کمیسیون حقوق بشر: معلولانِ افغانستان در وضعیت خوبی به‌سر نمی‌برند

کمیسیون مستقل حقوق بشر به پیشواز از روز جهانی معلولیت می‌گوید با آن‌که ۱۳ درصد جمعیت کشور دارای معلولیت اند، اما آنان در وضعیت خوبی به‌سر نمی‌برند و با چالش‌های زیادی از جمله بی‌کاری روبرو اند.

فاضله ۲۲ ساله بانویی که از هنگام تولد از پا معلولیت فزیکی دارد.

از تمسخرهای زننده ای حکایت می‌کند که شاید با آن هرروز روبه‌رو می‌شود.

او می‌گوید: "از زمانی که دست چپ و راست‌اش را شناخته معلول است و از بهر معلولیت که دست خودش نبوده با تمسخر و تحقیر زیادی از سوی مردم روبه‌رو شده‌است."

بانو فاضله می‌افزاید: "همه مردم فیشن می‌کنند و لباس‌های رنگارنگ می‌پوشند من هم شوق دارم فیشن کنم وقتی محفل می‌روم لباس‌های رنگارنگ بپوشم، اما هیچ وقت او کار را کرده نمی‌توانیم بخاطر که معلول استم وقتی لباس‌های رنگارنگ یا کمی کوتاه بپوشم می‌گویند پای این را ببین و لباس پوشیدن این را ببین."

در همین حال کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، امروز به پیشواز از سوم دسمبر (روز جهانی معلولان)؛ دست‌نامه‌ ای را همگانی کرد که در آن جاگزین اصطلاحات نادرستی معرفی شده است که در بیشتر موارد مردم برای معلولان به‌کار می‌برند.

این کمیسیون می‌گوید که کاربرد واژه‌های همچون معیوب؛ لنگ؛ کر؛ قاری؛ گنگ؛ کور و دگر واژه‌های تحقیرآمیز برای معلولان کار درست نیست.

بنفشه یعقوبی کمیشنر کمیسیون مستقل حقوق بشر می‌گوید: "چالش‌ها در قسمت شمولیت افراد معلولیت است؛ چالش‌ها در قسمت عدم دست‌رسی افراد دارای معلولیت به محیط است که موانع بسیار زیاد سد راه ما افراد دارای معلولیت وجود دارد و همین‌گونه در قسمت کم‌بود آگاهی در میان افراد جامعه‌است."

با این همه شماری از معلولان از فراهم نبودن زمینه‌های کار در کشو انتقاد می‌کنند و می‌گویند که بیش‌تر معلولان با این‌که مدرک تحصیلی در دست دارند اما موفق به دریافت شغل نمی‌شوند.

از سوی دیگر ضیا‌الحق فضلی سخنگوی وزارت شهدا و معلولین در پاسخ به این نگرانی معلولان می‌گوید که این وزارت برای رسیدگی به مشکلات صحی؛ تعلیمی؛ تحصیلی و فرصت‌های اشتغال‌زایی طرح مشخصی را با کابینه افغانستان شریک کرده و این طرح از سوی رییس جمهور تایید شده‌است.

او می‌گوید: "هدایت داده شد که در همه دوایر دولتی حداقل ۳ فیصد افراد دارای معلولیت استخدام شود. که ۳ فیصد کارکنان خدمات ملکی ۱۲ هزار بست می‌شود تا هنوز ۹ هزار افراد دارای معلولیت سراسر کشور مصروف کار اند و تعهد کمیسیون مستقل اصلاحات اداری این است که باقی نیز استخدام شوند."

بربنیاد آمار‌ها در سراسر جهان ۶۰۰ میلیون معلول وجود دارد که ۸۰ درصد آن در کشورهای فقیر و یا کشورهای در حال انکشاف به‌سر می‌برند.

هرچند کمیسیون حقوق بشر براساس سروی سال ۲۰۱۹ بنیاد آسیا شمار معلولان شدید را ۱۳ اعشاریه ۹ می‌گوید، اما وزارت شهدا و معلولان گزگز شمار معلولان طبیعی و جنگی را در کشور حدود یک میلیون تن می‌گوید.

این وزارت می‌گوید که ۱۸۰ هزار معلول جنگی ثبت این وزارت است که حقوق و امتیازات به آنان داده می‌شود و برای معلولان طبیعی نیز فرصت‌های تعلیمی؛ تحصیلی و شغلی را ایجاد کرده‌اند.

گزارش: مهناز