حملۀ ۲۶ آگست ۲۰۲۱ میلادی حدود دو هفته بعد از ورود طالبان به کابل و در جریان روند خروج نیروهای امریکایی و ماموریت تخلیه در نزدیک دروازۀ موسوم به «ابی‌گیت» میدان هوایی کابل صورت گرفت.
محمد شفیع سمسور، یک باشندۀ کابل که در آن روز به قصد بیرون شدن از افغانستان با هزاران تن دیگر در بیرون از میدان هوایی کابل منتظر بود، در این حمله زخم برداشت. او دربارۀ این رویداد به رادیو آزادی بیشتر گفت:
«من آن روز در ۲۶ آگست آنجا بودم. یک انفجار رخ داد، نفهمیدم که انفجار از کدام طرف بود. چره در سر و گردنم اصابت کرد و از هوش رفتم. زمانی که به هوش آمدم حدود نیم ساعت گذشته بود، هنوز مردم روی زمین افتاده بودند، اجساد آنجا بود ، خون بود.»
مسئولیت این حمله را که در آن سیزده سرباز امریکایی و دست‌کم ۱۷۰ افغان کشته شدند، شاخۀ ولایت خراسان گروه دولت اسلامی معروف به داعش پذیرفت.
جنرال کنیت مکنزی، که در آن زمان فرمانده قوماندانی مرکزی ایالات متحده بود، به دنبال این حمله گفت که دو بمب‌گذار انتحاری خود را در نزدیک ابی‌گیت منفجر کردند.
او همچنین گفته بود که شماری از مردان مسلح داعش بر غیرنظامیان و نیروهای نظامی تیراندازی کردند؛ اما مکنزی بعد از بررسی‌های بیشتر اعلام کرد که در این رویداد تنها یک حمله‌کننده دخیل بود.
علی‌رضا احمدی و برادرش مجتبی احمدی، از قربانیان این رویداد بودند.
میثم احمدی، برادر دیگر علی‌رضا است. او در ۲۹ اسد به رادیو آزادی گفت:
«علی رضا احمدی ۳۵ ساله بود و از حدود ۹ سال در رسانه های مختلف به عنوان خبرنگار و گزارشگر وظیفه داشت. روز بیست و ششم آگست یکی از دوست های شان که در میدان هوایی حضور داشت و ظاهراً از دروازه عبور کرده بود ،به آنها زنگ زد که او و برادر دیگرم مجتبی احمدی که او هم عکاس و خبرنگار بود خود را به میدان هوایی برسانند تا در عبور آنها از دروازه کمک کند. متاسفانه عصر همان روز در آنجا انفجار شد و هر دو کنار هم ایستاده بودند و در اثر این انفجار جان شان را از دست دادند.»
حمله در محلی صورت گرفت که هزاران نفر در تلاش برای بیرون شدن از افغانستان تجمع کرده بودند.
پیش از حمله، ایالات متحده و متحدانش از غیرنظامیان خواسته بودند که از میدان هوایی کابل دور باشند.
آنها از احتمال یک حملۀ انتحاری توسط شاخۀ ولایت خراسان داعش در آنجا هشدار داده بودند.
در جریان سه سال حاکمیت دوبارۀ طالبان بر افغانستان، داعش مسئولیت یک رشتۀ حملات پرتلفات را در داخل و بیرون این کشور پذیرفته است.
در تازه‌ترین مورد، داعش مسئولیت انفجار ۲۱ اسد در منطقۀ دشت برچی کابل را به عهده گرفت.
چندی قبل از این حمله، عبدالمتین قانع، سخنگوی وزارت داخلۀ طالبان، در گفت‌وگو با تلویزیون خصوصی طلوع‌نیوز ادعا کرده بود که حکومت آنان همه مخفیگاه‌های به گفتۀ او تروریستان را از بین برده و آنها را کشته و یا هم بازداشت کرده است.
به گزارش خبرگزاری اسوشیتدپرس، گروه داعش در بیانیه‌ای گفت که در انفجار یک بمب، اعضای اقلیت شیعه را هدف قرار داد و حدود ۱۳ نفر کشته و زخمی شدند.
پیش از آن، خالد زدران، سخنگوی فرماندهی امنیۀ طالبان در کابل گفته بود که ماین جاسازی‌شده در یک موتر مسافربری در دشت برچی یک کشته و یازده زخمی برجای گذاشته است.
طالبان می‌گویند که داعش را در افغانستان سرکوب کرده‌اند و این گروه در افغانستان حضور ندارد؛ اما شماری از فرماندهان نظامی و تحلیلگران به این باوراند که شاخۀ ولایت خراسان داعش در افغانستان زیر سلطۀ طالبان رشد کرده و قوی‌تر شده است.
