روانشناسان میگویند که اعضای خانواده افراد معتاد در کنار مواجه بودن با خطر اعتیاد، مشکلات اقتصادی و اجتماعی ناشی از اعتیاد عضو معتاد شان را نیز به دوش میکشند.
یکی از این خانواده ها، خانوادهٔ شفیقه است که به دلیل اعتیاد شوهرش تمامی مسوولیتهای خانواده به دوش وی قرار گرفته است.
شفیقه، مادر نه فرزند است.
چند سالی شده که شوهر شفیقه به مواد مخدر معتاد است و در این مدت مسوولیت نفقه و تعلیم فرزندان به دوش شفیقه بوده است.
وی میگوید که در گذشته دخترانش با کار در روی جاده ها با وی در حمایت مالی خانواده همکاری میکردند، اما حال که طالبان مانع کار دخترانش شده اند، مسوولیت خانواده ده نفری را به تنهایی به دوش میکشد.
" پنج – شش سال میشود که شوهرم معتاد شده، چیزی خانه نمیآورد، برعکس چیزهای در خانه داشتیم برد. قالین بالون گاز، دیگ بخار و ترموز همچو چیزهای که داشتیم برد و آن را فروخت و با پولش پودر خرید. خودم نان آور خانواده ام، کسی دیگری برای کار ندارم. "
شفیقه، میگوید که شش ماه شده شوهرش به خانه نیامده و آخرین بار حدود دو ماه قبل نزدیکانش به وی خبر دادند که شوهرش از سوی طالبان به مرکز تداوی معتادان در کابل برده شده، اما حال که بیش از دو ماه از بستری شدن وی میگذرد، هنوز نیز به خانه بر نگشته است.
شفیقه: شش ماه است که شوهرم به خانه برنگشته است
منیژه، دختر کلان شفیقه است، وی در گذشته با فروختن خوردنی در روی جاده ها مادرش را در تمویل خانواده کمک میکرد.
وی همانند سایر دختران آرزو داشت که با رفتن به مکتب آینده بهتری را برای خود و برادران و خواهرانش رقم بزند، اما اعتیاد پدر آینده وی را نیز بر باد داده است:
" وقتی مادرم لباس شستن میرود، من اولادهایش را نگاه میکنم. وقتی بسوی دختران دیگر میبینم که درس میخوانند و سواد دارند، واقعاً خیلی رنج میبرم، اما خودم بخاطر مشکلات زنده گی درس خوانده نمیتوانم ولی چی کنم مشکلات زنده گی است. مادرم لباسهای مردم را میشوید و من برای خریدن قلم و کتاب پول هم ندارم. پدرم خانه نمیآید، پنج – شش ماه شده که پدرم را نه دیدیم."
بر اساس معلومات اداره مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل متحد، تعداد معتادان بی سرپناه در افغانستان بیشتر است و اکثریت این معتادان کسانی اند که نمیخواهند نزد خانواده شان برگردند و ترجیح میدهند که در اجتماعات معتادان شب و روز شان را سپری کنند.
مطیع الله وزیری، روان درمان در یکی از مراکز ترک اعتیاد میگوید، اعتیاد والدین نه تنها فرزندان را با خطر اعتیاد به مواد مخدر روبرو میسازد، بلکه مسوولیت ها و مشکلات فراوان اجتماعی را بدوش آنان میگذارد.
" زمانی که والدین معتاد باشند، با فرزندان شان رفتار زشت و گفتار زشت دارند و حتی نمیتوانند به خوراک و پوشاک و نیازمندیهای روزمره شان رسیده گی کنند. از همین رو فرزندان افراد معتاد در مقایسه به تمامی اعضای جامعه بیشتر از اعتیاد متضرر اند. "
هرچند حکومت طالبان در اوایل زمستان سال گذشته شمسی صدها معتاد را به شمول کابل، از شماری شهرها جمعآوری و به مراکز ترک اعتیاد انتقال دادند، اما تعدادی از این معتادان با سپری کردن دوره تداوی و برگشت به جامعه، به دلیل دسترسی آسان به مواد مخدر دوباره معتاد شده اند.
گزارش: مرسلین ارسلا
