کرن دیکر، شارژدافیر ایالات متحدۀ امریکا برای افغانستان میگوید که این کشور و همکاراناش به ویژه قطر تلاش میکنند تا زمینۀ تحصیل را برای زنان و دختران افغان فراهم کنند.
خانم دیکر روز چهارشنبه «۰۴ میزان» در بیانیهی هرچند در این زمینه جزئیات بیشتر نداده، اما از سفرش به نیویارک و نشستهای به گفته او مؤثری در مورد حمایت از زنان افغان یاد کرده و افزوده که افغانستان در این روزها در محور بحثهای بینالمللی قرار دارد.
خانم دیکر میافزاید: "آموزش یک حق اساسی برای همه انسانها است، اما متأسفانه افغانستان در شرایطی قرار دارد که نیمی از جامعه آن از حقوق انسانی خود محروم هستند، و امریکا در کنار افغانهای که از آموزش محروم هستند میایستد."
او تأکید کرده که فراهم کردن فرصتهای آموزشی برای زنان و دختران افغان امر ضروری و حیاتی است و بدون مشارکت فعال زنان در بخشهای مختلف، افغانستان نمیتواند پیشرفت کند.
اما دانشآموزان و دانشجویان دختر که در سه سال گذشته از آموزش و تحصیل از سوی طالبان محروم شدهاند، این اعلامیهها و اظهارات را برای رسیدن دختران افغان به مکتب و پوهنتون بسنده نمیدانند.
یک دانشآموز دختر محروم از آموزش بالاتر از صنف ششم که نخواست به علت حساسیت موضوع ناماش در گزارش گرفته شود، به رادیو آزادی در این مورد گفت: "متأسفانه بسته ماندن دروازههای مکاتب دختران را از لحاظ تعلیمی بسیار متضرر کرده، فقط با تحصیل و تعلیم میتواند یک شخص حتی یک ملت پیشرفت و ترقی کند، تا هنوز هم سرنوشت دختران معلوم نیست، اگر همینگونه ادامه داشته باشد هیچ زن باسواد نخواهد داشتیم، افغانستان به یک دوره تاریک میرود و تنها صحبت در این مورد کافی نیست."
سپوژمی، دانشجوی پوهنزی طب پوهنتون طبی کابل که تحصیلاتاش نیمه تمام باقی مانده در این مورد میگوید: "از آنجای که در پیشرفت و رفاه یک کشور زنان و مردان آن کشور سهم مساوی دارند، اما وقتی یک قشر بزرگ جامعه در خانه نشسته باشند این کار ممکن نیست، در این سه سال در جلسات مختلف این موضوع یادآوری شده و مقامات بلندپایهٔ کشورها در این مورد صحبتهای داشته، اما سخن هیچکسی جنبهٔ عملی را به خود نگرفته است."
از سوی هم فضلالهادی وزین، فعال حق آموزش به رادیو آزادی گفت، نهتنها امریکا و شرکای آن، بلکه افغانها نیز مسئول فراهمآوری فرصت آموزش به دخترانشان اند: "باید ایالات متحدهٔ امریکا با شرکای منطقهای خود تلاش کند تا زمینهٔ درس و تحصیل به دختران افغانستان فراهم شود، اما مردم افغانستان مسئولیت دارد تا خود در زمینهسازی برای تحصیل دخترانشان سعی و تلاش کنند."
حکومت طالبان پس از حاکمیت دوبارهشان در سال ۲۰۲۱ دروازههای مکاتب بالاتر از صنف ششم را به روی دختران بستند و در دسمبر سال ۲۰۲۲ نیز دختران را از رفتن به پوهنتون منع کردند.
با این حال با گذشت بیش از سه سال طالبان همواره گفته اند که برای بازگشایی مکاتب و پوهنتونها مصروف ایجاد طرزالعمل و منتظر فرمان رهبر شان هستند.
با وجود اینکه طالبان مدعی اند حقوق همه دختران و زنان را بر اساس شریعت اسلام تأمین کردهاست، اما اخیراً حتی بر صدا و چهرهٔ زنان محدودیت وضع کردهاند، آنچه که نقض شدید حقوق زنان در داخل و بیرون از افغانستان خوانده میشود.