محمد الیاس داعی خبرنگار رادیو آزادی در هلمند که دراین اواخر درلشکرگاه کشته شد، هیچگاه نیت نداشت که زادگاه خود را ترک گوید.
"هلمند روح و مادر من است، هیچگاه ترکاش نخواهم کرد." داعی این سخن را قبل از مرگ گفته بود. او به وعدۀ خود وفا کرد، ولی صدای وی برای ابد خاموش ساخته شد.
اندریو کویلتی درآغاز گزارش خود از الیاس داعی به عنوان "یک خبرنگار قابل احترام افغانستان" یادآوری نموده میگوید که همکاران وشنوندگان رادیو او را دوست داشتند و ستایش میکردند. او مینویسد که باکشته شدن داعی این پرسش مطرح میشود که آیا خبرنگاران از موج فزایندۀ قتلهای هدفمند مستثنٰی نیستند؟
اندریو که از زندگی و خانوادۀ داعی باخبر بود، او را "یک خبرنگار مبتکر" عنوان کرده میگوید که باکشته شدن وی این پرسش هم مطرح میشود که آیندۀ اطلاع رسانی درهلمند چطور خواهد شد؟
او مینویسد که داعی درچهار سال گذشته با شماری از خبرنگاران خارجی در گزارشدهی از هلمند همکاری داشت و با مردم هم کمک میکرد.
آقای کویلتی بهدنبال قتل داعی به رادیو آزادی گفت: "بعد از اینکه حملات طالبان دراطراف لشکرگاه یک ماه قبل شدت یافت و هزاران نفر آواره شدند، داعی به ده خانواده از اقارب بیجاشدۀ خود در منزل خود درلشکرگاه پناه داد."
او افزود: "او به تقریباً شصت نفر از بیجا شدگان در خانه خود پناه داد. خانه داعی چندان وسیع نبود. و من فکر میکنم او یک نوع احساس مسئولیت میکرد که این افراد را پناه دهد. آنها را درخانه خود جای داد. او با زخمیها در شفاخانه هم کمک میکرد. او نمیخواست کسانی را که پناه داده است تنها رها کند بلکه نمیخواست که مادر، همسر و دختر خردسال خود را به کابل ببرد."
آقای کویلتی برعلاوۀ برخی خبرنگاران داخلی نظر خارجیها را نیز دربارۀ کارکردهای داعی درگزارش خود گنجانیده است.
اشلی جاکسون از انستیتیوت انکشاف بینالمللی درلندن که سابقۀ همکاری با داعی داشته میگوید که وی یک خبرنگار بسیار دلاور بود و بااحساس انسانی عمیق خود میدانست که درهلمند چه میگذرد.
آقای کویلتی میگوید که بعد ازاینکه داعی درسال ۲۰۰۸ با رادیو آزادی کار را آغاز کرد همواره تهدید میشد، ولی این تهدیدها بعد از حملات سال ۲۰۱۶ طالبان بر لشکرگاه جدیتر شد.
زینالله ستانکزی از دوستان نزدیک داعی که اوهم درهلمند خبرنگار است به آقای کویلتی گفته که داعی دریک کشوری که انتقاد از زورمندان به قیمت جان خبرنگار تمام میشود هیچگاه محافظهکاری نمیکرد. او بسیار جدی بود و نظریات خود را درفیس بوک هم نشر میکرد.
ستانکزی میگوید وقتیکه داعی هنگام گزارشدهی از وضعیت کوچیها اطلاع یافت که اطفال آنها مکتب ندارند فوراً با مقامات تماس گرفت و دریک گردهمایی سران و مقامات تاسیس یک مکتب وعده داده شد.
کویلتی میگوید دوستان داعی برخی اوقات نگران میشدند که زورمندان هملند بهشمول دوتن که وی بعد از مرگ داعی هم ازآنها نام نمیبرد گزارشدهی وی را تحریکآمیز میدانستند.
دلاوری داعی از کسی پنهان نبود. او جایزۀ شجاعت سال ۲۰۱۷ پرس کلپ کابل را برنده شد. این جایزه بنام صمد روحانی خبرنگار بیبیسی و پژواک که اوهم درسال ۲۰۰۸ کشته شد وعاملان قتل وی هنوز دستگیر نشده اند به داعی داده شد.
کمیتۀ بینالمللی حفاظت از خبرنگاران کشته شدن ۵۰ خبرنگار در ۲۸ سال گذشته درافغانستان را ثبت کرده است.
مجتبی برادر داعی که هنگام انفجار با وی یکجا بود وزخمی شد میگوید ژورنالیزم برای جامعه خوب است، ولی برای خبرنگار نه.
او میافزاید خبرنگار صدای مردم را بلند میکند، ولی خود چه بدست میآورد؟ داعی صدای مردم را بلند کرد، ولی صدای خودش خاموش ساخته شد.
او میگوید داعی بالاخره به وعده خود که گفته بود هرگز هلمند را ترک نمیکند وفا کرد.