لینک‌های قابل دسترسی

خبر تازه
شنبه ۲۱ سرطان ۱۴۰۴ کابل ۰۷:۵۹

روز آزادی رسانه‌ها زیر سایه قتل‌های هدفمند خبرنگاران در افغانستان


شماری از خبرنگاران در حال تهیه کردن گزارش از یک صحنه درگیری در کابل
شماری از خبرنگاران در حال تهیه کردن گزارش از یک صحنه درگیری در کابل

سوم ماه می برابر به "روز جهانی آزادی رسانه‌ها" است.

این روز در حالی فرارسیده که در افغانستان هرازگاهی خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای هدف قرار می‌گیرند.

روز جهانی آزادی رسانه‌ها در یکی از مرگ‌بارترین‌ کشورهای جهان. از روز جهانی آزادی رسانه‌های پارسال تا امروز شانزده خبرنگار و کارمند رسانه‌یی کشته شده‌اند.

صدایی که برای همیشه خاموش شد. واحدالله امیری، خبرنگار تلویزیون خورشید در دهم جوزای پارسال در پی برخورد موتر حامل کارمندان تلویزیون خورشید با ماین در کابل کشته شد.

مراسم خاک سپاری واحدالله امیری خبرنگار تلویزیون خورشید
مراسم خاک سپاری واحدالله امیری خبرنگار تلویزیون خورشید

طاهر شاه، پدرش با گلوی پر بغض می‌گوید که پسرش یک ماه پیش از این انفجار از رشته حقوق و علوم سیاسی فارغ‌التحصیل شده و قرار بود نامزد شود.

او می‌گوید: "بسیار یک بچه نرم و ملایم بود. در فامیل رویه‌اش خوب بود و با پدر مادر رویه خوب می‌کرد. با خواهر و برادر و همه بسیار و می‌خواست که بسیار به درجه بالا برسد تحصیلات کند و بسیار به قلعه‌های بلند آرزو داشت که برسد."

چندی پس از او، یما سیاووش خبرنگار پیشین تلویزیون طلوع‌نیوز در ۱۷ عقرب ۱۳۹۹ هنگامی که به سوی محل کارش می‌رفت در نزدیکی‌ منزلش در شهر کابل هدف انفجار ماین جاسازی شده به موترش قرار گرفت و کشته شد.

یما سیاووش خبرنگار پیشین شبکه طلوع نیوز که در یک‌رویداد هدفمند در کابل کشته شد.
یما سیاووش خبرنگار پیشین شبکه طلوع نیوز که در یک‌رویداد هدفمند در کابل کشته شد.

در همین ماه تنها با تفاوت چند روز، در حمله مشابه خبرنگار دیگر نیز کشته شد!

الیاس داعی، خبرنگاری که بیش از ۱۰ سال به رادیوی آزادی در ولایت هلمند کار کرد.

او از جمله خبرنگاران ورزیده این رادیو بود که در ۲۲ عقرب سال ۱۳۹۹ در نتیجه انفجار ماین جاسازی شده به موترش در شهرلشکرگاه جان باخت.

الیاس داعی، خبرنگاری رادیوی آزادی در ولایت هلمند که در یک حمله هدفمند در این ولایت کشته شد.
الیاس داعی، خبرنگاری رادیوی آزادی در ولایت هلمند که در یک حمله هدفمند در این ولایت کشته شد.

از الیاس داعی یک دختر به نام مهربانی به جا مانده، مدثر برادر الیاس داعی درباره او می‌گوید: "صادقانه کار می‌کرد به کارهای خود به وظیفه‌های خود مثل عشق حرکت می‌کرد او از خبرنگارهای بود که به وظیفه خود صادقانه کار می‌کرد او در وقت‌های بسیار بد در وقت‌های جنگی به خط‌های سرخ می‌رفت به جنگ می‌رفت حالت مردم را به آواز می‌کشید."

این تنها صدایی نبود که از جمع خبرنگاران خاموش شد!

ملاله میوند، گوینده خبر تلویزیون انعکاس و طاهر خان راننده‌ این تلویزیون نیز در ۲۰ قوس ۱۳۹۹ در حمله مسلحانه‌ در ولایت ننگرهار کشته شد‌.

ملاله میوند، گوینده خبر تلویزیون انعکاس
ملاله میوند، گوینده خبر تلویزیون انعکاس

بانو ملاله ۲۶ سال داشت و دانشجوی اداره و دیپلماسی بود.

حماد هلال برادر ملاله میوند می‌گوید که او در برابر ظلم مبارزه می‌کرد و صدای زنان این ولایت بود.

او می‌گوید: "ملاله میوند یک دختر شجاع بود در بخش‌های گوناگون کار می‌کرد، مدنی بود، در بخش‌‌های حقوق زنان بود و در رسانه بود چیزی که به زندگی او پایان داد رسانه بود چرا که او اولین دختری بود در زون شرق که به اسکرین آمد."

یک روز پس از این رویداد فردین امینی ۲۷ ساله، گوینده تلویزیون آریانا نیوز نیز به‌گونه‌ مرموزی در شهر کابل جان باخت، مقام‌های امنیتی گفتند که او خودکشی کرده‌است آن‌چه که خانواده‌ او رد کردند.

