در حالی‌که روند بازداشت و اخراج مهاجران افغان از ایران همچنان ادامه دارد و شماری از آنان می‌گویند به دلیل ترس از اخراج، جرئت بیرون شدن از خانههایشان را ندارند، وزیر خارجه ایران اعلام کرده است که در خصوص بازگشت مهاجران افغان تفاهمی میان حکومت طالبان و آنها وجود دارد.
عباس عراقچی، به‌تازه‌گی در گفت‌وگو با ایرنا، خبرگزاری دولتی ایران، افزوده است که حکومت طالبان با ایران در زمینه اخراج مهاجران غیرقانونی افغان همکاری نموده است.
او افزوده است "در موضوع بازگشت مهاجران، همکاری‌هایی صورت گرفته، یعنی طرف افغان، در این زمینه همکاری نموده است. آنها سه خواست از ما داشت که معقول هم هستند؛ نخست اینکه بازگشت به صورت انبوه نباشد و تدریجی انجام گیرد تا بتوانند آن‌سوی مرز جابجا شوند؛ دوم اینکه این روند به‌گونه آبرومندانه صورت گیرد که ما نیز این موضوع را رعایت می‌کنیم؛ و سوم اینکه هنگام بازگشت، اموال این افراد مورد احترام قرار گیرد."
مقام‌های مختلف حکومت طالبان بارها خواسته‌های مشابه را از دولت ایران مطرح کرده‌اند.
با این حال، پیش‌تر شماری از مهاجرانی که از ایران اخراج شده بودند، در صحبت با رادیو آزادی شکایت کرده‌اند که در جریان بازگشت با رفتار خشونت‌آمیز پولیس ایران مواجه شده و فرصت انتقال اموال و حل معاملات شخصی برای آنان فراهم نشده است.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که روند اخراج مهاجران افغان از ایران همچنان ادامه دارد و گزارش‌های رسمی نیز آن را تأیید می‌کنند.
سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) روز پنجشنبه ۲۱ اگست با نشر گزارشی در وبسایت خود اعلام کرد که تنها در ۱۶ روز نخست ماه اگست سال جاری، حدود ۱۲۹ هزار و ۵۶۵ مهاجر افغان از ایران اخراج شده‌اند.
همزمان، وزارت امور مهاجرین و بازگشت‌کنندگان حکومت طالبان اعلام کرده است که روز پنجشنبه، ۲۱ اگست، ۶۳۶ خانواده از طریق اسلام‌قلعه و راه ابریشم نیمروز از ایران به افغانستان بازگشته‌اند.
شماری از مهاجران افغان در ایران می‌گویند روند بازداشت و اخراج پناهجویان فاقد اسناد هنوز ادامه دارد و آنها به دلیل ترس از اخراج، حتی از خانه‌های خود بیرون نمی‌شوند.
یکی از این مهاجران که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش در گزارش گرفته شود، در گفت‌وگو با رادیو آزادی گفت: "واقعا مشکلات خیلی زیاد است که هیچ جایی رفته نمی توانیم، در همین جایی خود زندانی استیم، در شهر و بازار گشت و گزار نمی توانیم، حالت ما واقعا خیلی خراب است."
این در حالی است که ضرب‌الاجل تعیین‌شده برای دارندگان برگه‌های سرشماری مهاجران افغان در ایران در تاریخ ۶ جولای پایان یافت، اما روند اخراج افغان‌ها پس از درگیری‌های اخیر میان ایران و اسرائیل در ۱۳ جون به‌گونه بی‌سابقه شدت یافته است.
براساس معلومات کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR)، در هفت ماه نخست سال روان میلادی، بیش از ۱.۵ میلیون تن از ایران بازگردانده شده‌اند.
اسکندر مؤمنی، وزیر داخله ایران، نیز به تاریخ ۱۸ اگست اعلام کرده است که تا هفت ماه آینده، ۸۰۰ هزار مهاجر افغان دیگر از این کشور اخراج خواهند شد.
