این‌جا همه چیز به روی زنان بسته است.
این زن که حدود دو ماه پیش برگشته و به دلیل حساسیت موضوع نخواست نام‌اش در این گزارش گرفته شود، به رادیو آزادی گفت که در یک سرپناه نامناسب در وضعیت بدی در کابل زنده‌گی می‌کند: «پولیس پاکستان ما را به وضعیتی رساند که بدتر از افغانستان، هر روز پولیس عقب دروازه ما ایستاده بود، بالاخره ما را اخراج کردند، یک بار نصف ما دیپورت شدیم و بار دیگر اعضای باقی‌مانده ما را دیپورت کردند، این‌جا (در افغانستان) به من و دخترانم کار نیست و آن‌ها را اجازه نمی‌دهند که مکتب بروند، آن‌جا دخترانم در مکتب بودند، مگر در این‌جا همه چیز بروی زنان بسته است، زنان را اجازه بیرون رفتن نمی‌دهند، وضعیت اقتصادی ما بسیار خراب است، ما مرد کاریگر در خانه نداریم.»
طالبان به ما اجازه نمی‌دهند که کار پیدا کنیم.
معصومه ۱۶ ساله نیز یکی دیگر از عودت کننده‌گان افغان از ایران است که شکایت مشابهی دارد.
معصومه در تهران تولد شده و اکنون با خانواده‌اش در یک دشت زیر یک خیمه در شهر مزارشریف ولایت بلخ زنده‌گی می‌کند: «ما هنوز در یک خیمه زنده‌گی می‌کنیم، طالبان به ما اجازه نمی‌دهند که کار پیدا کنیم، همین‌جا نشسته‌ایم، چیزی برای خوردن نداریم، من در ایران درس خواندم، می‌خواهم این‌جا هم درس خود را ادامه دهم، اما طالبان چی وقت اجازه می‌دهند، خواهش من این است که طالبان به ما اجازه کار بدهند تا بتوانیم (این‌جا) زنده‌گی خود را بسازیم، مکاتب را باز کند، به زنان اجازه کار بدهد و دیگر بیشتر از این بر زنان سخت نگیرند.»
گزارش ۴۰ صفحه‌ای ملل متحد
زنان و دختران به طور سیستماتیک از آموزش، اشتغال و مشارکت در زنده‌گی عمومی محروم شده‌اند.
این افغان‌ها که از کشورهای همسایه به افغانستان برگشته اند، درحالی از زنده‌گی دشوار شان تحت حاکمیت طالبان شکایت دارند که اخیراً کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهنده‌گان (یو ان اچ سی آر) نیز در مورد وضعیت آن‌ها ابراز نگرانی کرده‌است.
«یو ان اچ سی آر» در گزارش ۴۰ صفحه‌ای که روز پنجشنبه «۱۱ سپتمبر» در وب‌سایت خود منتشر کرده، گفته است که زنان و دختران در افغانستان به طور سیستماتیک از سوی «مقامات حاکم» فعلی از آموزش، اشتغال و مشارکت در زنده‌گی عمومی محروم شده‌اند.
این نهاد افزوده که وضعیت به ویژه برای زنان عودت کننده از ایران و پاکستان وخیم‌تر است.
در این گزارش آمده که از سال ۲۰۲۱ تا کنون، دسترسی بازگشت کننده‌گان زن به خدمات ضروری کاهش یافته، چیزی‌که پیش از این نیز شماری از عودت کننده‌گان افغان در گفت‌وگو با رادیو آزادی از آن شاکی بوده‌اند.
یافته‌های این گزارش نشان می‌دهد که ۲۱ درصد زنان عودت کننده در دسترسی به آب، ۲۲ درصد در دسترسی به خدمات صحی و ۲۸ درصد در دسترسی به خدمات حقوقی با مشکلات و موانع روبه‌رو هستند.
بر اساس معلومات کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهنده‌گان، زنان عودت کننده بیشتر از دیگران منزوی شده و از مشکلات روانی رنج می‌برند، فقط ۱۹ درصد آن‌ها از تعامل روزانه با زنان دیگر گزارش داده‌اند و ۴۰ درصد وضعیت روانی خود را "بسیار بد" خوانده اند.
در این گزارش تأکید شده که ۶۱ درصد خانواده‌های که توسط زنان رهبری می‌شوند گفته اند که ساعات طولانی را کار می‌کنند که این یک تأثیر منفی بالای سلامتی آن‌ها دارد.
این گزارش می‌افزاید که ناامنی غذایی در خانواده‌هایی که زنان سرپرستی می‌کنند، نسبت به خانواده‌هایی که مردان سرپرستی آنرا به عهده دارند، بیشتر است.
بر اساس این گزارش، نبود اسناد هویتی همچنان یک چالش عمده برای ادغام زنان عودت کننده باقی مانده است.
به‌گفته این اداره سازمان ملل متحد، دو بر سوم این خانواده‌ها گزارش داده‌اند که اسناد ملکیت یا مدنی ندارند و نیاز به سرپرست مرد (محرم) و آگاهی محدود از پروسیجرهای اداری از بزرگ‌ترین موانع در برابر اخذ تذکره و اسناد آن‌ها است.
گفتنی‌ست که حکومت طالبان از آغاز حاکمیت مجدد بر افغانستان، محدودیت‌هایی را در عرصه‌های مختلف از جمله در بخش کار و آموزش بر زنان و دختران وضع کرده که نه‌تنها زنان مقیم در داخل کشور را با دشواری شدید مواجه کرده، بلکه زنده‌گی زنان و دخترانی‌که به تازه‌گی به کشور برگشته اند و بازگشت کننده‌ها را نیز با چالش روبه‌رو کرده‌است.