وارد شدن و استفاده برخی از کلمات ایرانی و پاکستانی در زبان های اصیل دری و پشتو و کار برد آن از سوی تعدادی از رسانه ها در افغانستان، درک موضوع رابرای مردم این کشور مشکل ساخته است.
شماری از مردم در افغانستان، انتقاد می کنند که استفاده از اصطلاحات و کلمات بیگانه در جملات دری و پشتو سبب شده است تا آنان نتوانند به آسانی به مفهوم مطالب پی ببرند.
دوتن از ساکنان کابل در صحبت با رادیو آزادی در این مورد چنین گفتند:
«زمانی که یک گوینده یا یک شخص دری صحبت می کند و من پشتو زبان هستم بهتر می دانم چه می گوید، اما زمانی که یک کلمه ایرانی را در بین جملات اش استعمال می کند من حرف اش را نمی دانم.»
«به نظر من در افغانستان تنها بیست فیصد مردم شاید سواد داشته باشد، دیگر همه سطح سواد شان پایین است استعمال کلمات بیگانه گرفتن موضوع را به مردم مشکل می سازد من می گویم باید زبان خود ما در گفتار پیاده شود فرهنگ بیگانه هارا در فرهنگ خود جان دهیم زبان دری بهترین زبان است.»
گفته می شود که کلمات فارسی ایرانی و پشتو پاکستانی از دیر زمانی وارد زبان های دری و پشتو در افغانستان شده و در 10 سال گذشته موارد استعمال این گونه کلمات بیشتر گردیده است.
برخی استادان زبان و ادبیات در افغانستان، از افزایش و کاربرد این گونه کلمات در زبان های دری و پشتو افغانی ابراز نگرانی می کنند. آنان می گویند زبان های اصیل دری و پشتو در این کشور قدامت چند ین هزار ساله داشته و نباید از نظرانداخته شود.
نور محمد و فریبا دو تن از استادان بخش زبان و ادبیات:
«لغات و یا واژه های دیگر را که تلاش می کنند در زبان و یا لهجه ما وارد کنند، این مساله سبب از بین رفتن فرهنگ و زبان ما می شود.»
«به نظر من همین واژه های بیگانه سبب می گردد تا فرهنگ و ادبیات دری که ما داریم آنرا محو و نابود سازد.»
گفته می شود، که در این اواخر یک تعداد از نویسنده گان عصر کنونی نیز درنوشتن کتاب ها و مقالات شان از این کلمات استفاده می کنند. اما محققان اکادمی علوم افغانستان، وارد شدن کلمات و ترکیبات جدید و نا آشنا را در زبان های دری و پشتو یک نوع تهاجم فرهنگی کشورهای همسایه و سلیقه های شخصی افراد می خوانند.
آنان می گویند، هرگاه به لغات، ترکیبات و اصطلاحات جدید نیاز احساس شود و در زبان ما بدیل آن وجود نداشته باشد، در آن صورت با درنظرداشت ارزش های جامعه افغانی نیاز است تا این مساله یک مرحله علمی و اکادمیک را طی کند.
سر محقق محمد امین مجاهد یک عضواکادمی علوم افغانستان:
«تاثیر کشورهای خارجی در فرهنگ ما سبب شده است تا لغات و اصطلاحات خود ما یک طرف قرار گرفته و زبان های دیگر در آن جابجا گردد، اما شماری از جوانان ما برخی از لغات را استفاده می کنند که فهیمدن آن نه تنها برای مردم عام بلکه برای من که یک سر محقق هستم خیلی مشکل است.»
آقای مجاهد می گوید، هرگاه جلو خود سری ها و سلیقه های شخصی افراد گرفته نشود تاچند دهه نزدیک اصلیت زبان های دری و پشتو تحت سوال قرارخواهد گرفت. استفاده کلمات ایرانی و پاکستانی تا حد زیاد در رسانه های خصوصی چاپی، تصویری و صوتی در افغانستان محسوس است.
وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان نیز با وارد شدن کلمات بیگانه در زبان های دری و پشتو در این کشور مخالفت کرده است. جلال نورانی مشاور وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان به رادیو آزادی گفت که این وزارت در نظر دارد تا این مساله را پی گیری کند.
«وزارت اطلاعات و فرهنگ متوجه این موضوع است، واقعاً وقت آن رسیده است تا زبان شناسان، دانشمندان هرنهاد دور هم آمده و کمسیون باید تشکیل گردد و تلاش گردد تا نوشتار ها در روزنامه ها و استفاده و طرز تلفظ درست برای رسانه های تصویری و صوتی ابلاغ گردد، یک مرجع کنترول کننده نیز باید موجود باشد تا از چند گونگی بیان جلوگیری صورت گیرد.»
بسیاری از افغان ها در بیش از سه دهه اخیر در ایران و پاکستان زنده گی کرده اند و در حال حاضر هم تعدادی زیادی از افغان ها در این دو کشور در مهاجرت به سر می برند. گفته می شود که مهاجرت افغان ها در این دو کشور همسایه افغانستان یکی از دلایلی وارد شدن کلمات و اصطلاحات ایرانی و پاکستانی در زبان های دری و پشتو به حساب می آید.
