امروز ۴ فبروری برابر به روز جهانی سرطان است.
وزارت صحت عامه افغانستان می‌گوید که از جمع بیش از ۲۲ هزار بیمار سرطان در سال ۲۰۲۰، بیش از ۱۶ هزار آن جان خود را از دست داده‌اند.
بیماری سرطان، آن‌چه که در گوشه و کنار جهان شماری زیادی را درگیر خود کرده و شماری را هم تا پای مرگ کشانده.
حلیمه که پدر ۵۸ ساله‌اش به بیماری سرطان "سر زبان" دچار است می‌گوید که به دلیل این‌که زمینه تداوی در داخل کشور مساعد نبود پدرش از بهر تداوی به هند رفته تا پزشکان در هند راه درمانی به او دریابند.
حلیمه گفت: "البته در قسمت دهن پدرم سرطان وجود داشت. این دانه که سر زبان‌شان بود مدت یک‌سال بود ولی چون کوچک بود و اذیت‌شان نمی‌کرد بنا خودشان متوجه نشده بودن، ما یک دو ماه می‌شود که متوجه شدیم و فعلا یک و نیم ماه می‌شود که خارج از کشور هستند و فعلا هم تحت تداوی قرار دارند."
اگرچه عده‌ی زیادی با نام سرطان آشنا هستند اما این چه نوع بیماری است؟
بیماری سرطان ناشی از تغییرات ژنتیکی در بدن انسان می‌باشد، هرگاه حجره‌های پیر بدن از بین نرود و حجره‌های جدید به میان بیاید سبب افزایش حجرات بدن شده و بیماری سرطان را به میان می‌آورد.
پزشکان می‌گویند که تا کنون بیش از ۲۰۰ نوع از سرطان شناخته شده که برخی از آنان کشنده و برخی دیگر قابل مداوا است.
علایم سرطان نظر به نوع آن و ناحیه‌ای که بروز می‌کند متفاوت است.
تورم، درد، خون‌ریزی، وجود توده، سرفه کردن، خستگی، کاهش وزن به گونه غیر منتظره، استفراغ، مو رفتن از علایم برخی سرطان‌ها است، در این میان اما عده از سرطان‌ها نیز هستند که تا زمانی که پیشرفت نکند علایمی از خود نشان نمی‌دهند.
احمد جواد فردین متخصص داخله و سرطان در بیمارستان فرانسوی‌ها به رادیو آزادی می‌گوید که سرطان‌ها بیشتر در سنین بالاتر از ۴۰ و ۵۰ سال بروز می‌کند.
او وراثت، آلودگی هوا، استفاده از دخانیات، الکهول، اضافه وزن، شعاع آفتاب و بعضی از میکروب‌ها را از عامل‌های ایجاد بیماری سرطان می‌داند.
آقای فردین گفت: "در مجموع تداوی سرطان‌ها که شامل جراحی، تداوی دوایی و شعاع می‌شود. دو نوع تداوی تا فعلا در افغانستان امکان پذیر است. تداوی دوایی و تداویی جراحی. متاسفانه تداوی شعاعی تا هنوز در افغانستان امکانات‌اش ایجاد نشده، در مرکز سرطان که در شفاخانه جمهوریت است فعلا تداوی جراحی و تداوی دوایی صورت می‌گیرد و مریضانی که نیاز به تداوی شعاعی داشته باشند متاسفانه راجع ساخته می‌شوند به کشورهای بیرون."
آقای فردین هرچند می‌گوید، آمار رسمی از بیشترین نوع سرطان در افغانستان وجود ندارد اما می‌افزاید بیشترین مراجعان نزدشان سرطان جهاز هضمی یعنی مری و معده و در خانم‌ها افزون بر آن سرطان سدیه می‌باشد.
به باور پزشکان زمان مرگ و میر در سرطان‌ها متفاوت بوده و هرچه در مراحل مقدماتی تشخیص شود چانس بهبودی بیشتر است.
امروز که ۴ فبروری روز جهانی سرطان است در افغانستان چه تعداد به این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند؟
وزارت صحت می‌گوید که در سال ۲۰۲۰ حدود ۲۲ هزار ۸۱۷ واقعه سرطان در کشور ثبت شده که بیشترین آن در نزد خانم‌ها است.
از این میان ۱۶ هزار و ۱۸ تن آن جان خود را از دست داده‌اند.
معصومه جعفری معاون سخنگوی وزارت صحت درباره مرکزهای تداوی بیماری سرطان به رادیو آزادی گفت: "در کابل شفاخانه جمهوریت در بلخ شفاخانه ابوعلی سینا و در هرات شفاخانه حوزوی هرات بخش‌های مربوط به تداوی سرطان را دارند به صورت مجموعی در سراسر افغانستان ۹۵ بستر برای تداوی مریضان سرطانی اختصاص داده شده که نسبت به واقعات که در افغانستان داریم کم است."
هرچند بیماری سرطان نزد بیشتر افراد به معنی مرگ تعبیر می‌شود و حتا شماری زیادی از بیماران سرطان از بیماری‌شان آگاه نیستند، اما حالا با پیشرفت طبابت پزشکان قادر به تداوی برخی از نوع سرطان‌ها شده‌اند که بیش از این منجر به مرگ خیلی‌ها شده‌است.
