داکتران طبی وقایه را در مقایسه به تداوی ترک اعتیاد ارزان و موثر می‌دانند و می‌گویند، برنامه‌های جامع و عملی وقایوی می‌تواند جلو اعتیاد افراد سالم به مواد مخدر را بگیرد.
فرشته از جمله معتادانی است که چندین بار مواد مخدر را ترک کرده، اما به دلایل مختلف دوباره به آن رو آورده است.
فرشته می‌گوید، مادر و پدرش به مواد مخدر معتاد بودند و هرچند وی از مواد مخدر بد می‌برد، اما نداشتن آگاهی در رابطه به این که چگونه باید خود را از اعتیاد به مواد مخدر نجات دهد، سبب شد تا وی به این ماده معتاد شود.
او افزود: "دوسال از مواد مخدر استفاده کردم و بعد از آن معلم ام برای مادرم شکایت کرد که فرشته وقتی به صنف می‌آید، خوابش می‌برد و از بینی‌اش خون می‌آید، علت‌اش چیست؟ پس از آن مادرم فهمید که به مواد مخدر معتاد شدیم.
بعداً چندین بار بخاطر ترک مواد مخدر بستری شدم، اما مواد مخدر را ترک نتوانستم، چون پدر و مادرم معتاد اند. وقتی که به خانه می‌روم و می‌بینم که آن‌ها دوباره استفاده می‌کنند، من هم نمی‌توانم مواد مخدر را ترک کنم."
رضا جوانی دیگریست که نداشتن آگاهی در رابطه به انواع و اضرار مواد مخدر وی را معتاد ساخت و همه دار و ندار زندگی‌اش را از وی گرفت.
رضا می‌گوید، تنها از چرس و هیرویین و تریاک شنیده بود، ولی هیچگاه در رابطه به تابلیت‌های نشه‌آور به وی آگاهی داده نشده بود، از همین رو دوستانش وی را خیلی به آسانی به مواد مخدر معتاد کردند.
رضا گفت: "دوستم برایم تریمادول داد، اما برایم نه گفت که نشه‌آور است، برایم یکدانه داد، من هم خوردم و بعداً که نامش را پرسیدم برایم آدرسش را گفت که از کجا بدست بیاورم. بعداً خودم آنجا رفتم و گرفتم. در اوایل از نزد دوستانم می‌گرفتم و بعد از سه هفته استفاده ام زیاد شد، خودم مجبور شدم بروم و تابلیت تریمادول را بخرم."
داکتران طبی علت معتاد شدن نوجوانان به تابلیت‌های نشه‌آور و مواد مخدر کیمیاوی را کمبود برنامه‌های آگاهی‌دهی و وقایوی در رابطه به انواع و اضرار مواد مخدر می‌دانند.
داکتر فرید بزگر به این باور است که بدون اجرای برنامه‌های وقایوی، تاثیرات برنامه‌های تداوی ناچیز خواهد بود و تعداد بیشتر جوانان از راه فریب و یا هم از روی تفریح به مواد مخدر رو خواهند آورد.
داکتر فرید می‌گوید: "تداوی اعتیاد را به سه بخش تقسیم می‌توانیم: اول وقایه و یا جلوگیری است، دوم تداوی معتاد در داخل بستر و خانه است و سوم پس از تداوی تعقیب معتاد می‌باشد. بدبختانه در افغانستان به تداوی در بستر و در خانه زیاد تمرکز شده، اما به وقایه که اصل مهم تداوی را تشکیل می‌دهد، توجه نشده است، وقایه ارزان و موثر است."
اداره مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد بر اهمیت برنامه‌های وقایوی تاکید کرده و در گزارش‌های این سازمان از وقایه مواد مخدر به عنوان یک اصل اساسی باز دارنده در بخش مواد مخدر یاد شده است.
عبدالشکور حیدری معاون تخنیکی ریاست کاهش تقاضا به مواد مخدر وزارت صحت عامه می‌گوید، برنامه‌های وقایوی هم در جلوگیری از اعتیاد و هم اعتیاد مجدد یک ضرورت اساسی است، ولی در افغانستان تا حدی به آگاهی عامه توجه شده، اما تمرکز زياد روی تداوی بوده است.
حیدری گفت: "از سالهای (۲۰۰۳) و (۲۰۰۴) که دولت افغانستان برنامه‌های وقایوی را آغاز کرد، زیادتر توجه به آگاهی عامه و معلومات به مردم از اضرار مواد مخدر بوده، ولی برنامه‌های وقایوی مبتنی به شواهد و اساس علمی داشته باشد که واقعاً وقایه است، تا حال انجام نشده."
در حال که سطح عرضه مواد مخدر در افغانستان خیلی بلند است، نبود هماهنگی در بین سکتورهای مسوول مبارزه با مواد مخدر، مشکل اساسی در طرح و اجرای برنامه‌ها در بخش وقایه و جلوگیری از اعتیاد به مواد مخدر گفته می شود.
