حجاب اجباری و محدودیتهای مختلف بر زنان، ممنوعیت پخش موسیقی و گذاشتن ریش با زور یا اجبار از سوی طالبان نشان دهندۀ شباهتهای بین رژیم کنونی و گذشتۀ طالبان است.
آگاهان طالبان را به نقض تعهدات شان در برابر افغانها و جامعۀ جهانی در بارۀ حمایت از حقوق بشر و سایر موضوعات مهم متهم میکنند.
آنان میگویند که حاکمیت کنونی طالبان کم کم شکل رژیم قبلیشان را میگیرد؛ دورانی که به گفتۀ آنان مردم از همه آزادیها محروم بودند و افغانستان در جهان یک کشور منزوی بود.
یک فرد که امانی تخلص میکند و خواست در گزارش صرف تخلصش نوشته شود به رادیو آزادی گفت که در حکومت گذشته وکیل مدافع بود.
او گفت با برگشت طالبان به قدرت در افغانستان ترک وظیفه کرده و هنوز در خانه است.
او محدودیتهای مختلف طالبان بر زنان را "اجبار، ظلم و حذف" بخشی از جامعه مینامد: "ما سه هزار وکیل زن داریم. آنها نه تنها در حال حاضر با مشکلات امنیتی جدی روبهرو هستند، بلکه اقتصاد آنها نیز در حال نابودی است."
از زمان روی کار آمدن طالبان، هزاران زن افغان مانند بانو امانی بیکار شده اند و در کنار آن طالبان تحصیل دختران و زنان را نیز محدود کرده اند.
بسته ماندن مکاتب متوسطه و لیسه
فاطمه امسال باید از صنف دوازدهم فارغ التحصیل میشد. تمام امید او به تحصیل است، اما طالبان دروازۀ مکتبها را به روی او و دیگر دختران بالاتر از صنف ششم بسته اند: "از وقتی که مکتبها بسته شده است هر روز برایم به مانند یک سال سپری میشود. این وضعیت بسیار بدی است. لطفاً هر چه سریعتر مکتب ما را باز کنید تا دختران بتوانند به مکتب بروند و درس بخوانند."
وضع حجاب اجباری
طالبان اضافه بر وضع محدودیت بر کار و آموزش زنان و دختران، زنان را نیز مجبور به استفاده از حجاب کرده و برقع یا چادری را یکی از بهترین انواع حجاب دانسته است.
علاوه بر این، وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان کمپاین نتراشیدن ریش در تمام ادارههای دولتی را راه اندازی کرده و محتسبین این وزارت از مردم میخواهند که ریش بگذارند.
یکی از کارمندان دولتی که نخواست نامش در گزارش ذکر شود به رادیو آزادی گفت، کسانی که ریش ندارند اجازۀ ورود به اداره را ندارند.
منع شدن مردم از شنیدن موسیقی
موسیقی که یکی از ارزشهای مرتبط با فرهنگ افغانستان است، طالبان مردم را از شنیدن آن منع کرده است و هیچ هنرمندی اجازۀ برگزاری کنسرت یا آواز خوانی آزاد را ندارد.
فریده ترانه: آهسته آهسته میبینیم که با همان رفتار قبلی روبهرو هستیم.
فریده ترانه، یکی از آوازخوانان افغانستان است که در حال حاضر در هالند زندگی میکند. او به رادیو آزادی گفت که با به قدرت رسیدن دوبارۀ طالبان، موسیقی افغانستان بار دیگر در آستانۀ نابودی قرار دارد: "آهسته آهسته میبینیم که با همان رفتار قبلی روبهرو هستیم. یعنی اجازۀ آموزش نداریم، موسیقی را حرام دانستند، ممنوعیت هنر، همه چیز سر جای خودش است، فقط آرام آرام. متأسفانه ما هنوز در بخش هنر، موسیقی و همه جنبهها (بخشها) به سوی تاریکی و فروپاشی روان هستیم."