فردین امینی ۲۷ گوینده تلویزیون آریانا نیوز
فردین امینی ۲۷ گوینده تلویزیون آریانا نیوز

پس از این رویداد در اول جدی ۱۳۹۹، رحمت‌الله نیکزاد رئیس اتحادیه‌ خبرنگاران غزنی و خبرنگار تلویزیون الجزیره و آسوشیتدپرس به ضرب گلوله کشته شد.

او مدت زیادی در رسانه‌های مختلف کار کرده بود.

یازده روز پس از این رویداد، بسم‌الله عادل ایماق، مدیر مسؤل رادیو صدای غور نیز در ۱۲ جدی همین سال در نتیجه حمله مسلحانه کشته شد.

بسم‌الله عادل ایماق، مدیر مسؤل رادیو صدای غور
بسم‌الله عادل ایماق، مدیر مسؤل رادیو صدای غور

او حدود ۲۸ سن داشت، از او دو پسر و یک دختر برجا مانده‌است.

حیات‌الله عادل برادرش می‌گوید: "سر طفل‌ها و خانواده‌اش در داخل خانه‌اش بمب دستی انداختند. از آن‌جا خوشبختانه جان سالم به‌در آورد یک‌بار دیگر از دفتر بیرون‌می‌شد بازهم به موترش انداخت کردند. دو حمله سوء قصد جان به سلامت برد. متاسفانه در حمله سومی شهیدش کردند."

پس از این رویداد نیز حمله به خبرنگاران ادامه یافت. سه کارمند تلویزیون انعکاس به‌نام‌های مرسل، شهناز و سعدیه در نتیجه حمله افراد مسلح در شهر جلال‌آباد کشته شدند.

مرسل روفی در بخش دوبله تلویزیون انعکاس کار می‌کرد. ۲۳ سال داشت و با پدر کهن‌سالش به خانواده‌ ۸ نفره‌اش نان‌ به دست می‌آورد.

وحیدالله پدر مرسل می‌گوید: "درس خوانده بود - ۱۴ سال. آرزوها داشت. داخله هم گرفته بود که ژورنالیزم بخواند و درس خود را پیش ببرد."

شهناز روفی ۲۲ ساله از جمع دیگر قربانیان آن رویداد بود.

او دو نیم سال در بخش دوبله تلویزیون انعکاس کار می‌کرد.

عبدالرووف پدر شهناز‌ در موردش می‌گوید: "جوان بود. آرمان‌های بسیار زیادی را با خود برد. آرمان پوهنتون را برد. سرپرست خانه من هم او بود. یک بچه من است از پوهنتون فارغ شده او کار ندارد. همین‌ سرپرست خانه من‌ بود که رفت‌."

جنازه یکی از بانوان خبرنگار در شبکه تلویزیونی انعکاس
جنازه یکی از بانوان خبرنگار در شبکه تلویزیونی انعکاس

این حمله جان سعدیه ۲۰ ساله را نیز گرفت.

او حدود یک سال در بخش دوبله تلویزیون انعکاس کار کرد. روخان سادات برادرش می‌گوید او با رسانه‌های دیگری از جمله رادیوهای "کلید" و "همیشه بهار" نیز کار کرده‌ بود.

او گفت: "آرزوی بسیار بلندی داشت. خوش داشت در همین رسانه کار کند و به‌جای بسیار بلند برسد، ولی متاسفانه نماندنش و کشته شد. جان خود را در راه رسانه باخت."

هرچند مسئولیت بیش‌تر این ترورها را هیچ گروهی به دوش نگرفته، اما حکومت بار چنین حمله‌ها را به دوش طالبان می‌اندازد آن‌چه که این گروه دست داشتن در آن‌ها را رد کرده‌است.

وزارت داخله پیش از این گفته بود که افرادی را در پیوند به ترور الیاس داعی و ملاله میوند بازداشت کرده همچنین امرالله صالح معاون نخست ریاست جمهوری نیز در توییتی از بازداشت یازده عضو گروه طالبان که به گفته‌ای او در ترور یما سیاووش دخیل اند خبر داد، اما تاهنوز روشن نیست که این پرونده‌ها و پرونده‌های دیگر ترور خبرنگاران به کجا رسیده است؟

امرالله صالح معاون نخست ریاست جمهوری
امرالله صالح معاون نخست ریاست جمهوری

خواستیم وزارت داخله به این پرسش پاسخ دهد و جزئیات آن را شریک کند اما به تماس‌ها پاسخ ندادند.

در همین‌حال عبدالمجیب خلوتگر رئیس اجرائی نی، حمایت‌کننده رسانه‌های آزاد در افغانستان، می‌گوید که در یک سال گذشته ۱۶ خبرنگار و کارمند رسانه‌ای در نتیجه حمله‌های هدفمند کشته و شماری هم مجبور به ترک کشور و شغل‌شان شده‌اند.

او می‌گوید:‌"در این سال‌ها حدود بیش‌تر از ۵۰ خبرنگار و کارمند رسانه از افغانستان بیرون شده به دلایل امنیتی ولی بیش‌تر از ۲۰۰ خبرنگار زن و حدود ۵۰۰ خبرنگار مرد یا به دلایل امنیتی یا به دلایل اقتصادی وظایف شان‌ را ترک گفتند."

آمار نی نشان می‌دهد که اکنون در افغانستان ۵۰۰ رسانه فعالیت می‌کنند و حدود ۵۰ رسانه به دلیل‌های گوناگون در یک سال گذشته مسدود شده‌است.

XS
SM
MD
LG