبپذیرتر ساخته است.
به نظر من افغانستان باید در دو بخش کار جدی کند، یکی در بخش استفادهٔ مؤثر از آب و دوم در بخش ایجاد زیربنا. ساخت بندهای کوچک، متوسط و بزرگ بسیار مهم است.
نجیبالله سدید، پژوهشگر در حوزۀ آب و محیطزیست، روز چهارشنبه (۲۲ اکتوبر) در صحبت با رادیو آزادی گفت:
"به نظر من افغانستان باید در دو بخش کار جدی کند، یکی در بخش استفادهٔ مؤثر از آب و دوم در بخش ایجاد زیربنا. ساخت بندهای کوچک، متوسط و بزرگ بسیار مهم است، افغانستان باید برای پاسخگویی به نیاز روزافزون خود به آب، زیربناهای آبی را در سطح قریه و ولسوالی انکشاف دهد، مدیریت حوزههای آبریز از یکسو سیلابها را کاهش میدهد و از سوی دیگر مقاومت جوامع را در برابر خشکسالی افزایش میدهد."
دفتر هماهنگی امور بشردوستانهٔ سازمان ملل متحد (اوچا) همچنان در این گزارش خود گفته که در سال ۲۰۲۵ افغانستان با بحرانهای همزمان بشری شامل زلزله، خشکسالی، بازگشت مهاجران و فشار شدید بر امدادگران روبهرو است.
(اوچا) افزوده که زلزلهای شدید با قدرت بیش از ۶ درجه ریشتر در ولایت کنر، یکی از فاجعهبارترین آفات طبیعی سال ۲۰۲۵، در افغانستان بوده که نزدیک به ۲ هزار کشته و ۳۶۰۰ زخمی بر جا گذاشت و هزاران خانه و زیرساخت را تخریب کرد.
در ادامه آمده که تقریباً نیمی از جمعیت افغانستان برای زنده ماندن به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند، زنان و دختران، که از آموزش، کار و زندگی عمومی محروم هستند، بهویژه تحت تأثیر قرار گرفتهاند و افزوده که کمکهای بشردوستانه تنها راه نجات زنان و دختران افغان است.
اوچا همچنان اضافه کرده که بازگشتکنندگان از کشورهای همسایه وارد کشوری میشوند که از قبل با فقر، خدمات محدود و شرایط خشکسالی روبهوخامت دستوپنجه نرم میکند.