لوکاس ویبر، بنیان‌گذار وب‌سایت تخصصی «میلیتنت وایر» و کارشناس امور مبارزه با تروریزم، دربارۀ فعالیت این شاخۀ داعش در افغانستان به این نظر است:
«شاخۀ ولایت خراسان داعش در حال حاضر به‌جای تلاش برای کنترل مناطق قابل‌ملاحظه، استراتژی جنگ چریکی و تروریزم شهری را دنبال می‌کند؛ اما این ممکن است تغییر کند. این شاخۀ داعش اکنون به دنبال ایجاد دشواری برای طالبان و تضعیف حاکمیت آنها است.»
مایکل کوگلمن، مدیر موسسۀ جنوب آسیا در مرکز ویلسون، می‌گوید که شاخۀ ولایت خراسان داعش از رقیبان سرسخت طالبان است.
کوگلمن در صحبت با رادیو آزادی می‌گوید که این شاخه داعش اهداف دیگری را هم دنبال می‌کند:
«یکی این که شاخۀ ولایت خراسان داعش اهداف فرقه‌ای دارد، اهدافی که گروه دولت اسلامی در کل دنبال می‌کند. شاخۀ ولایت خراسان داعش تلاش می‌کند که به دنبال شیعه‌ها، به‌خصوص هزاره‌ها، اقلیت‌های مذهبی و دیگران برود، طوری که گروه دولت اسلامی این کار را در دیگر جاها انجام میدهد.»
تاریخچه داعش خراسان
گروه دولت اسلامی به‌عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شود و شاخۀ ولایت خراسان آن در بخش‌های افغانستان و پاکستان فعالیت دارد.
شاخۀ ولایت خراسان داعش در سال ۲۰۱۵ عمدتاً توسط جنگجویان ناراضی طالبان پاکستانی به سرکردگی حافظ سعید خان، یک فرمانده پیشین طالبان پاکستانی، در منطقه ای در امتداد خط دیورند اعلام موجودیت کرد.
سپس فعالیت‌هایش را به ولایت‌های ننگرهار، کنر و جوزجان گسترش داد. روزنامۀ امریکایی نیویارک تایمز در گزارش مفصلی در آخرهای ماه مارچ گفت که ایدئولوژی داعش تا حدی به این دلیل گسترش یافت که در برخی از روستاها در شرق افغانستان و پاکستان، مسلمانان سلفی زندگی می‌کنند، شاخه‌ای از اسلام سنی که گروه تندرو دولت اسلامی هم از آن پیروی می‌کند ؛ اما طالبان عمدتاً حنفی مذهب هستند.
شورای امنیت سازمان ملل متحد ضمن ابراز نگرانی دربارۀ ادامۀ فعالیت داعش در افغانستان، در اعلامیه ای سال گذشتۀ گفته بود که شمار جنگجویان شاخۀ ولایت خراسان داعش و اعضای خانواده‌های آنها در افغانستان، بین ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ تن تخمین زده شده است.
وزارت خارجۀ ایالات متحده ماه گذشته در بیانیه‌ای گفت که شاخۀ ولایت خراسان داعش در افغانستان مستقر است و بیشتر از استخراج منابع طبیعی، به‌ویژه استخراج غیرقانونی معدن "تالک" در ننگرهار و قاچاق آن به خارج از افغانستان سود می‌برد.
این وزارت اعلام کرده که برای ارائۀ اطلاعاتی که منجر به اخلال شبکۀ مالی این شاخۀ داعش شود، ۱۰ میلیون دالر انعام میدهد.
حملۀ پرتلفات در نزدیک دروازۀ «ابی‌گیت» میدان هوایی کابل در ۲۶ ماه اگست ۲۰۲۱ اولین حملۀ شاخۀ ولایت خراسان داعش در افغانستان پس از ورود طالبان به کابل بود.
روند خروج نیروهای امریکایی از افغانستان حدود یک هفته بعد از این حمله، در ۳۱ آگست ۲۰۲۱ تکمیل شد. اما خطر همچنان پابرجا ماند.
جنرال مایکل کوریلا، فرمانده قوماندانی مرکزی ایالات متحده، در اوایل مارچ به سناتوران آمریکایی هشدار داده بود که شاخۀ ولایت خراسان داعش ممکن است در کمتر از شش ماه به منافع ایالات متحده و غرب در بیرون از افغانستان حمله کند.
کوگلمن می گوید که شاخه ولایت خراسان داعش در افغانستان به‌طور فزاینده اهداف جهانی دارد:
«اهداف شاخۀ ولایت خراسان داعش به وضوح جهانی شده که فراتر از افغانستان می رود. قبلاً حملاتی را در پاکستان و کشور هایی آسیای مرکزی انجام داده است و در سال های اخیر دیدیم که به طور آهسته ظرفیتش را برای ایجاد تهدید در خارج از افغانستان انکشاف می دهد. فکر می کنم که دیگر به داعش خراسان به عنوان یک گروهی مستقر در افغانستان نگاه نکنیم. پایگاه اصلی اش هنوز در افغانستان است و بسیاری حملاتش در این کشور صورت می گیرد ؛ اما یک شاخۀ منطقه ای وابسته به گروه دولت اسلامی است که به طور فزاینده اهداف جهانی دارد.»
