برخی از زنان تجارتپیشه در شمال افغانستان میگویند که افزایش ناامنی در ولایتهای بلخ، سمنگان و جوزجان فعالیت تجارتی شان را صدمه زده است.
سیما هاشمی یکی از زنان در بلخ است. به گفته او به دلیل ناامنی و طولانی شدن گفتوگوهای بینتیجه صلح فعالیت تجارتی زنان بخصوص در بخش واردات اموال تجارتی از بیرون به داخل کشور متضرر شده است.
بانو هاشمی به رادیو آزادی گفت که طالبان بخاطر امتیازگیری در گفتوگوهای صلح فعالیت مسلحانه شان را در نقاط مختلف کشور افزایش داده و این عمل در کنار بیشتر شدن میزان ناامنی سبب کاهش سرمایهگذاریها در زون شمال نیز شده است.
خانم هاشمی افزود که به دلیل حضور پررنگ مخالفین در شاهراهها و باجگیری آنها از اموال تجارتی باعث توقف صادرات به خارج و انتقال امته تجارتی از یک ولایت به ولایت دیگر کشور شده است.
او گفت: "فعالیت مسلحانه طالبان و افزایش آن در حین سبب صدمه زدن فعالیت تجارتی زنان شده است. ما به دلیل ناامنیها نمیتوانیم که به نقاط مختلف کشور انتقالات مواد و خریدوفروش داشته باشیم."
خانم هاشمی هرچند به برقراری صلح در افغانستان خوشبین است. اما میگوید که طولانی شدن پروسه مقدماتی مذاکرات صلح در قطر آهسته آهسته باعث ایجاد ناامیدی بین افغانها برای دست یافتن به صلح زودهنگام شده.
وی گفت اگر گفتوگوهای صلح نیز به نتیجه برسد بیم دارد که بعد از برگشت طالبان به افغانستان و سهیم شدن آنها در قدرت زنان اجازه فعالیت تجارتی را نداشته باشند.
او افزود: "هراس ما ایناست که اگر طالبان به اندیشه گذشته برگردن به زنان اجازه نخواهد داد تا فعالیت تجارتی داشته باشند."
قبل از این طالبان گفته اند که حقوق زنان در چوکات اصول اسلامی محفوظ خواهد بود. اما در این رابطه وضاحت نه داده اند.
با این حال نصیر احمد قاسمی مدیر اجرائیه اتاقهای تجارت و صنایع شمال میگوید که بیش از ۱۵۰ زن تجارت پیشه در ولایت های بلخ، جوزجان و سمنگان فعالیت دارند که اکثراً فعالیت شان به کالاهای وارداتی متکی است.
به گفته او که اکنون به دلیل مشکلات امنیتی و افزایش حملات طالبان میزان واردات و صادرات در شمال کشور کاهش یافته و نیز از انتقالات مواد تجارتی در شاهراههای بزرگ طالبان باج گیری میکنند.
وی گفت ناامنی و باجگیری طالبان سبب کاهش سرمایهگذاریها تجارتی بخصوص در میان زنان شده است.
قاسمی افزود: "ناامنی فعالیت تجارتی را در کل و خاصتاً فعالیت تجارتی زنان را متاثر کرده است. راهها ناامن است و از اموال تجارتی باجگیری میشود."
پولیس بلخ نیز تائید کرده است که طالبان در مسیر شاهراهها از تاجران باج گیری میکند. اما ذبیحالله مجاهد یکی از سخنگویان طالبان به رادیو آزادی گفته که این گروه بر اساس احکام شرعی از تجار مالیه اخذ میکند.
شیر احمد سپاهیزاده رئیس اداره تجارت و صنعت بلخ نیز به رادیو آزادی گفته که افزایش حضور طالبان و ناامنی از عوامل اساسی مانع فعالیت تجارتی زنان در بلخ است.
کارخانه داران مواد خوارکی در بلخ نیز از ناامنیها و عدم نتیجه بخش بودن تلاشهای برای ادامه مذاکرات صلح در قطر متضرر شده اند.
پرستو بابر کارخانه مواد خوراکی در بلخ دارد او میگوید که بهخاطر ناامنی نمی تواند به مشتریاناش در ولسوالیها تولیدات برای فروش بفرستد.
بانو بابر میگوید: "وضعیت خراب شده در گذشته فروشات ما خیلی خوب بود. اما حالا مسیرها ناامن است ما نمیتوانیم سفارشات مشتریان ما را تهیه کنیم چون در راهها طالبان حضور دارند و ما مواد را به ولسوالیها انتقال داده نمیتوانیم."
پرستو میگوید که منتظر است تا گفتوگوهای آغازشده صلح در دوحه قطر با نتیجه مثبت به پایان برسد و امید دارد که با برقراری آتشبس در کنار رونق گرفتن سایر فعالیتهای اجتماعی و اداری فعالیت تجاری زنان نیز پررنگ خواهد شد.
وی علاوه:" هرچند با مشکلات زیادی به همراه شدیم و ناامنی گسترش کرده، اما آرزو دارم آتشبس شود و ما بتوانیم به نقاط مختلف تولیدات خود را برسانیم و زمینه فعالیت بیشتر را به زنان دیگر مساعد بسازیم."
از آغاز مذاکرات صلح در دوحه قطر حدود دو ماه میگذرد اما تا کنون هر دو طرف موفق به تهیه طرزالعمل برای تداوم این گفتوگو ها نشده اند. در عین حال میزان خشونتها در نقاط مختلف افغانستان افزایش یافته و اکثراً به طالبان نسبت داده میشود.