(۳۱) ماه می برابر بود با روز جهانی منع تنباکو و از این روز در افغانستان نیز تجلیل شد.
افغانستان از جمله کشورهای کشت و تولید کننده تنباکو است که از آن در اشکال نسوار و چلم استفاده میشود، اما واردات تنباکو به شکل سگريت و پان به پیمانه زیاد از خارج صورت میگیرد.
وزارت صحت عامه افغانستان استفاده از تنباکو را عامل امراض تنفسی و قلبی میداند و حتی ولسی جرگه افغانستان پنج سال قبل با تصویب طرح قانون کنترول تنباکو، خواستار افزایش مالیه بر تنباکو و جلوگیری از استعمال آن در اماکن عمومی گردید.
سمیع الله و حاجی عبدالواسع از کشت و کار و بار تنباکو در کندهار و غزنی برای ما میگویند، به گفته آنان، چندین سال است که کار و بار تنباکو را به پیش میبرند و تجارت آنان رونق خوبی دارد و تا حال دولت بالای آنان مالیه را بیشتر نه ساخته است: "نام من سمیع است و دکان تنباکو فروشی دارم. مامورین دولت تا حال هیچ به دکان من نیامده و نگفته اند که دکان تنباکو را بسته کنم و یا مالیه را بلند ببرند. تنباکو را ارزان میخریم و قیمت میفروشیم و عاید آن زیاد است، چون در تمامی فصل سال فروش دارد."
" نام من حاجی عبدالواسیع است. در کندهار، هلمند و ارزگان تنباکو کشت میشود بیست و پنج سال میشود که در این کار و بار مصروف استم. خواست ما از حکومت این است که در رونق این کار با ما همکار کند و به ما جواز کار بدهد، اما حکومت به ما میگوید که این کار جواز ندارد."
داکتر جهانزیب مومند متخصص امراض داخله میگوید، استفاده از تنباکو از دندان گرفته تا سیستم تنفسی انسان و همه اعضای بدن را متضرر میسازد و در نهایت میتواند زمینه اعتیاد به مواد مخدر را نیز فراهم سازد: "در ترکیب تنباکو نیکوتین موجود است و نیکوتین بر وجود انسان اثرات مضر دارد. اگر استعمال آن به شکل چيلم و سگريت باشد بالای دماغ، شُش و قلب و با مرور زمان بالای تمامی اعضای بدن تأثیر منفی میکند. با مرور زمان برای فرد تکلیف قلبی و نقس تنگی به بار میآورد."
وزارت صحت عامه افغانستان میگوید، ارقام رسمی در رابطه به تعداد استفاده کنندگان تنباکو در افغانستان در دست نیست.
فیروزالدین فیروز وزیر صحت عامه به رادیو آزادی گفت، همزمان با افزایش تعداد استفاده کنندگان تنباکو، تعداد معتادین مواد مخدر نیز که تداوی شان دشوار و پر هزینه است، بیشتر شده، اما کمکهای خارجی در بخش تداوی معتادین کمتر شده است.
آقای فیروز میگوید، آنان میخواهند با افزایش مالیات بر تنباکو، پول بدست آمده از این ناحیه را در تداوی معتادین مواد مخدر به کار گیرند، تا باشد که واردات تنباکو نیز کاهش یابد: "منابع مالی محدود است، کمکهای خارجی روز به روز کمتر میشود و دولت هم توان ندارد که کاری انجام دهد. ما مالیات بالای تنباکو را دو چند ساختیم تا بتوانیم از این طریق برای مریضان و تداوی معتادین منابع مالی پیدا نمائیم، از این طریق میتوانیم سالانه از ۳۰ تا ۵۰ میلیون دالر به سکتور صحت به دست بیاوریم تا بتوانیم کاهش کمکها را جبران نماییم."
شمروز خان مسجدی سخنگوی وزارت مالیه به رادیو آزادی گفت، در حال پنج نوع تعرفه بر واردات انواع مختلف تنباکو از خارج به افغانستان وضع شده، ولی خواست تازه برای بلند بردن این تعرفه ها به آنان نرسیده است: "فیصدیهای مختلف تعارفه بالای تنباکو وضع شده است. تعرفه تنباکو خام پنج فیصد، پان ده فیصد، تعرفه غیر متجانس بیست فیصد و در این میان تعرفه سگريت هم بیست فیصد و بالای نسوار هم ده فیصد تعرفه وضع شده است. تعدیلاتی که در قانون به وزارت مالیه رسیده همین تعرفه ها در آن شامل است. قانونی تا حال به ما نرسیده که به اساس آن تعرفه ها بلند برده شده باشد."
به اساس طرح قانون کنترول محصولات تنباکو، هرگاه فردی در اماکن عمومی از تنباکو استفاده کند، سه صد افغانی جریمه خواهد شد.
شاروالی کابل در سال ۱۳۹۷ شمسی بر بنیاد همین طرح، پارک شهر نو، ده افغانان شهر کابل و پارک دهبوری را به عنوان ساحات ممنوعه تنباکو اعلان کرد، اما در کنار استفاده از تنباکو در پارک های شهر نو و دهبوری، این دو پارک به محل تجمع معتادین مبدل شدهاست.
گزارش: مرسلین ارسلا