در هوای فصل سرد زمستان ، در کنار گرمای بخاری چوبی و روشنایی شمع خواندن رمان و داستان ها لذتی خاصی دارند، آنچه که فرزانه تجربه آن را دارد.
او که باشنده ولسوالی پغمان کابل است میگوید که به خواندن رمانها بسیار علاقمند است و بدون خواندن آنها شبها خوابش نمیبرد:
"هر داستان و هر رمانی که میخوانم، در زندگیام یک تغییر خاص ایجاد میکند. رمانها به ما تجربه میدهند و اگر ما یک رمان بخوانیم، نیازی نیست که دوباره تجربهای کسب کنیم زیرا قبلاً آن را در رمان تجربه کردهایم. ما با خوبیها و بدیهای آن آشنا میشویم. همچنین رمانها ما را با فرهنگهای مختلف آشنا میکنند و لذت میبخشند."
حسیبالله، یکی دیگر از ساکنان کابل نیز به خواندن رمانها علاقهمند است و میگوید که داستان های پر از هیجان را دوست دارد.
"به رمانها علاقه خاصی دارم و همیشه آنها را با مطالعه مرتبط نگه داشتهام. وقتی یک رمان را شروع میکنم، به سرعت میخواهم آن را تمام کنم تا زودتر به پایان آن پی ببرم، زیرا این موضوع همیشه من را به خواندن تشویق میکند."
برخی از کتابفروشان در افغانستان نیز میگویند که نسبت به سایر کتابها، رمانها بیشتر مورد توجه قرار گرفته و مردم خواهان آنها هستند.
نجیبالله، زیرک مسئول کتابفروشی "سروش" در کابل به رادیو آزادی گفت:
"در روزهای اخیر فروش رمانها بسیار خوب بوده است، به ویژه در فصل زمستان که مردم بیشتر به خواندن کتابها روی آوردهاند. چاپ این کتابها نیز بسیار زیاد است زیرا مردم عادی بیشتر آنها را میخوانند و قیمتشان نیز ارزانتر از کتابهای سیاسی و دیگر کتابهاست. چه فروشنده باشد، چه دانشجو یا کشاورز، همه آنها رمانها را میخوانند. دیگر کتابها بیشتر مخصوص قشر خاصی هستند، اما رمانها برای عموم مردم جذابیت دارند و معمولاً در کتابفروشیها آن کتابهایی بیشتر فروخته میشوند که مردم عادی بیشتر آنها را میخوانند."
عزتالله حواب ، مالک کتابفروشی "مازدیگر" در تخار نیز این موضوع را تأیید میکند:
"نسبت به سایر کتابها، بازار رمان خوب است؛ یعنی رمانها خوانندگان بیشتری دارند."
محبالله زغم، رمان نویس افغان، مستقر در جرمنی علاقمندی جوانان به رمان ها را مفید دانسته میگوید که در سایر نقاط جهان و جوامع از گذشته مردم به خواندن رمان ها تمایل بیشتر دارند. او به رادیو آزادی گفت:
"این روزها نیز در کشورهای اروپایی، در سفرهای طولانی با قطار یا اتوبوس، اکثر مردم کتابهایی در دست دارند که رمان هستند. همچنین در خانهها نیز فرهنگ خواندن رمان در دیگر جوامع از گذشته بسیار رایج بوده است. رمانها معمولاً هیجان دارند و تجربیات عمیق زندگی را با انسان شریک میکند و تخیل، تفکر، استدلال منطقی و عواطف انسان را پرورش میدهند."
رمان یک ژانر ادبی است که بر پایه واقعیت و خیال خوانندگان را با وقایع آشنا میکند، شخصیتها را معرفی میکند و جنبههای مختلف زندگی را بیان میکند.
"novel" یک کلمه لاتین است و به داستانهای طولانی اشاره دارد، این واژه بعدها در بسیاری از زبانها، از جمله فارسی، وارد شده و بهعنوان معادل "رمان" استفاده شده که انواع مختلف ، مانند تاریخی، اجتماعی،فلسفی ،علمی، تخیلی و عاشقانه دارد.
قبلاً در افغانستان بیشتر رمانهای ایرانی خوانده میشدند و از زبانهای دیگر نیز به پشتو و دری ترجمه میشدند؛ اما در چند دهه اخیر تعداد زیادی از نویسندگان افغان نیز به نوشتن رمان روی آوردهاند که برخی از آنها خوب درخشیدهاند.
شایان ذکر است که حکومت طالبان اخیراً محدودیتهایی بر انتشار برخی کتابها وضع کرده و فروش برخی از کتابها را ممنوع کرده است که به گفته برخی از کتابفروشان شامل آثار داستانی محدود از جمله رمانها نیز میشود.