۲۶ دلو مصادف است به ۲۹مین سالگرد خروج نیروهای متجاوز اتحاد جماهیر شوروی وقت از افغانستان.
۲۹ سال پیش از امروز این نیروها از افغانستان خارج شدند، اما قصهها و خاطرات تلخی را به‌جا گذاشتند.
حکومت افغانستان میگوید که تجاوز شوروی و ادامه جنگ در کشور سبب نابودی بسیاری زیرساختهای کشور شد و افغانستان از قافله پیشرفت عقب ماند و همچنان تجاوز این نیرو ها و به دنبال آن ادامه جنگ در کشور سبب شد تا افغانستان قیمت گزاف مادی و معنوی را بپردازد.
سهراب بهمن سخنگوی وزارت اقتصاد افغانستان میگوید که اکثر زیرساختهای بزرگ افغانستان، معارف، صحت و اردو از بین رفتند و بهای آن را هنوز هم این کشور میپردازد.
او افزود:
"متأسفانه جنگهای پس از تجاوز شوروی وقت و ادامه آن، سبب شد تا زیرساختها، مواصلات، فعالیتهای اقتصادی و فابریکات بزرگ مانند گلبهار، جبل سراج، بست هلمند، تصدی خانه سازی، جنگلک از بین برود."
هنوز روشن نیست که پس از تجاوز شوروی وقت به افغانستان و ادامه جنگ در کشور به چه هزینه‌ای به افغانستان زیان وارد شد، اما برخی از آگاهان اقتصادی این زیان را میلیاردها دالر تخمین میزنند.
در نتیجه این تجاوز، حدود یک میلیون افغان کشته و سه میلیون دیگر معلول و مهاجر شدند.
گفتنی است که اتحاد جماهیر شوروی وقت به تاریخ ۶ جدی سال ۱۳۵۸ وارد افغانستان شد و بعد از ۱۰ سال حضور، در ۲۶ دلو سال ۱۳۶۷ افغانستان را ترک کردند.
با وارد شدن سربازان شوروی وقت به افغانستان حفیظ‌الله امین رئیس جمهور آن زمان به قتل رسید و ببرک کارمل به قدرت رسید.
به دنبال آن، مردم افغانستان در گوشه و کنار کشور دست به قیامها زدند.
پس از خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان، داکتر نجیب‌الله به قدرت رسید و سپس قدرت به مجاهدین واگذار شد، اما جنگ و تخریب زیربناها در این کشور خاتمه پیدا نکرد و تا هنوز ادامه دارد.
شماری از کارشناسان اقتصادی میگویند که تجاوز شوروی به کشور و ادامه جنگها سبب شد تا جلو سرمایهگذاریهای بزرگ خارجی که علاقه‌مند سرمایه‌گذاری در افغانستان بودند، گرفته شود.
عبدالله واحد یار یکی از این کارشاسان به رادیو آزادی چنین گفت:
"با آمدن روسها به افغانستان، اقتصاد کشور زیان دید، تمامی تأسیسات از بین رفت. اگر جنگ از همان زمان آغاز نمیشد، امروز کمپنیهای که در هندوستان سرمایه‌گذاری کردند، در افغانستان سرمایه‌گذاری میکردند."
در همین حال، برخی از چهرههای جهادی پیشین نیز میپذیرند که مجاهدین در تخریب زیربناهای اقتصادی دست داشتهاند.
قاضی محمد امین وقاد یکی از چهرههای سابق جهادی و عضو شورای عالی صلح افغانستان میگوید یک بدبختی را روسها در افغانستان آوردند و بدبختی دوم را که سبب تخریب تأسیسات نظامی و ملکی هم شد، مجاهدین اساس گذاشتند.
او افزود:
"پس از اینکه روسها رفتند، مجاهدین نیز نتوانستند یک اداره مستقل را ایجاد کنند. تأسیسات نظامی و ملکی به صفر رسید و در کابل بار دیگر جنگها آغاز شد و اقتصاد متضرر شد."
افغانستان از سال ۱۳۵۷ به این‌سو در دوران حکومتهای مختلف از جمله نور محمد ترکی، حفیظ‌الله امین، ببرک کارمل، داکتر نجیب‌الله، مجاهدین، طالبان و حتی تا امروز در آتش جنگ می‌سوزد.
این کشور در آن زمان تنها با روسها درگیر جنگ بود، اما حالا به‌گفته مقامهای افغان، نیروهای امنیتی با ۲۰ گروه تروریستی دست و گریبان اند.
مقامهای امنیتی افغان اطمینان می‌دهند که در این جنگ پیروز خواهند شد.
گزارش: نورالله شایان
