یکی از باشندگان ولایت ننگرهار که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش در این گزارش نشر شود، به رادیو آزادی گفت که به دلیل تبصرهای که برخلاف طالبان در فیسبوک کرده بود، سه و نیم ماه زندانی و به شدت شکنجه شده است.
مرا مورد انواع شکنجه و آزار و اذیت قرار دادند و آب جوش را بالایم ریختند.
او وضعیت خود در زندان را چنین حکایت کرد:
"آنها (طالبان) آی دی فیسبوک مرا رد یابی کرده بودند، از آن اسکرین شات گرفته بودند، مرا در حالتی نگهداشته بودند که کسی را نمیگذاشتند که با من ملاقات کند و یا کدام ترتیبات دیگری برایم بگیرد، مرا مورد انواع شکنجه و آزار و اذیت قرار دادند و آب جوش را بالایم ریختند."
یکی دیگر از باشندگان این ولایت که تحت شرایط مشابه و به دلیل مشابه بازداشت شده بود، در صحبت با رادیو آزادی مدعی شد که به دلیل یک پستاش در صفحۀ فیسبوک در مورد آموزش دختران از سوی استخبارات محلی طالبان بازداشت و شکنجه شده است.
مرا دستگیر کردند، چون در مورد آموزش دختران پست کرده بودم، یک شبانه روز در ولسوالی در یک کانتینر مرا زندانی کردند.
"فردای آن روز بعد از نوشتن فورا از ولسوالی با من تماس گرفتند، استخبارات مرا خواست، فکر نمیکردم که چنین موضوع باشد. وقتی آنجا رفتم شروع به لت و کوب من کردند، موبایل مرا را از من گرفتند و شکستاندن، مرا دستگیر کردند، چون در مورد آموزش دختران پست کرده بودم، یک شبانه روز در ولسوالی در یک کانتینر مرا زندانی کردند."
این افغانها مدعی اند که نظارت جدی بر رسانههای اجتماعی وجود دارد و نوشتن در پیوند به "ستایش از حکومت جمهوری، انتقاد از کاستیها و نهادهای طالبان، بحث در مورد رشوه، جعلکاری، آموزش دختران، کار و حقوق زنان، نوشتهها در بارۀ پرچم ملی، نوروز، سالگرد استقلال کشور و برخی مسائل دیگر" دردسرساز خواهد شد.
اقارب و دوستان برخی از بازداشت شدگان نیز به رادیو آزادی ادعا کردند که آنان به دلیل انتقاد از سیاستهای حکومت طالبان بازداشت شدهاند.
برخی از باشندگان ولایت هلمند، دوستان و اقارب عبدالملک همدرد، عضو حرکت مردمی صلح و بشیر حنفی، فارغ پوهنتون الازهر که به دلیل حساسیت موضوع نخواستند نامشان در گزارش نشر شود، به رادیو آزادی گفتند که به خانوادههایشان هیچ معلوماتی داده نشده است و خانوادههای آنان در بارۀ بازداشت آنان عمیقاً نگرانی دارند.
یکی از بستگان عبدالملک همدرد مدعی است که او به دلیل یک پست در فیسبوکش بازداشت شده و از یک ماه به این سو در یکی از نهادهای استخباراتی طالبان در ولسوالی گرشک این ولایت زندانی است.
به همین ترتیب دوستان بشیر حنفی نیز به رادیو آزادی ادعا کردند که وی بیش از یک هفته است که به دلیل مصاحبه با یک رسانه در بارۀ حقوق آموزش دختران بازداشت شده و در حال حاضر در شهر لشکرگاه در بند استخبارات طالبان بسر میبرد.
خانوادههای آنان به دلیل حساسیت موضوع از صحبت با رادیو آزادی خودداری کردند.
این افغانها در حالی این ادعاها را مطرح میکنند که حکومت طالبان پس از هشدار وزارت امر به معروف و نهی از منکر نسبت به استفاده "غیر مشروع و غیرقانونی" از شبکههای اجتماعی، چندین فعال شبکههای اجتماعی را بازداشت و ویدیوهایی از اعترافات آنان را منتشر کرده است.
سیفالاسلام خیبر، سخنگوی این وزارت به تاریخ ۱۵ ماه می ویدیوهایی دو کاربر تیکتاک را در صفحۀ ایکس خود منتشرکرده است که از عملکردشان ابراز پیشمانی میکنند.
یک کاربر شبکۀ اجتماعی مشهور به "هارون پکوره" در این ویدیو اعترافی میگوید که او از سوی مسئولان وزارت امر به معروف و نهی از منکر به اتهام صحبت کردن و برنامههایش با زنان در تیک تاک، احضار شده است.
او در این ویدیو وعده میدهد که دیگر با زنان ارتباط نخواهد داشت و از زنان داخل و خارج از افغانستان خواسته است که در بحثهای زنده در تیک تاک شرکت نکنند.
سیفالسلام خیبر همچنین ویدیویی از تیک تاکر شیرعلی مبارز را که توسط طالبان در ولایت بغلان بازداشت شده بود منتشر کرد که او نیز در آن ویدیو از فعالیتهایش در شبکۀ تیک تاک ابراز پشیمانی کرده است.
هرچند مشخص نیست که این ویدیوها تحت چه شرایطی ضبط شده، اما وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان روز دوشنبه به کاربران شبکههای اجتماعی هشدار داد که در صورت استفادۀ "غیر مشروع و غیراخلاقی" از این شبکهها با برخورد قانونی مواجه خواهند شد.
سیف الاسلام خیبر، سخنگوی این وزارت در یک پیام صوتی که از سوی رادیو تلویزیون ملی تحت کنترل طالبان پخش شده است، گفته است که این وزارت با استفاده از صلاحیت و امکانات قانونی خود از فعالیتهای تمام صفحات و حسابهای افراد یا گروههایی نظارت میکند که به گفتۀ او "تلاش میکنند برای زیان رساندن به عقاید دینی و روحیۀ جامعه زمینه را برای تعصب، توهین، انحرافات فکری و اخلاقی فراهم کنند."
طالبان از آغاز حاکمیتشان به دنبال سرکوب فضای مدنی بودند، در پی این بودن که حق گفتوگو و ابراز نظررا از مردم بگیرند.
با این حال شماری از فعالان حقوق بشر این محدودیتها را سرکوب بیشتر آزادی بیان و حقوق بشر و تنگتر ساختن فضا و محیط از سوی حکومت طالبان میدانند.
شهرزاد اکبر، رئیس نهاد حقوق بشری رواداری به رادیو آزادی گفت:
"طالبان از آغاز حاکمیتشان به دنبال سرکوب فضای مدنی بودند، در پی این بودن که حق گفتوگو و ابراز نظررا از مردم بگیرند، این وضعیت بسیار نگرانکننده است، به ویژه برای کسانی که میخواستند افغانستان را از طریق این شبکههای اجتماعی به جهان معرفی کنند و پیامی به هموطنان خود داشته باشند، این کار ظالمانه و خلاف موازین حقوق بشر است."
پیش از این نیز شمار زیادی از افغانها در گفتوگو با رادیو آزادی از برخودرهای این چنینی با منتقدان طالبان شکایت کرده بودند.
سازمانهای مختلف بینالمللی حقوق بشر از جمله ملل متحد بارها از حکومت طالبان خواسته اند که به جای وضع محدودیتها، زمینه را برای حقوق بشر، آزادی بیان و حقوق و عدالت مردم فراهم کند.