در اعلامیه‌ای وزارت امور خارجه حکومت طالبان که روز شنبه (۲۷ ثور) منتشر شد آمده است که امیرخان متقی در دیدار با عباس عراقچی، ضمن قدردانی از میزبانی مهاجران افغان گفته است که حکومت طالبان متعهد است زمینۀ بازگشت و اسکان مجدد مهاجران افغان را فراهم سازد.
وزارت خارجه طالبان در این اعلامیه به نقل از آقای عراقچی وعده بازگشت تدریجی و با عزت مهاجران افغان و فراهم‌سازی تسهیلات بیشتر برای آنان را تکرار کرده است.
در اعلامیه آمده که در این دیدار درباره انتقال زندانیان افغان از ایران و همچنان در مورد مسایل تجاری و ترانزیتی میان دو کشور گفتگو شده است.
حکومت ایران تاکنون در این مورد ابراز نظر نکرده است.
سرپرست امور خارجه حکومت طالبان، روز شنبه (۲۷ ثور ) در رأس یک هیأت این گروه به ایران رسید و امروز یکشنبه در نشست «مجمع گفتگوی تهران» اشتراک کرد.
گفت‌وگوهای مقام‌های طالبان و ایران در مورد مهاجران افغان در حالی صورت می‌گیرد که در هفته‌های اخیر روند اخراج مهاجران افغان از ایران شدت گرفته و بسیاری از مهاجران افغان شکایت دارند که در آن کشور با مشکلات زیادی در زمینۀ کار، اقامت، خدمات صحی و دیگر بخش‌ها مواجه اند.
حفیظ‌الله، مهاجر افغان در شهر اصفهان ایران که از یک سال به این‌سو در آن‌جا زندگی می‌کند، در مورد وضعیت افغان‌ها در این کشور به رادیو آزادی چنین گفت:
«در اینجا در یک کارخانه نزدیک به ۷۰ افغان کار می‌کنیم؛ اما ممکن است در این میان ۵ نفر هم«شاید» اسناد نداشته باشند،
هیچ‌کس به‌راحتی نمی‌تواند از اینجا بیرون برود
، چه برای حل مشکلات صحی، چه برای تهیه مواد خوراکی یا سایر نیازهای زندگی، چون افغان‌ها در بیرون بازداشت می‌شوند، زیرا ایران حتی کارت‌ها و اسناد سرشماری مهاجران را نیز لغو اعلام کرده، بنابراین ما در اینجا با مشکلات بسیار زیادی روبه‌رو هستیم.»
یک مهاجر دیگر افغان که در تهران زندگی می‌کند و در زمان جمهوری مخلوع افغانستان یک افسر نظامی بود، به شرط افشا نشدن نامش به رادیو آزادی گفت:
"در اینجا به مردم عام مهلت داده شده، برگه‌های خروج برای‌شان توزیع شده تا در تاریخ‌های معین‌شده، کار و زندگی‌شان را در ایران جمع‌وجور کرده و خارج شوند، مردم با مشکلات بسیار زیادی روبه‌رو اند، سربازان افغان که اکثرشان کارت‌های نظامی‌شان را یا گم کرده‌اند و یا فراموش‌شان شده، نیز با خطر اخراج مواجه‌اند، اگر این سربازان به افغانستان فرستاده شوند، از نگاه طالبان مجرم محسوب می‌شوند، چون هم سرباز بوده‌اند و هم به ایران آمده‌اند؛ بنابراین اگر دیپورت شوند، احتمال بازداشت، زندانی‌شدن، شکنجه و حتی کشتن‌شان از سوی طالبان وجود دارد."
در عین حال، شماری از کسانی که به گونه اجباری از ایران به افغانستان بازگردانده شده‌اند نیز می‌گویند که در داخل این کشور با مشکلات شدید اقتصادی، بیکاری و بی‌سرپناهی مواجه هستند.
امید یک شهروند افغانستان که چهار ماه پیش از ایران به کابل برگشته به رادیو آزادی گفت که او و خانواده‌اش اکنون با چالش‌های شدید مواجه‌اند.
«در افغانستان کار و بار وجود ندارد،
چندین‌بار به سرچوک رفتم اما کاری برایم پیدا نشد
، اینجا مشکلات بسیار زیادی وجود دارد، در ناحیه ۲۱ اندکی زمین داریم، چهاردیواری کردیم ؛ اما توان ادامه ساخت‌وساز را نداریم و امارت {حکومت طالبان} هم اجازه نمی‌دهد که آن را بسازیم، بنابراین، هیچ‌گونه امکاناتی برای زندگی در اختیار نداریم.»
کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان ،یو ان اچ سی آر، به تازگی گفته که از آغاز سال جاری میلادی تا ۱۳ می، بیش از ۵۰۷ هزار مهاجر افغان از ایران به افغانستان بازگشته‌اند که بیش از ۲۹۳ هزار تن آنان به‌گونه اجباری اخراج شده‌اند.
ایران به دلیل تغییرات در سیاست‌های خود درباره مهاجرت، روند اخراج افغان‌ها را از سپتمبر سال ۲۰۲۴ به طور چشمگیری تشدید کرده است.
وزارت امور داخله ایران اعلام کرده که تنها شش گروه از افغان‌های دارای کارت سرشماری اجازه اقامت در این کشور را دارند.
این گروه‌ها شامل زوج‌های است که دارای مدارک مختلط اقامتی، دارندگان پاسپورت با ویزه منقضی، افراد دارای شناسنامه شغلی، برخی کارمندان و مقامات حکومت پیشین افغانستان و کسانی که با دریافت پاسپورت معتبر، حضورشان را در ایران قانونی می‌سازند.
