سه سال کار حکومت وحدت ملی افغانستان، سالهای آزمایش برای نیروهای دفاعی افغان بودهاست.
وزارت دفاع افغانستان میگوید با آنکه سطح تهدیدات امنیتی و فعالیتهای تروریستان در جریان این سالها بلند بوده اما نیروهای امنیتی افغانستان توانستهاند خوب بدرخشند.
این وزارت با آنکه از تقویت نیروهای دفاعی افغان در سه سال گذشته سخن میزند، اما برخی از آگاهان نظامی میگویند به تجهیز این نیروها باید بیشتر توجه شود.
دولت وزیری سخنگوی این وزارت به رادیو آزادی گفت در کنار توجه خاص به آموزش نیروهای امنیتی افغان تجهیزات بهتری نیز در اختیار آنان قرار داده شدهاست.
وی افزود:
"کاری را که امروز نیروهای هوایی انجام میدهند در نتیجه تلاشهای سه سال گذشتهاست، همه بخاطر کوششها در سه سال گذشتهاست، در کنار آن درین مدت در بخش کشف و استخبارات اردو کارهای زیادی صورت گرفته در بخش انجنیری، توپچی و قوتهای زرهی تغییرات زیادی آمده و ما حالا در یک موقف بهتر قرار داریم."
آقای وزیری افزود که نیروهای دفاعی افغان که تعداد شان به یکصد و نود و پنج هزار تن میرسد در این مدت دستآوردهای خوبی داشتهاند و توانستهاند پلانهای گروههای تروریستی را دفع کنند.
اما در عین حال گفته میشود ازین که در سه سال اخیر نیروهای افغان در خط مقدم جنگ علیه تروریزم میجنگند تلفاتی سنگین دادهاند.
به اساس گزارش اخیر سیگار ۶۷۸۵ نیروی امنیتی افغان در سال ۲۰۱۶ میلادی کشته و ۱۱۷۷۷ نیروی دیگر در این سال زخمی شدهاند که در مقایسه با سال ۲۰۱۵ میلادی ۲۵ درصد افزایش در تلفات را نشان دادهاست.
به دنبال خروج نیروهای بین‌المللی از افغانستان در پایان سال ۲۰۱۴ میلادی، طالبان مسلح برخی مناطقی را که قبلاً از سوی نیروهای مشترک افغان و ناتو تصفیه شده بود، دوباره گرفتند.
در جریان سه سال گذشته شهر کندز دو بار برای چند روز محدود بدست طالبان مسلح سقوط کرد و حکومت کنترول شماری از ولسوالیها در برخی از ولایات را از دست داد و در حال حاضر نیز تعدادی از ولسوالیها در کشور بدست مخالفین مسلح قرار دارد.
با این همه وزارت دفاع افغانستان میگوید که ظرفیت‌های نیروهای امنیتی افغان بالا رفته بناءً آن‌ها در حالت تهاجمی قرار گرفته‌اند.
آغاز کار ایجاد نیروهای هوایی از سال ۲۰۱۴، مبدل شدن لوای کماندو به قول اردو، افزایش در تعداد نیروهای کماندو، ایجاد قطعات جدید در برخی ولایت ها، ساخت پوهنتون قوای هوایی و بلند بردن ظرفیت این نیروها از طریق بورسیهها از مواردی اند که وزارت دفاع آن را از دستآوردهای مهم در سه سال گذشته میخواند.
اما این در حالیست که سیگار یا اداره سرمفتش خاص امریکا برای بازسازی افغانستان در گزارش تازهاش گفته که تلاش امریکا برای آموزش نیروهای امنیتی افغان با مشکل رو به روست.
سیگار در این گزارش خواهان ایجاد برخی تغییرات در برنامه آموزش نیروهای افغان شده و گفته اگر تغییرات وارد نشود میلیاردها دالر کمک امریکا در این بخش به هدر خواهد رفت.
در این گزارش گفته شده که امریکا بخاطر مشکلات موجود در افغانستان نتوانسته پیچیدهگیها در برنامه آموزشی نیروهای افغان را تخمین کند.
از سوی هم شهنواز تنی آگاه نظامی و وزیر دفاع اسبق نیز به این باور است که در بخش آموزش و همچنان تجهیز نیروهای امنیتی افغان مشکلات زیادی وجود دارد.
