بخش‌های که در روزهای پسین زیر اداره طالبان قرار گرفته زندانیان از زندان‌ها آزاد شده اند.
اما این فرار و آزاد کردن زندانیان خشم خانواده‌های قربانیان را برانگیخته و آنان خواستار عدالت شده اند.
جان محمد یک آموزگار کهن سال، پدر واسیع الله ۲۹ ساله ساکن جلال آباد امروز دوشنبه (۱۸ اسد) به رادیو آزادی گفت که پسر او حدود پنج ماه پیش از سوی افراد مسلح ناشناس کشته شد.
جان محمد می‌گوید هرچند دولت از بازداشت قاتلان پسرش به او خبر داده، اما جزئیاتی را با وی در میان نگذاشته است.
جان محمد تاکید دارد زندانیانی که به تازگی از زندان‌ها فرار کرده اند باید دوباره بازداشت شوند: "گپ ما این است که به هر قیمتی، دولت نباید اجازه دهد کسانی که فرزندان و خانواده‌های مردم را به شهادت رسانده اند آزاد بگردند، زندانیان فراری را تعقیب کند و اگر توانایی ندارد، از جامعه جهانی خواستار کمک شود تا این زندانیان را دوباره بازداشت کند تا به سزای اعمال خود برسند."
بشرمل ۳۸ ساله که در صفوف نیروهای امنیتی حضور دارد، حدود یک ماه پیش در درگیری رو در رو با طالبان به شدت زخمی شده است. او می‌گوید دولت باید در پیوند به این زندانیان از احتیاط کار گیرد.
او نگران است که با رها شدن این زندانیان صفوف مخالفان مسلح تقویت شود و جنگ وسعت بیشتر یابد: "امیدوارم دولت این زندانیان را آزاد نکند. کسانی که سوگند یاد کرده اند اصلاح نخواهند شد. آنها به خط مقدم بر می‌گردند. این زندانیان فراری نیز باید دوباره اسیر شوند. اینها که رها می‌شوند صد دوست دیگر پیدا می‌کنند با این جنگ بیشتر شدت می‌یابد زندگی من که خراب شد. من اینجا در بستر افتاده ام، فردا همین‌گونه نیروها و سربازان دیگر نیز یا کشته و یا زخمی می‌شوند."
این در حالی است که در روزهای پسین گزارش‌های از فرار زندانیان از زندان‌ها در ولایت‌ها و ولسوالی هایی که به دست طالبان افتاده پخش می‌شود.
طالبان نیز این گزارش‌ها را رد نمی‌کنند.
اما ذبیح الله مجاهد سخنگوی این گروه به رادیو آزادی گفت که پیش از رسیدن اعضای این گروه در آن بخش‌ها نگهبانان زندان‌ها فرار کرده اند و به گفته سخنگوی طالبان زندانیان هم از زندان‌ها برون شده اند.
به گفته مجاهد، آنها نمی‌توانند در جریان جنگ افراد را بازداشت و دوباره زندانی کنند.
مجاهد به رادیو آزادی گفت که شمار فراریان شاید به ۲۵۰۰ نفر رسیده باشد که نیمی از آنها ممکن است زندانیان جنایی باشند، تا ۱۱۰۰ نفر افراد ما هستند و احتمالاً ۴۰۰ تن‌شان نیروهای امنیتی باشند."
رادیو آزادی سعی کرد دیدگاه نهادهای دولتی افغانستان را در این باره داشته باشد، اما موفق نشد.
اما برخی از گروه‌های بین‌المللی حقوق بشری فرار و آزادی غیرقانونی زندانیان را نقض حقوق بشری خوانده اند.
ماهر مومند، یکی از اعضای هیئت سازمان جهانی حقوق بشر، به رادیو آزادی گفت که فرار از زندان‌ها سبب زیرپا شدن عدالت در برابر خانواده‌های قربانیان می‌شود: "این واقعیت است که طالبان برخی از بخش‌ها را زیر اداره شان در میارند و زندانیان فرار می‌کنند یا آزاد می‌شوند اینجا عدالت در برابر خانواده های قربانیان عملی نمی‌شود، بنابر این نقض آشکار حقوق بشری است."
آقای مومند گفت که دولت باید از این گونه زندان‌ها محافظت کند و در صورت عدم امکان، زندانیان را به بخش‌های زیر کنترل دولت انتقال دهد، جایی که این زندانیان نگهداری شوند و هم در روشنی قانون و محاکم مجازات شوند.
