یعقوب محمد ۲۵ ساله از ولسوالی تالک و برفک ولایت بغلان است. او که هفتۀ گذشته توسط پولیس ایران به نیمروز رد مرز شده، میگوید که پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، برای کارگری با خانوادۀ شش نفرهاش قاچاقی به ایران رفته بود.
محمد به رادیو آزادی گفت که در یکی از شهرهای ایران مصروف کارگری بود که توسط پولیس بازداشت و اخراج شد، اما اعضای خانوادهاش در ایران باقی ماندند.
این جوان افغان از آنچه که برخورد نامناسب پولیس ایران عنوان میکند، شکایت دارد:
"مدت سه سال میشد که در ایران زندگی میکردیم همرای خانواده، حالا خانوادۀ من در ایران است و خودم رد مرز شدم. مهاجرین افغان را میگیرند و میبرند به اردوگاه، خودم یک هفته در اردوگاه ماندم نی نان میدهد و نی آب میدهد، حتی برقها را هم در اردوگاه سر ما قطع میکردند تا که استفاده نکنیم، خیلی ظلم میکند بالای مهاجرین افغان، بسیار برخورد سخت و خیلی برخورد بد مثل یک مجرم همرای ما برخورد میکردند."
گلالی یک جوان دیگر که یکجا با یعقوب محمد رد مرز شده، نیز از مشکل مشابهی شکایت دارد. او به رادیو آزادی گفت:
"یک و نیم سال میشود که رفته بودم ایران اما همین یک و نیم سال را هم ما بسیار به ذلت و مشکلات سپری کردیم، اصلاً از اتاق خود بیرون هم رفته نمیتوانستیم چون که هرجا پولیس مهاجران افغان را میگرفتند. ما داخل اتاق خود بودیم که پولیس آمدند و ما را گرفت و زولانه کردند و به اردوگاه بردند. آنجا هم ما را لت و کوب کردند بسیار ظلم میکردند زیاد افغانها را گرفته بودند که حتی نوبت دریافت برگۀ رد مرزی هم به پنج روز نمیرسید."
یکی از جوانان رد مرز شده: برای ما زمینه کار در داخل وطن مساعد شود تا مجبور نشویم ذلت و خواری بکشیم و به کشور های بیگانه برویم.
نورالله، یک شهروند دیگر افغانستان که به تازگی به نیمروز رد مرز شده، از آنچه که رفتار بد و لت و کوب پولیس ایران عنوان میکند، شکایت دارد:
"من در شیراز زندگی میکردم از آن جا مرا پولیس گرفت و آوردن به اردوگاه پنج روز در اردوگاه بودم، نه نان درست میداد، نه آب و ما را لت و کوب میکردند، ما را اجازه نمیدادند که بیرون حتی شویم. ما میخواهیم که برای ما در داخل کشور خود ما زمینۀ کار مساعد شود که جوانان مصروف کار شوند، نمیخواهیم که در یک کشور دیگر ما لت و کوب شویم، بیعزت شویم، بناً از مردم و از حکومت میخواهیم که زمینه کار را در داخل برای ما مساعد کنند."
در همین حال عبدالمطلب حقانی، سخنگوی وزارت مهاجرین و عودتکنندگان حکومت طالبان به رادیو آزادی میگوید که در سه ماه گذشته نزدیک به ۱۵۰ هزار مهاجر افغان از ایران به گونۀ جبری و یا داوطلبانه به ولایت نیمروز بازگشته اند.
"در ولایت نیمروز از طریق مسیر پل ابریشم هر روز بطور اوسط صد خانواده و به تعداد یک هزار تا یک هزار و پنج صد تن جوانان انفرادی که بخاطر کارگری میرود بگونه اجباری و اختیاری به کشور خود بر میگردند که تقریباً در سه ماه گذشته ۱۴۶ هزار نفر به کشور بازگشته اند."
پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان در افغانستان در ماه آگست ۲۰۲۱ میلادی، میلیونها افغان به علتهای مختلف به کشورهای مختلف از جمله ایران و پاکستان مهاجر شدند.
شمار زیادی از این مهاجرین افغان بارها در گفتوگو با رادیو آزادی دلیل مهاجرتشان را فقر، بیکاری، تهدیدات امنیتی و وضع محدودیتهای طالبان بر زنان و دختران عنوان کردند.
اما نزدیک به یک سال است که روند اخراج مهاجرین فاقد اسناد افغان از ایران و پاکستان شدت گرفته است.
به تازگی مقامهای ایران اعلام کردند که حدود ۲ میلیون مهاجر فاقد اسناد افغان را در شش ماه آینده اخراج خواهند کرد.