برخی از آنان که از پاکستان و ایران به افغانستان برگشته اند، به رادیو آزادی گفتند که نه سرپناه دارند و نه هم تا حال کمک دریافت کرده اند.
ضابط خان که همراه با خانوادهٔ دوازده نفره اش ده روز پیش از پاکستان به ولایت ننگرهار برگشته، می‌گوید تا کنون هیچ کمکی دریافت نکرده است.
او می گوید که سرپناه ندارد و زندگی در خیمه وضعیت اش را دشوار تر ساخته است.
در خیمه زندگی می کنیم، زنان و کودکان همراه ما هستند
ضابط خان در صحبت با رادیو آزادی گفت «ما حدود ۴۵ سال در پاکستان زندگی کردیم، اما در آخر ما را به شدت آزار دادند. می‌‌گفتند که بیرون شوید. جوانان ما را دستگیر می‌کردند. حالا اینجا نه سرپناه داریم و نه امکانات. وسایل ما در فضای باز مانده، در خیمه زندگی می‌‌کنیم، زنان و کودکان همراه ما هستند. یک پسرم در شفاخانه بستری است. ما به امید کمک حکومت امارت اسلامی آمدیم، اما تا حال حتی یک نفر هم سراغ ما نیامده و هیچ کمکی نکرده است.»
امیر، یک افغان دیگر که همراه خانواده هفت نفره اش حدود یک ماه پیش از تهران به ولایت بادغیس برگشته، به رادیو آزادی گفت: «مدتی می‌شود که ما را به افغانستان برگردانده اند. در وضعیت بسیار بد زیر خیمه ها زندگی می کنیم. نان صبح و چاشت نداریم، اگر پیدا هم شود، برای شب حیران می‌مانیم. مشکلات ما خیلی زیاد است. بیش از صد نفر به ما قرضدار اند، اینجا هیچ چیزی نداریم.»
این شکایت ها در حالی مطرح می شود که افغانستان پیش از این هم با بحران های اقتصادی، بشری و در هفته های اخیر با پیامد های ناشی از حوادث طبیعی مانند زلزله در ولایت های شرقی به ویژه کنر روبرو بوده که هزاران کشته، زخمی و ویرانی خانه ها را در پی داشت.
عبدالمطلب حقانی سخنگوی وزارت امور مهاجران حکومت طالبان به پرسش های رادیو آزادی در مورد خواسته ها و نگرانی های مهاجران پاسخ نداد، اما قبلاً مقام های این وزارت ادعا کرده اند که برای بازگشت کنندگان امکانات و کمک ها فراهم می کنند؛ ادعایی که شماری از مهاجران آن را رد می‌کنند.
کارشناسان اقتصادی می گویند که بدون کمک های عاجل و دوامدار جهانی، وضعیت قابل مدیریت نیست.
بدون کمک های بین المللی حمایت شان ناممکن است
عبدالناصر رشتیا یکی از این آگاهان به رادیو آزادی گفت «این مهاجرانی که به زور اخراج می‌شوند، بدون کمک های بین المللی حمایت شان ناممکن است. افغانستان در وضعیتی نیست که تمام این بحران را مدیریت کند. اما اگر جهان کمک کند و حکومت (طالبان) پروژه های توسعه ای و اقتصادی درازمدت عملی کند، زمینهٔ کار و بهبود وضعیت اقتصادی فراهم خواهد شد و مردم مجبور به مهاجرت نخواهند شد.»
قابل یادآوری است که در سال های اخیر پاکستان و ایران روند اخراج مهاجران افغان را شدت بخشیده اند. بر اساس گزارش رادیو تلویزیون ملی تحت کنترل حکومت طالبان، تنها روز دوشنبه (۸ سپتمبر) نزدیک به ۱۳ هزار افغان از پاکستان و ایران به کشور بازگشته اند.
به گفتهٔ کمیشنری عالی سازمان ملل در امور مهاجران (UNHCR)، از آغاز سال روان تا حال بیش از ۲.۳ میلیون افغان از پاکستان و ایران به افغانستان بازگشته اند.
سازمان های حامی حقوق بشر و مهاجران بارها از پاکستان و ایران خواسته اند که اخراج اجباری و دسته جمعی مهاجران افغان را متوقف کنند.
ولکر ترک، کمیشنر عالی حقوق بشر سازمان ملل، در شصت مین نشست شورای حقوق بشر در ژنیو (۸ سپتمبر) گفت که ایران و پاکستان میلیون ها افغان را به گونه اجباری بازگردانده است.
به گفتهٔ او، سیاست ها و اقداماتی که حقوق مهاجران و پناهجویان را نقض می کند، در برخی کشورها به یک امر عادی مبدل شده است.
