این مهاجران روزهاست در وضعیت دشوار و بدون امکانات اولیه و سرپناه، در انتظار بازشدن راهها هستند.
اینجا نه آب است و نه سرپناه. تمام اطفال ما مریضاند، یکی سرفه دارد، یکی تب دارد.
اسد، یک مهاجر افغان که از شهر سیالکوتِ ایالت پنجاب پاکستان اخراج شده و اکنون در منطقۀ زاخیل ایالت خیبرپختونخوا از شش روز به اینسو منتظر بازشدن گذرگاهها است، در صحبت با رادیو آزادی گفت:
"در زاخیل ما با تکالیف و مشکلات بسیار زیاد روبهرو هستیم، اینجا نه آب است و نه سرپناه. تمام اطفال ما مریضاند، یکی سرفه دارد، یکی تب دارد. هیچ سهولتی وجود ندارد، نه آب و نه تشناب برای خانمها. همه در میدان ماندهاند، ما میخواهیم راه را باز کنند تا بخیر به افغانستان برگردیم."
محمد اکبر، یکی دیگر از مهاجران که او نیز از ایالت پنجاب بازگشته و از حدود ۱۵ روز به اینسو در این منطقه بدون سرپناه بسر میبرد، به رادیو آزادی گفت:
ما اینجا دربهدر افتادهایم، نه برای ما راه را باز میکنند و نه سهولتی وجود دارد. نه نان است، نه چیزی دیگر. ما نمیدانیم چه کنیم.
"ما اینجا دربهدر افتادهایم، نه برای ما راه را باز میکنند و نه سهولتی وجود دارد. نه نان است، نه چیزی دیگر. ما نمیدانیم چه کنیم. این مسلمانها دربهدر و زیر آسمان ماندهاند. شبها در این سردی نه بستر داریم و نه پناهگاه، نصف وسایل ما مانده و نصف دیگر را با خود آوردهایم."
این مهاجران افغان میگویند، شماری از اعضای خانوادههایشان هنوز در بازداشت پولیس هستند.
نه تنها در منطقۀ زاخیل بلکه در سایر مناطق پاکستان نیز هزاران مهاجر افغان بدون سرپناه منتظر بازشدن گذرگاهها هستند.
سردار ولی، یک تاجر افغان که به گونۀ رضاکارانه در زمینۀ فراهمسازی آب و غذا به این مهاجران همکاری میکند، به رادیو آزادی گفت:
"یکعده مهاجران در نزدیکی مرکز پیسیام زاخیل استند، برخی در پیشاور منتظر ماندهاند و شماری دیگر در مسیر تورخم، در منطقۀ جمرود بسر میبرند. تمامشان مردم غریب و بیچارهاند که حتی پول کرایۀ موترها را هم ندارند. بعضی در دکانها بسر میبرند، برخی لوازمشان را از موتر پائین کرده و در سرک پرده زدهاند؛ زنان نیز در همانجا استند."
در همین حال سفارت افغانستان تحت کنترول حکومت طالبان در اسلامآباد نیز با ابراز نگرانی از وضعیت مهاجران افغان گفته است که ادامۀ بازداشت و اخراج پناهجویان افغان از سوی پولیس، در شرایطی که گذرگاهها بستهاند، خطر وقوع فاجعهٔ انسانی گسترده را در پی دارد.
در پیام ویدیوییای که این سفارت روز پنجشنبه، ۳۰ اکتوبر در شبکهٔ ایکس منتشر کرده، سردار احمد شکیب، سرپرست سفارت افغانستان در کنترل حکومت طالبان در اسلامآباد، میگوید در مسیر جمرود تا تورخم حدود ۴۰۰ موتر باربری حامل مهاجران افغان متوقف مانده که در میان آنان زنان، کودکان، سالخوردگان و بیماران حضور دارند. به گفتهٔ او، این افراد در کنار سرمای هوا از نبود سرپناه، آب آشامیدنی، غذا و دوا رنج میبرند.
او همچنان افزود که در سه تا چهار روز گذشته، مرگ سه کودک و یک زن بر اثر شرایط دشوار گزارش شده است.
این سفارت از حکومت پاکستان خواسته است تا هرچه زودتر تمام گذرگاههای مرزی را بازگشایی کرده و تا آن زمان روند اخراج مهاجران افغان را موقتاً متوقف کند.
هرچند روند اخراج مهاجران فاقد اسناد از پاکستان از سال ۲۰۲۳ تا کنون ادامه دارد، اما بازداشت و اخراج پناهجویان افغان پس از درگیریهای شدید میان حکومت طالبان و نیروهای پاکستانی در امتداد خط دیورند، بهشکل بیسابقهای افزایش یافته است.
پس از این درگیریها، تمامی گذرگاههای زمینی میان افغانستان و پاکستان در یازدهم اکتوبر بهروی تجارت و رفتوآمد مردم بسته شد.
بستهبودن این گذرگاهها در کنار ایجاد مشکلات به مهاجرین اخراج شده، به تجارت میان دو کشور نیز آسیب جدی رسانده و تاجران را متضرر ساخته است.