کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان میگوید که به استثنای بودجۀ عادی و مصارف حمل و نقل، ریختن هر برگۀ به صندوق رأی ۱۵دالر هزینه برمیدارد. این برگهها شامل هزینۀ برگۀ رأیدهی، مواد حساس انتخاباتی، هزینۀ چاپ، رنگ و دیگر نیازهای تکمیلکنندۀ برگه و برگزاری انتخابات را در بر میگیرد.
با آن هم در کشوری که درصدی از نیم مردمش در خط و یا زیرخط فقر زندگی میکنند، ۱۵دالر پول هنگفتی به شمار میرود.
سازمان مللمتحد در آخرین دریافتهایش اعلام کرده بود که ۱۳.۵میلیون تن در کشور فقیر و جنگزدۀ افغانستان با عدم مصونیت جدی غذایی رو به رو اند.
اما برخی از نهادهای ناظر بر انتخابات میگویند که برای کشور فقیری مانند افغانستان این هزینه بسیار گران و کمرشکن است.
انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در مقایسه با انتخابات کشورهای منطقه و جهان بسیار پُرهزینه است.
میرزامحمد حقپرست سخنگوی کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان در پاسخ به این پرسش رادیو آزادی که هزینۀ هر رأی در کشوری که متکی به کمکهای خارجی است، چهگونه محاسبه میشود؛ گفت: "بدون در نظرداشت بودجۀ عادی، هزینۀ حمل و نقل و دادو گرفت با ادارات مربوطه، بهگونۀ تخمینی هر رأی در این کشور حدود ۱۵ دالر هزینه برمیدارد."
برای انتخابات پیش رو در افغانستان، به استثنای بودجۀ عادی، حدود ۱۵۰ میلیون دالر در نظر گرفته شده که بخشی آن از سوی کشورهای کمککننده پرداخته میشود.
پیش از این کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان اعلام کرده بود که بودجۀ کلی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری که قرار است در ششم میزان سال روان برگزار شود، ۱۴۹میلیون دالر هزینه خواهد داشت که به گفتۀ این کمیسیون، ۹۰میلیون دالر آن توسط دولت افغانستان و ۵۹ میلیون آن توسط نهادهای بینالمللی تأمین میشود.
اما کمیسیون مستقل انتخابات میگوید بیشتر پولی را که کشورهای کمککننده به افغانستان برای برگزاری انتخابات میپردازند، خود این کشورها مصرف میکنند.
در این حال مردم عادی در کابل میگویند که مخارج انتخابات در افغانستان بسیار کمرشکن است.
شفیع الله رحیمی دراین باره به رادیو آزادی گفت:"۱۵ دالر پول گزافی است. بر اقتصاد کشور ما تاثیر منفی برجای میگذارد. برخی لوازم مانند میز و چوکی باید درست نگهداری شوند و در هر انتخابات خریداری نشود."
احسان الله یکی دیگر از باشندههای پایتخت نیز از حکومت میخواهد تا راههایی را جستوجو کند که مصارف انتخابات کاهش یابد و شفافیت آن بیشتر شود."
نهادهای ناظر انتخابات هم از پرهزینه بودن انتخابات انتقاد میکنند. یوسف رشید رئیس اجرائیۀ بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان (فیفا) میگوید که مصارف گزاف در برگزاری انتخابات به یک رسم مبدل شده است او به ادامۀ گفتههایش تأکید میکند:" بررسی که در مورد چندین انتخابات در افغانستان صورت گرفته، هر رأی که پرداخته میشود، ۴۴ دالر و ۲۰ سنت هزینه بر میدارد. در انتخابات پیش رو هزینۀ هر رأی ۱۸ دالر تخمین شده که برای کشوری مانند افغانستان این هزینه کمرشکن پنداشته میشود."
بر اساس بررسیهای انجام شده، هزینههایی پرداخت برای رأی در کشورهای همجوار و منطقه به مراتب پایینتر از افغانستان تخمین زده شده است، به گونۀ مثال هزینۀ رأی یک شهروند واجد رأیدهی در پاکستان، ۵ دالر، در ایران یک دالر و ۸۸ سنت، در تاجیکستان ۳۳ سنت خوانده شده است. حتا در هند که نماد بزرگترین مردمسالاری جهان خوانده میشود و در انتخابات اخیر ۹۰۰ میلیون نفر به پای صندوقهای رأی رفتند هزینۀ هر رأیدهنده ۱ دالر و ۷۷ سنت تخمین شده است.
بر بنیاد پژوهشی که مرکز خبرنگاری تحقیقی پیک پیرامون هزینههای شش انتخابات پسینِ افغانستان انجام داده است، یافته های پیک نشان میدهد که از آخرین انتخابات پارلمانی سال روان تا به نخستین انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۳هـخ، برای هر رأی در هر انتخابات، بین ۴۰ تا ۵۰ دالر هزینه شدهاست.
انتخابات یکی از پرهزینهترین روندهای مردمسالاری در جهان است، اما این هزینه با توجه به بودیجۀ سرانۀ کشورها و میزان فقر آن سنجش میشود. بر اساس آمار ۵۲ درصدی فقری که از افغانستان وجود دارد، روند انتخابات این کشور را میتوان یکی از پرهزینهترین انتخابات در منطقه خواند.
بر بنیاد گزارشهای نشرشده از مرکز آمار افغانستان نزدیک به ۵۲ درصد از جمعیت این کشور در فقر همه جانبه به سر میبرند.
در مورد چراییها و دلایل پرهزینه بودن انتخابات افغانستان تا هنوز مطالعات دقیقی صورت نگرفته است.
اما کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان میگوید که این کشور تمام مواد مورد نیاز انتخابات به شمول دستگاههای بیومتریک را از بیرون وارد میکند و به همین علت انتخابات در این کشور پرهزینه است.