جنگ در ناگورنو قره باغ با ایجاد فرصتها و چالشهای جدید برای روسیه در منطقۀ جنوب قفقاز روابط صدراعظم ارمنستان با کرملین را پچیده تر ساخته است.
با آغاز جنگ در ناگورنو قره باغ وضعیت دشواری که صدراعظم ارمنستان در روابط خود با مسکو روبرواست نمایان تر شده.
نیکول پاشینیان صدراعظم ارمنستان روز سه شنبه گذشته به بیبیسی گفت که رئیس جمهور پوتین درمکالمۀ تلفونی با وی متعهد شد که اگر نیروهای آذربایجان به ارمنستان حمله کنند، روسیه بنا به تعهدات سازمان معاهدۀ امنیت دسته جمعی با یریوان کمک خواهد کرد.
رئیس جمهور پوتین هم یک روز بعد به تلویزیون دولتی روسیه گفت که این کشور به پایبندی به تعهدات خود درقبال ارمنستان دراین سازمان ادامه خواهد داد.
وی افزود که با صدراعظم پاشینیان درتماس دایم بوده و ارمنستان تاکنون نارضایتی از اقدامات مسکو به ارتباط جنگ ناگورنوقره باغ نشان نداده است.
رئیس جمهورپوتین افزود حتی اگر حل نزاع طولانی ناگورنو -قره باغ وقت بیشتر در بر میگیرد ،هرچه زود تر باید به آتشبس موافقه شود.
اما بی میلی کرملین برای اقدامات واقعی یا حمایت لفظی شدید تر بدون شک بسیاری ارمنیها را مأیوس کرده.
ازسوی دیگر، الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان روز چهارشنبه به تلویزیون دولتی روسیه گفت وقتی که جنگ جاری برسر ناگورنو قره باغ پایان یابد باکو به میزمذاکره با ارمنستان برخواهد گشت.
کرملین گفت که علی اف و پوتین برای نخستین بار دیروز دربارۀ وضعیت باهم گفتگو کردند.
روسیه چه اهداف را دنبال میکند؟
کارشناسان امور سیاسی منطقۀ جنوب قفقاز میگویند که روسیه میخواهد موضعگیری بیطرفانه داشته باشد تا به حیث یک میانجی میان باکو و یریوان نفوذ بیشتر منطقهای کسب کند.
ویلیام هیل از کارشناسان انستیتیوت کینان خاطر نشان می سازد که روسیه از طریق فروش اسلحه و توافقات در بخش انرژی روابط نزدیک با هر دو کشور ارمنستان و آذربایجان داشته است.
آقای هیل میافزاید که روابط مسکو با یریوان دراین اواخر از طریق عضویت درسازمان معاهدۀ امنیت دسته جمعی وسهمگیری پیهم ارمنستان در تمرینات نظامی روسیه نزدیکتر بوده.
او میگوید ارمنستان به حیث عضو این سازمان حق دارد که، اگر جنگ جاری امنیت این کشور را تهدید کند، از روسیه خواهان کمک شود و در آنصورت مسکو باید یکی از دو گزینه را انتخاب کند یا نقش میانجی داشته باشد یا در کنار متحد خود بیستد.
به رادیو اروپای آزاد / رادیو آزادی گفت:" بیمیلی روسیه در خصوص مقابله کافی دربرابر حمایت ترکیه از آذربایجان یا فروگزاری درحمایت لفظی بیشتر از ارمنستان منجر به شایعاتی شده که پوتین گویا با خودداری از حمایت مهم دراین وقت حساس به فرصتهای نفوذ اعظمی بالای ارمنستان در طویل المدت چشم دوخته است."
وی می افزاید که شاید روسیه علی الرغم مخاطره یک فرصت برای گسترش نفوذ خود بالای ارمنستان وآذربایجان به ارتباط نزاع ناگورنو قره باغ می بیند.
از نظر وی چون مسکو فراهم کنندۀ عمدۀ اسلحه به همۀ اطراف درگیر است، ولی شاید بخصوص برای سرمایه گزاری بیشتر روی آسیب پذیری حکومت ارمنستان تمایل داشته باشد.
ماتیو بریزا سفیرسابق امریکا درآذربایجان یکی از مؤسسان گروپ مینسک است که ازسوی سازمان معاهدۀ امنیت دسته جمعی برای حل نزاع ناگورنو قره باغ تأسیس شده است.
او به رادیو آزادی گفت که ازنظر وی یکی از اهداف اساسی کرملین این است که سربازان روسی چون نیروهای "حافظ صلح"درمنطقه مستقر شوند.
آقای بریزا که در حال حاضر در استانبول به سرمی برد به این باور است که روسیه برای مداخلۀ نظامی درنزاع ناگورنو قره باغ دلچسپیای ندارد و می خواهد نقش میانجی بیطرف داشته باشد.
او به این باور است که مسکو می خواهد آذربایجان نقش حافظ صلح نیروهای روسی را بپذیرد تا به روسیه فرصت مهیا شود که درسالها و دهههای آینده نفوذ بیشتر درهمه منطقه داشته باشد.
آقای بریزا به این باوراست که مسکو طرفدار ادامه اقتدار صدراعظم پاشینیان نیست.
وی استدلال میکند که با از دست رفتن مناطق زیرکنترول ارمنیها در ناگورنو قره باغ ملی گرایان ارمن خشمگین خواهند شد و به مخالفان پاشینیان زمینه مساعد خواهد شد که علیه او دست بکار شوند.