وی به رادیو آزادی گفت با آنکه مسئولیت پیشبرد نبرد در میدانهای جنگ بدوش نیروهای امنیتی افغان است؛ اما هنوزهم اتکا بیشتر در برخی موارد بر نیروهای بین المللی صورت میگیرد.
او افزود:
"تا کنون طوری که لازم است و نیاز وجود دارد این نیروهای به پا ایستاده نشدهاند، ازهمین سبب است که آنان توان دفاع خاص را ندارند، با آنکه این نیروها فعالیتهای شان را بخوبی پیش میبرند، اما در بخش آموزش و تجهیز به گونه مناسب اکمال نشدهاند."
از سوی هم کمیسیون دفاعی ولسی جرگه افغانستان میگوید از این که نیروهای امنیتی افغان به گونه لازم تجهیز نشده و در مواقع لازم اکمال نمیشوند سطح تلفات آنان بلند رفتهاست.
علی اکبر قاسمی یک عضو این جرگه به رادیو آزادی گفت نیاز است تا حکومت وحدت ملی اردوی ملی را از مسایل سیاسی دور نگهداشته و تقویت کند.
او افزود:
"باید تلاش شود که اردوی ما ملی باشد و از مسایل سیاسی دور نگهداشته شده و برای تقویت این نیروها کوشش شود."
از بهبود در تواناییهای نیروهای امنیتی افغان در حالی سخن زده میشود که پیش از این پنتاگون یا وزارت دفاع امریکا با نشر گزارشی گفته که تا ماه فبروری سال ۲۰۱۷ حکومت افغانستان بر شصت و پنج درصد خاک این کشور نفوذ داشتهاست.
در این گزارش آمده که در ساحات تحت کنترول حکومت کاهش آمده و طالبان تقریباً بر یازده درصد خاک افغانستان کنترول دارند و متباقی ساحات در حالت منازعه قرار دارند.
از سوی هم عتیق الله امرخیل یک آگاه دیگر نظامی میگوید ایجاد بهبودی در فعالیتهای نیروهای افغان حاصل تلاشهای سه ساله حکومت وحدت ملی نیست.
او گفت:
"واقعا نیروهای امنیتی افغان در سه سال گذشته زیاد تغیر کردهاند اما به معنی این نیست که این کار درنتیجه تلاشهای حکومت وحدت ملی صورت گرفته باشد، مسئله اساسی این است که امریکا احتیاجات اردوی ملی را در بخش آموزش و تجهیز برآورده ساختهاست، ما وقتی از تلاشهای خود حرف زده میتوانیم که اردو به پای خود ایستاده میبود."
اما شاه حسین مرتضوی سرپرست دفتر سخنگوی رئیس جمهور افغانستان میگوید هنگام که سه سال قبل محمد اشرف غنی به قدرت رسید، وضعیت امنیتی خوب نبود اما در نتیجه تلاشهای این حکومت در حال حاضر گروههای تروریستی چون طالبان و داعش توان جنگ مستقیم با نیروهای امنیتی افغان را ندارند.
او افزود:
"زمانی که رئیس جمهور مسئولیت را بدوش گرفت، وضعیت امنیتی قابل نگرانی بود از نیروهای بین المللی در حال خروج بودند و همه به این می اندیشیدند که وضعیت پس از سال ۲۰۱۴ چگونه خواهد شد؟ اما در حال حاضر وضعیت کاملا تغییر کرده و گروههای تروریستی که شمار آنان به بیست میرسد توان مقابله با نیروهای امنیتی افغان را ندارند."
این درحالیست که پیش از این رئیس جمهور محمد اشرف غنی در سفر اخیر اش به امریکا، گفته که یکی از چانسهای موفقیت استراتژی جدید امریکا برای افغانستان و آسیای جنوبی اینست که اردوی افغانستان تقویت شده و در رهبری آن تغییرات و اصلاحات وارد شدهاست.
آقای غنی افزوده که استراتژی بارک اوباما رئیس جمهور پیشین امریکا که تلاش میکرد جنگ شانزده ساله در افغانستان را موفقانه به پایان برساند و نیروهای امریکایی را ازین کشور خارج سازد به این خاطر ناکام شد که اوباما دارای یک شریک در افغانستان نبود.
سحر لیوال