از سوی دیگر برخی ها به این باور اند که ارتباط برخی از رسانه ها با شماری از همسایه های افغانستان سبب شده است تا این رسانه ها کلمات و اصطلاحات مورد استفاده در آن کشور ها را به کار برند.
شماری از مردم در افغانستان، انتقاد می کنند که استفاده از اصطلاحات و کلمات بیگانه در جملات دری و پشتو سبب شده است تا آنان نتوانند به آسانی به مفهوم مطالب پی ببرند.
دوتن از ساکنان کابل در صحبت با رادیو آزادی در این مورد چنین گفتند:
«زمانی که یک گوینده یا یک شخص دری صحبت می کند و من پشتو زبان هستم بهتر می دانم چه می گوید، اما زمانی که یک کلمه ایرانی را در بین جملات اش استعمال می کند من حرف اش را نمی دانم.»
«به نظر من در افغانستان تنها بیست فیصد مردم شاید سواد داشته باشد، دیگر همه سطح سواد شان پایین است استعمال کلمات بیگانه گرفتن موضوع را به مردم مشکل می سازد من می گویم باید زبان خود ما در گفتار پیاده شود فرهنگ بیگانه هارا در فرهنگ خود جان دهیم زبان دری بهترین زبان است.»
گفته می شود که کلمات فارسی ایرانی و پشتو پاکستانی از دیر زمانی وارد زبان های دری و پشتو در افغانستان شده و در 10 سال گذشته موارد استعمال این گونه کلمات بیشتر گردیده است.
برخی استادان زبان و ادبیات در افغانستان، از افزایش و کاربرد این گونه کلمات در زبان های دری و پشتو افغانی ابراز نگرانی می کنند. آنان می گویند زبان های اصیل دری و پشتو در این کشور قدامت چند ین هزار ساله داشته و نباید از نظرانداخته شود.
نور محمد و فریبا دو تن از استادان بخش زبان و ادبیات:
«لغات و یا واژه های دیگر را که تلاش می کنند در زبان و یا لهجه ما وارد کنند، این مساله سبب از بین رفتن فرهنگ و زبان ما می شود.»
«به نظر من همین واژه های بیگانه سبب می گردد تا فرهنگ و ادبیات دری که ما داریم آنرا محو و نابود سازد.»
گفته می شود، که در این اواخر یک تعداد از نویسنده گان عصر کنونی نیز درنوشتن کتاب ها و مقالات شان از این کلمات استفاده می کنند. اما محققان اکادمی علوم افغانستان، وارد شدن کلمات و ترکیبات جدید و نا آشنا را در زبان های دری و پشتو یک نوع تهاجم فرهنگی کشورهای همسایه و سلیقه های شخصی افراد می خوانند.
آنان می گویند، هرگاه به لغات، ترکیبات و اصطلاحات جدید نیاز احساس شود و در زبان ما بدیل آن وجود نداشته باشد، در آن صورت با درنظرداشت ارزش های جامعه افغانی نیاز است تا این مساله یک مرحله علمی و اکادمیک را طی کند.
سر محقق محمد امین مجاهد یک عضواکادمی علوم افغانستان:
«تاثیر کشورهای خارجی در فرهنگ ما سبب شده است تا لغات و اصطلاحات خود ما یک طرف قرار گرفته و زبان های دیگر در آن جابجا گردد، اما شماری از جوانان ما برخی از لغات را استفاده می کنند که فهیمدن آن نه تنها برای مردم عام بلکه برای من که یک سر محقق هستم خیلی مشکل است.»
آقای مجاهد می گوید، هرگاه جلو خود سری ها و سلیقه های شخصی افراد گرفته نشود تاچند دهه نزدیک اصلیت زبان های دری و پشتو تحت سوال قرارخواهد گرفت. استفاده کلمات ایرانی و پاکستانی تا حد زیاد در رسانه های خصوصی چاپی، تصویری و صوتی در افغانستان محسوس است.
وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان نیز با وارد شدن کلمات بیگانه در زبان های دری و پشتو در این کشور مخالفت کرده است. جلال نورانی مشاور وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان به رادیو آزادی گفت که این وزارت در نظر دارد تا این مساله را پی گیری کند.
«وزارت اطلاعات و فرهنگ متوجه این موضوع است، واقعاً وقت آن رسیده است تا زبان شناسان، دانشمندان هرنهاد دور هم آمده و کمسیون باید تشکیل گردد و تلاش گردد تا نوشتار ها در روزنامه ها و استفاده و طرز تلفظ درست برای رسانه های تصویری و صوتی ابلاغ گردد، یک مرجع کنترول کننده نیز باید موجود باشد تا از چند گونگی بیان جلوگیری صورت گیرد.»
بسیاری از افغان ها در بیش از سه دهه اخیر در ایران و پاکستان زنده گی کرده اند و در حال حاضر هم تعدادی زیادی از افغان ها در این دو کشور در مهاجرت به سر می برند. گفته می شود که مهاجرت افغان ها در این دو کشور همسایه افغانستان یکی از دلایلی وارد شدن کلمات و اصطلاحات ایرانی و پاکستانی در زبان های دری و پشتو به حساب می آید.
از سوی دیگر برخی ها به این باور اند که ارتباط برخی از رسانه ها با شماری از همسایه های افغانستان سبب شده است تا این رسانه ها کلمات و اصطلاحات مورد استفاده در آن کشور ها را به کار برند.
