وزیر دولت در امور رسیده‌گی به حوادث طبیعی افغانستان می‌گوید، این کشور در برخی موارد مجبور ساخته می‌شود تا در بارۀ حوزه آبی هریرود مذاکره کند.
نجیب آقا فهیم وزیر دولت در امور رسیده‌گی به حوادث طبیعی افغانستان می‌گوید، ایران در داخل خاک خود در بخش‌های مربوط به حوزه آبی هریرود حدود ۴۰ بند آب ساخته است که به‌گفته وی، این کار باعث کاهش سطح آب در این حوزه شده است.
آقای فهیم که روز پنجشنبه «۰۲ حوت ۱۳۹۷» در مراسم رونمایی از کتاب «هریرود، مروری بر حوزه آب‌ریز» در انستتیوت مطالعات استراتژیک افغانستان در کابل صحبت می‌کرد گفت، ایرانی‌ها در برخی موارد افغانستان را مجبور می‌سازند تا در بارۀ آب هریرود با آن کشور وارد مذاکره شود.
در حالی که به باور آقای فهیم، ایران اجازه این را نمی‌دهد تا از خاک آن کشور آب وارد هریرود مرزی شود.
او گفت:
"این حوزه تا مشهد گسترش پیدا کرده که تربت جام، تربت حیدریه، سرخس و تمام این منطقه را در بر می‌گیرد، در این حوزه دوستان ایرانی ما ۴۰ بند را احداث کرده اند و یک قطره آب را هم اجازه نمی‌دهند وارد هریرود مرزی شود، اما همیشه صحبت در مورد این است که بیایید مذاکره کنید، بالای چه مذاکره کنیم، اگر نگاه شما به حوزه است بیایید در مورد تمام حوزه مذاکره کنیم."
آقای فهیم می‌گوید، افغانستان باید فرصت یابد تا دانش مرتبط به سیاست و حقوق آب را تولید کند و بعداً وارد مذاکره در این مورد شود.
این در حالی است که بر اساس یک تحقیق تازه، آب حوزه آبی هریرود از سال ۱۳۸۲ به این‌سو ۵۰ درصد کاهش یافته است.
آب حوزه آبی هریرود از سال ۱۳۸۲ به این‌سو ۵۰ درصد کاهش یافته است.
محمد علی حسینی تهیه کنندۀ این تحقیق روز پنجشنبه در مراسم رونمایی کتابش تحت عنوان «هریرود، مروری بر حوزه آب‌ریز» که در انستتیوت مطالعات استراتژیک افغانستان در کابل برگزار شده بود گفت، بر اساس تحقیق وی در داخل ایران از آب حوزه هریرود استفاده بی‌رویه صورت می‌گیرد.
هریرود نام رودی است که از کوه‌های مرکزی افغانستان سرچشمه می‌گیرد و با عبور از ولایت‌های غور و هرات این کشور از مرز مشترک ایران و افغانستان می‌گذرد و سپس وارد کشور ترکمنستان می‌شود.
بر اساس گزارش سازمان ملل‌متحد، آب این رود تا سال ۱۹۹۶ به ۹۵ میلیارد متر مکعب می‌رسید، اما در سند استراتژی ملی انکشاف افغانستان آمده که آب حوزه هریرود در سال ۱۳۸۶، ۵۷ میلیارد متر مکعب بود.
آب‌های مرزی افغانستان و ایران از سال‌ها به این‌سو میان دو کشور مورد منازعه بوده است.
جواد ظریف وزیر خارجه ایران پیش از این با لحن هشدار آمیز گفته بود که کشورش برای گرفتن حق‌آبۀ خود از افغانستان از هر ابزار فشاری استفاده می‌کند.
پیشتر از آن حسن روحانی رئیس جمهور ایران گفته است که کشورش در زمینۀ ساخت بندها در کشورهای همسایه خصوصاً در افغانستان نمی‌تواند بی‌تفاوت باشد.
اما حکومت افغانستان پیش از این گفته است که "آب حق و نیاز افغان‌هاست، برای مفاد خود اولویت می‌دهیم."
سؤالی که مطرح می‌شود این است که افغانستان باید با کدام دست‌آویز در باره آب، وارد مذاکره با ایران شود؟
محمود محمودی مشاور وزارت انرژی و آب افغانستان در مراسم رونمایی کتاب «هریرود، مروری بر حوزه آب‌ریز» گفت، در کنار داشتن پالیسی مدون و نهادهای با ظرفیت لازم است تا این کشور ارقام و معلومات مرتبط به آب را نیز پیش از مذاکره در اختیار داشته باشد.
او افزود:
"مسئله دسترسی به ارقام و معلومات است، اگر واقعاً هر کسی بدون داشتن ارقام و معلومات به کشور همسایه می‌رود و مذاکره می‌کند، بازنده است. ما ۱۴۴ دستگاه آب سنجی در سرتاسر افغانستان داشتیم که همه نابود شده بود و از بین رفته شد."
اظهارات مبنی بر مذاکرۀ افغانستان با ایران بر سر حوزۀ آبی هریرود در حالی بالا می‌گیرد که این کشور در سال جاری خشک‌سالی را تجربه کرده است.
نجیب آقا فهیم وزیر دولت در امور رسیده‌گی به حوادث طبیعی می‌گوید، ۴۰۰ هزار خانواده در سال جاری تنها به دلیل خشک‌سالی بی‌جا شده اند.
به‌گفته وی، اگر به موضوع خشک‌سالی توجه جدی صورت نگیرد، افغانستان در سال‌های نه‌چندان دور با مشکلات جدی روبه‌رو خواهد شد.
گزارش: نصرت پارسا
