کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان و موسسه حمایت از اطفال درین کشور عوامل بیشتر شدن تلفات اطفال در افغانستان را درگیری‌های مسلحانه و منازعات در منازل مسکونی می‌دانند.
ادامه جنگ، منازعات، استفاده اطفال در حملات، پائین بودن اقتصاد خانواده‌ها و عدم توجه حکومت به وضعیت اطفال از عوامل اساسی بیشتر شدن تلفات اطفال از سوی نهادهای مختلف و فعالین حقوق اطفال در افغانستان خوانده شده‌است.
بلال صدیقی سخنگوی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان به رادیو آزادی گفت که رقم تلفات اطفال درین کشور رو به افزایش است.
آقای صدیقی به برخی از عوامل که سبب تلفات اطفال در افغانستان می‌گردد چنین اشاره کرد:
"منازعه و جنگ عامل اصلی قربانی شدن اطفال در افغانستان است، حملات انتحاری، ماین‌های کنار جاده و جنگ مستقیم و منازعه که در خانه‌های مسکونی مردم صورت می‌گیرد باعث می‌گردد که اطفال قربانی منازعه شوند."
وی همچنان گفت که سال گذشته آمارهای آنان نشان می‌داد که حدود ۳۰۰۰ طفل کشته و زخمی شدند و به گفته وی در سال جاری آمار ابتدأیی این کمیسیون نشان می‌دهد که قربانیان اطفال بیشتر شده‌است.
این در حالیست که سازمان ملل متحد نیز با نشر گزارشی تازه در اخیر هفته گذشته گفت بیشترین تعداد اطفال که سال گذشته در اثر درگیری‌ها کشته و یا زخمی شدند از افغانستان بوده‌اند.
سازمان ملل در گزارش تازه خود که تحت نام "کودکان و درگیری‌های مسلحانه" نشر شده نوشته‌است که تلفات کودکان افغانستان در سال ۲۰۱۶ به بیش از ۳۵۰۰ تن رسیده بود.
آنتونیو گوترس منشی عمومی سازمان ملل در این گزارش که روز پنجشنبه هفته گذشته نشر شد گفت، بیش از ۸۰۰۰ کودک در اثر درگیری‌های مسلحانه سال گذشته در یمن، سوریه، کنگو و افغانستان کشته و زخمی شدند که به گفته او بیشترین ارقام آن که سه هزار ۵۱۲ کودک است، مربوط افغانستان می‌باشد.
در گزارش سازمان ملل آمده‌است که سال گذشته موارد نقض حقوق اطفال توسط گروه‌های افراطی طالبان، داعش، الشباب و بوکو حرام بیش از شش هزار و ۸۰۰ مورد بود.
درین حال سیف دچلدرن یا موسسه بین المللی حمایت از اطفال در افغانستان نیز وضعیت اطفال درین کشور را بسیار نگران کننده خوانده و می‌گوید که در بیشتر موارد حکومت افغانستان و مخالفان مسلح سبب افزایش تلفات اطفال شده‌اند.
مریم عطایی مسئول ارتباطات این موسسه در صحبت با رادیو آزادی با اشاره به نقض حقوق اطفال در افغانستان گفت در کنار دیگر موارد مشکلات اقتصادی خانواده‌ها نیز یکی از عوامل قربانی شدن اطفال در افغانستان می‌باشد.
او افزود:
"عدم اقتصاد خوب در خانواده‌ها، وضعیت اجتماعی و عدم ثبات سیاسی در افغانستان یکی از عوامل است که اطفال را بیشتر در معرض خطر قرار داده‌است."
خانم عطایی می‌گوید خانوادها به‌خاطر مشکلات اقتصادی اطفال‌شان را بیشتر برای کار به جاده‌ها فرستاده و در برخی موارد گروه‌های مخالف حکومت از همین وضعیت استفاده کرده و آنان را در صفوف‌شان استخدام می‌کنند.
این موسسه از عدم توجه حکومت افغانستان به وضعیت اطفال نیز انتقاد کرده و در ضمن از طرف‌های درگیر می‌خواهد تا از استخدام اطفال خود داری کرده و آنان را در جبهات جنگ نفرستند.
اما دولت وزیری سخنگوی وزارت دفاع این مسئله را رد کرده و تأکید کرد که افراد به اساس داشتن سن قانونی یعنی بالا تر از ۱۸ سال و با یک سلسله تضمین‌ها به صفوف اردوی ملی استخدام می‌گردند.
