این بار بزرگداشت از روز جهانی پایان دادن به معافیت از مجازات عاملان جرایم علیه خبرنگاران برای خبرنگاران افغانستان خیلی متفاوت است.
خبرنگاران افغانستان این روز را در حالی بزرگداشت می‌کنند که برای نخستین بار پس از گنجانیده شدن آن در تقویم روزهای جهانی، آزادی بیان و کارهای رسانه‌یی در افغانستان با چالش‌های جدی روبهرو اند.
شماری از خبرنگاران میگویند در بیست سال گذشته دست آوردهایی که در بخش رسانه‌یی داشته اند با چالش روبهرو اند.
آنان از عدم دسترسی به اطلاعات، افزایش خشونت‌ها در برابر خبرنگاران و نداشتن مصونیت جانی و کاری پس از به میان آمدن حکومت طالبان شکایت دارند.
مینه حبیب مسئول "خبرگزاری رویداد" است. او بیشتر از یک دهه می‌شود که در رسانه‌ها مصروف کار است و تا اکنون برنده جوایز مختلف نیز در این زمینه شده است.
بانو حبیب به رادیو آزادی می‌گوید، در نظام پیشین و حکومت برحال طالبان، چندین بار مورد سوء قصد و خشونت قرار گرفته است، اما با آن هم به کارش ادامه میدهد: "من از جمله خبرنگاران زن هستم که از حوادث، تهدیدات و باور‌های نادرست جامعه مصون نبودیم، اما نظر به عشق و علاقه‌ی که به خبرنگاری دارم با تمام مشکلات به کارم ادامه می‌دهم. ما خبرنگاران از رسالتی که در پیش داریم بدون ترس، هراس و خستگی به مسلک خود ادامه می‌دهم"
میلاد حیران یکی دیگر از خبرنگاران در افغانستان است.
او از وضعیت ناگوار این قشر شکایت دارد و می‌گوید، آزادی بیان دست آوردی است که رسانه‌های افغانستان در ۲۰ سال گذشته داشته اند، اما اکنون در حال از بین رفتن است: "یکی از چالش‌ها عدم دسترسی به اطلاعات است. ما به اداره‌ی که مراجعه می‌کنیم، مانند گذشته بنابر دلایل مختلف معلومات در اختیار ما داده نمی‌شود. مسئله دیگر در ۲۰ سال گذشته آزادی بیان است که داشتیم اما حالا در دست چند نفر است و برای ما اجازه داده نمی‌شود تا صدای مردم را به مسئولان برسانیم."
با این حال به اساس سنجش‌های انجام شده از سوی اتحادیه ملی ژورنالیستان افغانستان، بیش از ۷۰ درصد رسانه‌های آزادی پس از حاکمیت طالبان بر افغانستان بسته شده اند و در دو ماه گذشته کم از کم نزدیک به ۳۰ خبرنگار مورد خشونت قرار گرفته اند که مسئولیت ۹۰ درصد آن به طالبان نسبت داده شده-موضوعی که طالبان آنرا رد کرده اند.
از سویی هم نصیر احمد نوری مسئول دادخواهی برای خبرنگاران در نهاد نی- حمایت کننده رسانه‌های آزاد افغانستان با ابراز نگرانی از وضعیت خبرنگاران در افغانستان از حکومت طالبان می‌خواهد تا برای حفظ آزادی بیان به مشکلات خبرنگاران رسیدگی شود: "در حکومت اسلامی خشونت‌ها در برابر خبرنگاران هر روز اتفاق میافته و هنگامی که خبرنگاران زندانی می‌شوند از آنها بازجویی صورت می‌گیرد، وسایل‌شان بررسی می‌شود و این شرایط باعث می‌شود که خبرنگاران اطمینان خاطر نداشته باشند تا در آرامش خبرنگاری بکنند و حکومت امارت اسلامی خبرنگاران را غیر قانونی بازداشت و لت و کوب می‌کنند اگر با عاملان آن برخورد صورت نگیرد پس این کار سد راه آزادی بیان در افغانستان است."
از سوی هم بلال کریمی معاون سخنگوی حکومت طالبان تأیید می‌کند که خشونت‌هایی در برابر خبرنگاران صورت گرفته اما می‌گوید برای جلوگیری از تکرار خشونت‌ها در برابر خبرنگاران تلاش دارند: "امارت اسلامی تلاش نهایی دارد تا با رسانه‌ها و خبرنگاران با همکاری خوب به پیش برود، چالش‌ها و سوء تفاهمات که به میان می‌آید از بین برود و هماهنگی خوب به میان بیاید، در اوایل که حکومت امارت اسلامی به شهر‌های کلان و کابل رسید برخی حوادث و برخورد‌های ما داشتیم امید که تکرار نشود و بالاخره به صفر برسد."
در تازه‌ترین مورد حسین احمدی خبرنگار تلویزیون راه فردا روز دوشنبه (۱۰ عقرب) از سوی طالبان در ریاست پاسپورت به دلایل نامعلوم بازداشت شد و پس از چندین ساعت دوباره آزاد شد.
اما طالبان بازداشت او را یک سوء تفاهم از سوی افراد طالبان عنوان می‌کنند و میگویند این کار هیچ بستگی با خبرنگار بودن آقای احمدی نداشته است.
با این حال اباسین نسیمی سرپرست کمیته مصونیت خبرنگاران افغانستان می‌گوید، با آنکه در دو ماه اخیر اکثریت خبرنگاران و کارمندان رسانه‌یی کشور را ترک کرده اند و عدم حمایت مالی و معنوی از رسانه‌ها سبب شد تا چالش‌های اقتصادی و فرهنگی دامن‌گیر رسانه‌های افغانستان شود، اما با در نظر داشت فعالیت تعدادی از رسانه‌ها و حمایت از آنها ممکن است تا جامعه رسانه‌یی دوباره جوانه بزند: "رسانه‌ها در افغانستان با توجه به فرهنگ و کادر‌های که در این ۲۰ سال اخیر شکل گرفت، من فکر می‌کنم از شوک بیرون خواهد آمد، ولی این همه یک مدت زمان طولانی را نیاز دارد تا بخشی از کلیت رسانه دوباره به جای خود برگردد."
با این همه به تازگی آنتونیو گوترش سرمنشی سازمان ملل متحد در یک نوار تصویری به مناسبت همین روز گفته است، تنها سال گذشته بیشتر از ۶۲ خبرنگار به خاطر انجام وظیفه‌شان کشته شدند.
او افزوده است که هیچ جامعه‌ی بدون خبرنگار که می‌تواند تخلفات را بررسی کند و حقیقت را بگوید، نمی‌تواند آزاد باشد.
وی از کشور‌ها خواسته است تا جنایت در برابر خبرنگاران را بررسی کرده و عاملان را پی‌گرد کنند.
