"چند تا از دفترهای راهنمای معاملات را که رفتم گفتند یا برادر، یا پدر، یا برادر شوهر یا کاکا باید بیایند ضمانت کنند یا که قرارداد را با ما بسته کنند."
عظیمی باشندۀ هرات و مادر هفت کودک که از افشای نام مکملش در گزارش خودداری میکند، میگوید شوهرش در یک رویداد ترافیکی آسیب دیده و چند سال است که خودش سرپرست خانوادهاش است.
این خانم گفت که شوهرش دو سال میشود به ایران رفته و او و فرزندانش تنها زندگی میکنند.
عظیمی میگوید، او به عنوان زنی که سرپرست خانوادهاش است، در کرایه گرفتن خانه مشکل دارد.
او مدعی شد که بزرگان محل و راهنماهای معاملات برای اجاره دادن خانه به زنان اعتماد نمیکنند:
"چند بار وکلای منطقه جلسه کردند که این خانم بیسرپرست است برایش خانه دادید، چند دفعه میخواستند ما را از آن خانه کوچ بدهند، مشکلات زیادی برایم درست کردند، چندین دفعه مرا به حوزه معرفی کردند، کاغذ آوردند به دروازۀ خانۀ ما و این مشکلاتی است که خانمها دارند، متاسفانه به خانمها اصلاً اعتماد نمیکنند و خانه برایشان به کرایه نمیدهند."
نازیه، باشندۀ ولایت بغلان نیز از مشکل مشابه شکایت دارد.
او به رادیو آزادی گفت که ده سال میشود سرپرست خانواده است و در این اواخر حتی بدون محرم اجازۀ ورد به راهنماهای معاملات را هم ندارد:
"اولاً که اجازه نمیدهند داخل راهنما شویم بدون محرم، اگر اجازه دهد باید محرم داشته باشیم، وقتی میرویم به خانه، میخواهیم خانه بگیریم آنجا اصلاً اجازه نمیدهد باید یا برادر، پدر یا شوهر ما باشد."
یک خانم: دیروز رفتم در یک راهنما خانه بگیرم گفتند بنام زن نوشته نمیشود
یک تن از زنانی که پیش از این در شهر کابل آرایشگاه داشت و اکنون به دلیل ممنوعیت کار آرایشگران زن از سوی حکومت طالبان بیکار شده نیز از مشکلات در کرایه گرفتن خانه شکایت دارد.
او به رادیو آزادی گفت:
"حتی در راهنماها که میرویم آنقدر محدودیت سر خانمها است، آنقدر مشکلات است مه خودم دیروز رفتم در یک راهنما خانه بگیرم گفتند بنام زن نوشته نمیشود فکر کنید که من شوهر ندارم، من را میگوید بنام برادرت بگیر، سر برادر اعتبار است؟ کسی یک خانه را بنام برادر خود بگیرد، فکر کنید که اینقدر محدودیت و مشکلات است."
مسئول یکی از راهنمای معاملات در هرات که نخواست نامش در گزارش گرفته شود، میگوید که حکومت طالبان به آنان گفته به هیچ زنی بدون محرم خانه به کرایه یا به گرو ندهند.
او به رادیو آزادی گفت:
"دیگر بابت خانه که گرو یا کرایه کنند این را دولت به ما اجازه نداده، گفته یک زنی که به تنهایی میآید به یک منطقه خانه میگیرد، این زن تنها است مثلاً که میآید خانه میگیرد امکان ندارد با خودکسی را نداشته باشد برادر، شوهر، پدر، قوم و خیش هیچ امکان ندارد، کسی بی کس نیست، چون قانون دولت همین است که باید کرایه و گرو بنام مرد سندش نوشته شود."
یک وکیل گذر: یک خانم اگر تنها باشد خانه کرایه گرفته نمی تواند
اما سهراب یکی از کسانی که در کابل راهنمای معاملات دارد، میگوید، شرایط کرایه دادن خانه به زنان و مردان یکسان است.
از سوی دیگر یک وکیل گذر در شهر کابل که نخواست نامش در گزارش گرفته شود، میگوید، زنی که تنها زندگی کند نمیتواند خانه کرایه کند، اما زنان سرپرست خانواده که اولاد دارند، با داشتن بیوه خط میتوانند خانه کرایه کنند:
"محرم شرعیاش اگر باشد، خانه گرفته میتواند، تنها باشد خانم نمیتواند خانه بگیرد، اگر که اولادهایش باشد میتواند."
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان تا زمان نشر این گزارش به پرسشهای رادیو آزادی در بارۀ این ادعاها پاسخ نداد.
زنان سرپرست خانوادهها در حالی از چالش در گرفتن خانه شاکی اند که حکومت طالبان در بسیاری بخشها از جمله، آموزش، تحصیل، کار و دیگر فعالیتهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بر زنان محدودیت وضع کرده است.
این در حالی است که دفتر هماهنگ کننده امور بشردوستانۀ ملل متحد (اوچا) چندی پیش در گزارشی گفت که در حال حاضر زنان سرپرست خانواده در افغانستان آسیب پذیرترین قشر نسبت به مردان سرپرست خانواده هستند.