چندی پیش دو ویدیو در شبکههای اجتماعی منتشر شد که نشان میداد طالبان آلات موسیقی یک هنرمند را میسوزانند.
در ویدیوی دیگری که مدتی پیش منتشر شد، طالبان گروهی از هنرمندان را در حالی که آلات موسیقی را در یک جاده عمومی حمل میکردند نشان میداد و آنها را به اتهام نواختن موسیقی مجازات و تنبیه میکردند و از مردم میخواستند که آنرا تماشا کنند.
طالبان در مورد این دو ویدیو اظهار نظری نکرده اند، اما میگویند موسیقی در اسلام ناروا است.
زمانی که رژیم طالبان در دهۀ ۱۹۹۰ بر افغانستان حکومت میکرد، زنان اجازۀ کار و تحصیل نداشتند، حجاب همان برقع یا چادری، اجباری بود و شنیدن و پخش موسیقی کاملاً ممنوع بود.
رحمت الله بیگانه یکی از نویسندگان و آگاه امور سیاسی میگوید که اقدامات کنونی طالبان نسبت به دور اول حاکمیتشان تغییر چندانی نکرده است.
بیگانه: به صدها مورد امروز دیده شده است که طالبان مردم را بدون این که کدام جرمی را مرتکب شده باشند دستگیر کرده، شکنجه کرده و حتی میکشند
آقای بیگانه با اشاره به یادداشتهایش از دور اول حاکمیت طالبان میگوید، اقداماتی را که طالبان در گذشته انجام میدادند، حالا نیز همان رفتار را تکرار میکنند و رفتارهای شان نسبت به گذشته شدیدتر و بی رحم تر شده است.
او گفت: "مثل همان زمان که در هیچ جای مردم زیر حاکمیت طالبان مصونیت نداشتند، امروز هم چنان مصونیت ندارند. بدون محکمه، سارنوالی و بدون اینکه جرمی متهم ثابت شده باشد و محکمه در مورد کسی حکم صادر کرده باشد، خودسرانه به خانۀ مردم هجوم میآورند. به صدها مورد امروز دیده شده است که طالبان مردم را بدون این که کدام جرمی را مرتکب شده باشند دستگیر کرده، شکنجه کرده و حتی میکشند و هیچ تغییر و تبدیل در اندیشه، فکر و عمل شان نیامده است."
طالبان اما بارها ادعاها در بارۀ بازداشت خودسرانه و قتل نظامیان پیشین را رد کرده اند.
نجیب آزاد: هیچ تفاوتی در ماهیت و ایدیولوژی طالبان وجود ندارد.
از سوی دیگر نجیب آزاد، رهبر جنبش باور طالبان را به زیر پا گذاشتن وعدههای خود به افغانها و جامعۀ جهانی در مورد حمایت از حقوق بشر و سایر موضوعات مهم متهم میکند: "هیچ تفاوتی در ماهیت و ایدیولوژی طالبان وجود ندارد. آنها عملاً دیده میشود که رفتار طالبان در مورد زنان دقیقاً همان رفتار دیروز است. ساختار سیاسی آنها هنوز هم مانند ۲۲ سال پیش است. هنوز هم به آن امارت میگویند. در قانونگذاری تا ظرفیت سازی در گذشته هم بیتفاوت بودند و حالا هم. زمانی که در وقت جنگ افراد همفکر خود را جمع کرده بودند، امروز هم به همان فکر هستند."
رادیو آزادی قبل از نشر این گزارش از طالبان در مورد ادعاهای فوق توضیح خواست اما آنها پاسخی ندادند.
نه تنها در داخل، بلکه رژیم کنونی طالبان در سطح بینالمللی توسط سازمانهای حقوق بشری، سازمان ملل متحد و بسیاری از کشورها به دلیل محروم کردن افغانها از حقوق اولیه انسانیشان و تحمیل ایدیولوژی خاصشان بر آنان، مورد انتقاد قرار گرفته است.
چیزی که طالبان آنرا موضوع داخلی افغانستان میدانند و از جهان میخواهند که در امور داخلی شان دخالت نکنند.