برخی از کارمندان که به‌تازگی از اداره‌های دولتی تحت کنترل طالبان از کار برکنار شده‌اند، می‌گویند، با آن‌که وظایف خود را از دست داده‌اند، هیچ فرُصت شغلی جای‌گزین برای‌شان فراهم نشده است.
یکی از کارمندان تنقیص شده رادیو تلویزیون ملی است که می‌گوید پس از بیش از سه دهه کار در رادیو تلویزیون ملی به‌تازگی تنقیص و خانه‌نشین شده است.
هفته گذشته ما را به ریاست خواستند و کارت‌های ما را گرفتند و گفتند که شما تنقیص شده‌اید، نمی‌دانیم که تنقیص به‌خاطر چی، حالا نمی‌دانم که چگونه روزگار خود را پیش ببرم.
او که به‌خاطر حساسیت موضوع نخواست نام‌اش در گزارش گرفته شود، به شرط تغییر صدای‌اش به رادیو آزادی گفت که سرپرست یک خانواده هشت نفره است و با از دست دادن معاش‌اش با چالش‌های جدی اقتصادی روبه‌رو شده است.
«هفته گذشته ما را به ریاست خواستند و کارت‌های ما را گرفتند و گفتند که شما تنقیص شده‌اید، نمی‌دانیم که تنقیص به‌خاطر چی، حالا نمی‌دانم که چگونه روزگار خود را پیش ببرم، نه پول اضافه دارم که یک کار کنم، به یک امید کار می‌کردم که در آینده تقاعدی بگیرم اما مثل یک «کارگر» روزمزد کارت مرا گرفتند و تنقیص ما کردند.»
یکی دیگر از کارمندان این اداره که او نیز نخواست به دلیل حساسیت موضوع نام‌اش در گزارش ذکر شود در صحبت با رادیو آزادی شکایت مشابهی را مطرح کرد.
«من همان معاش را که از «کار در» تلویزیون می‌گرفتم زندگی روزمره خود را پیش می‌بردم، اما حالا زندگی برایم سخت شده است، معاش نیست، حالا پلان دارم یک دست‌فروشی کرده نفقه خانواده خود را پیدا کنم، فعلاً هم در یک خانه کرایی زندگی می‌کنم و پرداخت کرایه هم بسیار سخت شده است.»
برخی از کارمندان تنقیص شده در رادیو تلویزیون ملی تحت کنترل حکومت طالبان مدعی‌اند که بیش از دو‌صد تن از کارمندان از این اداره به شمول زنان تنقیص شده‌اند و همچنان معاشات ماه‌های حمل و ثور نیز برای‌شان پرداخته نشده است.
حکومت طالبان به‌تازگی در این مورد ابراز نظر نکرده، اما ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان، پیش از این با تأیید تنقیص شماری بست‌ها در برخی ادارات ملکی تحت کنترل حکومت طالبان، آن را یک اقدام معمولی خوانده و گفته که هدف آن جلوگیری از بیروکراسی و مدیریت بهتر معاشات، کارمندان و نهادها است.
منابع به رادیو آزادی گفته‌اند که در تعیینات و تشکیلات اداره‌های دولتی تحت کنترل طالبان ۲۰ تا ۳۰ درصدی تنقیص پلان شده است.
به گفته آنان حدود ۹۰ هزار بست تنها از وزارت‌های معارف و تحصیلات عالی حکومت طالبان تنقیص شده‌اند و برعلاوه کاهش بست‌ها، معاش و امتیازات کارمندان نیز کاهش داده شده است.
حکومت طالبان تاکنون هیچ برنامه مشخصی برای رسیدگی به وضعیت افراد تنقیص شده از اداره‌های حکومتی اعلام نکرده است.
بدبختانه از دیر زمانی است که بیکاری به یک معضل بسیار جدی اجتماعی تبدیل شده است و فقر و بیکاری از یک مسیر می‌گذرد و زمانی که یک نفر در افغانستان کار خود را از دست داد.
کارشناسان اقتصادی هشدار می‌دهند که ادامه تنقیص کارمندان از اداره‌های دولتی بدون برنامه بدیل و در شرایطی که بازار کار و فرُصت‌های کار محدود است، می‌تواند بحران اقتصادی و اجتماعی عمیق‌تری را در پی داشته باشد.
عبدالبصیر رشتیا یکی از این آگاهان در مورد به رادیو آزادی گفت:
«بدبختانه از دیر زمانی است که بیکاری به یک معضل بسیار جدی اجتماعی تبدیل شده است و فقر و بیکاری از یک مسیر می‌گذرد و زمانی که یک نفر در افغانستان کار خود را از دست داد، اتومات شامل دایره فقر می‌شود. تنها راهی که ما می‌توانیم فقر را مدیریت بکنیم، ایجاد کار است.»
او تأکید کرد که حکومت طالبان باید برای حل معضل بیکاری و فقر تلاش کند تا با جذب سرمایه‌گذاری‌های بیشتر، با بلند بردن عایدات خود از منابع عایداتی مثل استخراج معادن، این مشکل را حل کرده و برعلاوه سکتور خصوصی منحیث شریک استراتیژیک حکومت می‌تواند زمینه کار و اشتغال بیشتر را به مردم فراهم کند.
بر بنیاد گزارش‌ها، از زمان بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱ میلادی، شماری از نهادهای دولتی منحل و برخی دیگر با کاهش ساختار اداری یا تنقیص روبه‌رو شده‌اند.
در پی این تغییرات، هزاران کارمند ملکی، به‌ویژه زنان، وظایف خود را از دست داده‌اند؛ اکنون بسیاری از آنان در داخل کشور با بیکاری دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند و شماری نیز برای تأمین معیشت، ناگزیر به کشورهای همسایه و منطقه مهاجر شده‌اند.
