صادرات زعفران ایران از طریق افغانستان؛ بهای زعفران ۵۰ درصد کاهش یافته است

زعفران کاران در هرات مدعی اند که صادرات زعفران ایران از طریق افغانستان، باعث افت ۵۰ درصدی قیمت زعفران شده است.

آنان هشدار می‌دهند که به دلیل نبود بازار فروش مناسب زعفران، دوباره به کشت کوکنار روی می‌آورند.

این در حالی است که بر اساس فرمان ریاست جمهوری ورود زعفران و پیاز زعفران به افغانستان منع است.

ارباب هاشم ۵۵ ساله دو کیلو زعفران را به بازار برای فروش آورده. اما قیمت زعفران نسبت به یک سال قبل کاهش یافته.

حال هر کیلوگرام زعفران به کمتر از ۳۲ هزار افغانی به فروش می‌رسد.

او ده عضو خانواده دارد، اما به‌دلیل افت قیمت زعفران قصد دارد دوباره کوکنار کشت کند.

ارباب هاشم می‌گوید: "زعفران حالا خریدار ندارد و ما از هر جریب زمین یک کیلوگرام زعفران برداشتیم و زعفران کسی به بازار نمی‌خرد و دل زعفران کاران از فروش سرد شده. منطقه ما در ولسوالی پشتون زرغون طالبان گرفته‌اند، بسیاری به شمول من به فکر این هستند که به جای زعفران تریاک کشت کنند."

شفیقه عطایی ۱۵ سال می‌شود که در بخش کشت، برداشت و پروسس زعفران کار می کند. در کارگاه او شمار زنان پروسس کننده طی سال جاری از ۱۰ تن به ۳ تن کاهش یافته است.

او تنها دلیل کاهش صادرات و قیمت زعفران را واردات زعفران ایران به افغانستان می‌داند.

بانو عطایی می‌گوید: "۲۰۰ کیلوگرام زعفران خریداری کردم و هر کیلوگرام بین ۵۰ تا ۶۰ هزار افغانی خریداری کردیم. حالا زعفران من را کسی نمی‌خرد و نمی‌توانم که زعفران را صادر کنم. به جای زعفران ما، زعفران ایران را صادر می‌کنند و نگرانی زیادی از ورشکستگی داریم."

به روایت برخی از زعفران‌کاران هرات، زعفران ایرانی به شکل ترانزیت به افغانستان صادر می‌شود و با نام افغانستان و با بهره گیری از معافیت‌های گمرکی به هند، امارات متحده عربی، عربستان و برخی از کشورهای اروپایی و امریکایی صادر می‌شود.

ارباب هاشم ۵۵ ساله با حاجی اکبر، بابای زعفران افغانستان برای ترویج گیاه زعفران کار کرده است.

او حالا یک نگرانی دارد؛ این که صادرات زعفران ایرانی، سکتور زعفران افغانستان را به شکست مواجه کند.

ارباب هاشم افزود: "قاچاق زعفران ایران به افغانستان، چنان ضربه به پیکر زعفران ما زد و ما فعلاً نمی‌توانیم که زعفران خود را بفروشیم. زعفران پارسال هر کیلوگرام بین ۵۵ الی ۶۰ هزار افغانی به فروش می‌رسید، اما حالا هر کیلوگرام ۲۵ الی ۳۰ هزار افغانی خرید و فروش می‌شود، یعنی ۵۰ فیصد کاهش قیمت زعفران داریم و از دولت مردان خواهش داریم که مرزهای خود را محکم کنند."

آمار ریاست زراعت هرات نشان می‌دهد که سال گذشته از هشت هزار هکتار زمین، ۲۱ تُن زعفران برداشت شده و بیش از ۲۰ هزار خانواده در این بخش اشتغال دارند.

عبدالوحید قتالی، والی پشین هرات به خبرنگاران گفته بود که سال گذشته ۳۸ تٌن زعفران از هرات صادر شده.

این در حالی است که نزدیک به ۹ تٌن زعفران نیز روی دست زعفران کاران مانده است. او گفته بود که زعفران ایران، مارکت زعفران افغانستان را صدمه زده است.

حدود ده سال پیش هر کیلو گرام زعفران هرات تا ۱۰۰ هزار افغانی ارزش داشت.

بشیر احمد احمدی، سرپرست ریاست زراعت هرات، خواستار جلوگیری از قاچاق زعفران ایران به هرات شده است.

احمدی گفت: "خواست تمام مردم افغانستان این هست که مرزها بیشتر کنترل شود و راه‌های صعب‌العبور شناسایی شود و بیشتر در این راه‌ها ممانعت صورت بگیرد و اگر زعفرانی به هرات می‌آید، جلوگیری شود."

زعفران‌کاران مدعی‌اند که در گمرک هرات ممانعت چندانی از ورود زعفران، از ایران صورت نمی‌گیرد.

رییس‌جمهور محمد اشرف غنی در ماه میزان سال ۱۳۹۷ واردات زعفران و پیاز زعفران را ممنوع اعلام کرده بود تا در کنار حفظ جایگاه جهانی زعفران، قیمت آن نیز افزایش پیدا کند.

اما زعفران کاران به شمول شفیقه عطایی می‌گویند که قاچاق زعفران از ایران به افغانستان کاهش نه بلکه افزایش یافته.