آقای وزیری به رادیو آزادی گفت که هر کس در این خصوص اسناد و شواهد داشته باشد آن‌را با وزارت دفاع شریک سازد.
تلاش کردیم تا نظر گروه طالبان را نیز درین خصوص داشته باشیم مگر موفق نشدیم اما این گروه این گونه ادعاها را که در گذشته نیز صورت گرفته بود بی‌اساس خوانده‌اند.
نگرانی‌ها از تلفات اطفال و فرستادن آنان در جبهات جنگ از موارد است که در گذشته نیز از آن انتقاد شده و گزارشات از سوی نهادهای مختلف در رابطه به نقض حقوق آنان در افغانستان نشر شده‌است.
شماری از اعضای ولسی جرگه افغانستان نیز از نقض آشکار حقوق اطفال در افغانستان ابراز نگرانی می‌کنند.
رمضان بشر دوست و غلام فاروق مجروح دو تن از این وکلا:
"در حملات که صورت می‌گیرد اطفال نه فرار کرده می‌توانند و نه خود را نجات داده می‌توانند و بزرگترین حملات که بالای منازل صورت می‌گیرد بیشترین قربانی اطفال است. "
"این‌ها کسانی اند که آینده کشوربه آنها تعلق می‌گیرد که باید از اطفال مواظبت درست صورت گیرد اما متأسفانه حکومت افغانستان تا حال نتوانسته‌است که درین راستأ کدام موفقیت خاص بدست آورد."
افغانستان در چند دهۀ اخیر درگیر جنگ و ناامنی بوده و هنوزهم برخی ولایات افغانستان به‌شمول هلمند، کندز، ننگرهار، فاریاب ناامن بوده و شماری از مردم درین جنگ‌ها اطفال‌شان را از دست داده‌اند.
دو تن از باشنده‌گان ولایت‌های ننگرهار و کندز در این مورد به رادیو آزادی چنین گفتند:
"اطفال در شرق افغانستان به اثر جنگ کشته می‌شوند و این به‌خاطر است که در برخی موارد مخالفان مسلح توجه نمی‌کنند و در برخی موارد نیروهای دولتی، از هر دو طرف می‌خواهیم که به این مسئله توجه کنند."
"اطفال بیشتر در خانه‌ها استند یا در کوچه‌ها مصروف بازی‌های کودکانی‌شان می‌باشند که متأسفانه مرمی هاوان یا سلاح خفیفه اصابت می‌کند و به اثر آن اطفال کشته و یا زخمی می‌شوند."
افغانستان در سال ۱۳۷۳ به کنوانسیون بین المللی حقوق طفل پیوسته‌است همچنان در قانون اساسی افغانستان نیز روی ارزش‌های سازنده و حمایت کننده حقوق طفل چون حمایت و تأمین سلامت جسمی و روحی خانواده و تربیت اطفال موارد درج شده‌است.
از سوی هم کمیسیون حقوق بشر افغانستان، اداره حمایت اطفال در افغانستان و اعضای ولسی جرگه از حکومت تقاضا دارند تا برنامه‌های مؤثری را به‌خاطر حمایت آنان روی دست گرفته و از افزایش تلفات اطفال درین کشور جلوگیری نماید.
در این حال ریاست جمهوری افغانستان می‌گوید حکومت همواره روی حقوق اطفال توجه داشته و تلاش‌ها برای حمایت از اطفال و دفاع از حقوق آنان ادامه دارند.
دوا خان مینه پال معاون سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان درین مورد به رادیوآزادی گفت:
"اطفال آینده سازان این کشور اند و آینده این کشور به آنها تعلق دارد از سوی حکومت به تمام ادارات هدایت جدی داده شده‌است که تا برای بهبود زنده‌گی اطفال برنامه‌های مناسب را تهیه نمایند و هر اداره در خصوص مصئونیت زنده‌گی، تعلیم و تربیه و صحت اطفال مسئولیت خود‌شان را دارند."
کار شناسان بخش حقوق اطفال هر چند تلاش‌های حکومت وحدت ملی را در راستای حمایت از اطفال ستایش می‌کند اما تأکید دارند که باید این مسئله به گونه جدی تعقیب گردد.
عبدالله عابد کارشناس و مسئول پیشین بخش اطفال در کمیسیون حقوق بشر افغانستان سفارش می‌کند که حکومت باید برای حمایت درست از اطفال بودجه خاص را تخصیص داده و در ضمن در عملی ساختن قوانین که برای بهبود زنده‌گی اطفال وجود دارد اقدام عملی نماید.
گزارش: جاوید حسن زاده
