این سازمان در گزارش ۱۲ صفحهای خود که روز سهشنبه ۱۸ نوامبر منتشر شد، اعلام کرده است که تنها در ماه جاری میلادی بیش از یکهزار مورد این بیماری ثبت شده است؛ موضوعی که به گفتهٔ این سازمان، نشاندهندهٔ انتقال فعال ویروس است.
براساس معلومات این گزارش، این رقم در مقایسه با ماه گذشته ۷ اعشاریه ۷ درصد افزایش را نشان میدهد و از میان بیماران مبتلا ۴۱.۶ درصد آنان زنان و ۹۸ درصد شان کودکان زیر ۵ سال اند.
شماری از باشندگان ولسوالی های مختلف ولایت ننگرهار نیز میگویند که در هفته های اخیر،تشخیص شده که بیشتر اعضای خانوادهای آنان به تب دِنگی مبتلا شدهاند.
یکی از باشندگان شهرک تورخم که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به رادیو آزادی گفت که خواهرش و خواهرزاده هایش که در ولسوالی بتیکوت ننگرهار زندگی میکنند، به این بیماری مبتلا شدهاند.
"خواهرم به این بیماری مبتلا شد، حالا وضعیتش کمی بهتر است، اما پس از آن تمام اعضای خانواده و کودکانش نیز مبتلا شدند، وقتی به کلینیک بروند، فقط یک دو تابلیت برایشان در یک کاغذ پیچیده میدهند."
کمبود امکانات و هشدار نهادهای صحی
حکمتالله، یکی از باشندگان ولسوالی سپینغر ننگرهار، نیز به رادیو آزادی گفت که مامایش به این بیماری مبتلا شده و به دلیل نبود امکانات صحی در قریه و شدت یافتن بیماری، او را به تازه گی به یک شفاخانه در کابل انتقال دادهاند:
"در اینجا در هفته های اخیر ویروس دنگی زیاد شده است. مامایم نیز به آن مبتلا شده. در اینجا نه متخصص وجود دارد و نه امکانات لازم در مراکز صحی، بنابراین مامایم را که به این بیماری مبتلا است، به کابل انتقال دادهاند. مامایم هنوز زنده است، اما کُرویات سفید خونش لحظه به لحظه کم میشود."
سازمان جهانی صحت گفته است که هرچند این ویروس به سرعت در حال افزایش است، اما تاکنون تلفات در پی نداشته و این سازمان وضعیت را بهگونهٔ دوامدار زیر نظر دارد.
این سازمان میگوید تلاش میکند از طریق کمپاین های از بین بردن پشه های ناقل دِنگی و نیز بلند بردن آگاهی عامه در مورد این بیماری، روند گسترش ویروس را محدود کرده و جوامع آسیبپذیر را مصون نگه دارد.
تب دِنگی یک بیماری ویروسی است که توسط پشه های مادهٔ «ادس» به انسان منتقل می شود؛ پشه های که از روی نشانه های خاص سیاه و سفید روی بدن شان شناخته میشوند.
متخصصان بخش صحت ویروس دِنگی را عامل یک بیماری ساری و خطرناک دانسته میگویند که در موارد شدید میتواند سبب مرگ انسان شود.
عطاءالله صیام، متخصص امراض داخلی و انتانی، در این باره به رادیو آزادی گفت:
دینگی یک بیماری ویروسی خطرناک و ساری است؛ از یک انسان به انسان دیگر انتقال میکند و حتی سبب مرگ میشود
"دینگی یک بیماری ویروسی خطرناک و ساری است؛ از یک انسان به انسان دیگر انتقال میکند و حتی سبب مرگ میشود، اگر به موقع کنترل نشود، ممکن است به سراسر کشور گسترش یابد. برای کنترل آن باید حفظالصحه رعایت شود، غذای مقوی استفاده گردد و کسانی که علایم بیماری را دارند باید به شفاخانه مراجعه کنند. خانواده ها باید تلاش کنند که خود را گرم نگه دارند و هنگام بیرون رفتن از ماسک استفاده کنند."
بهگفتهٔ آقای صیام، بسیاری از کسانی که به تب دِنگی مبتلا میشوند، علایم مشخص ندارند؛ اما در برخی افراد نشانه های این بیماری شامل تب بلند، سردرد، بدن درد و همچنان مشکلات جلدی است که برای بیمار ظاهر میشود.
بیماری دِنگی درمان ویژهای ندارد و بیمار تنها میتواند پاراستامول برای کنترل تب و درد استفاده کند.
براساس معلومات سازمان جهانی صحت، پشههای ناقل دِنگی بیشتر در مناطق گرم و نیمهگرم مرطوب بهویژه در شهرهای وجود دارد که در آن دندهای آب آلوده وجود داشته باشد یا به حفظالصحه در آن مناطق توجه صورت نگیرد.
این سازمان هشدار داده است که افزایش اخیر موارد دِنگی ، نیازمند نظارت جدی، ایجاد گروه های واکنش سریع و همچنان افزایش آگاهی عامه است و از مقامها خواسته است که برای جلوگیری از گسترش این بیماری، اقدامات فوری و عملی روی دست بگیرند.
تلاش کردیم نظر امینالله شریف، رئیس صحت عامهٔ حکومت طالبان در ننگرهار و همچنان شرافت زمان، سخنگوی وزارت صحت عامهٔ آنان را در این باره داشته باشیم، اما تا زمان نشر این گزارش به پرسشهای رادیو آزادی پاسخ ندادند.
اما امینالله شریف پیشتر، در تاریخ ۷ عقرب، افزایش موارد این ویروس را تأیید کرده گفته بود که حتی در شفاخانهٔ انتانی این ولایت، برای بسترشدن بیماران دیگر جایی باقی نمانده است.
با این حال، داکتر برشید وفا، مسئول ولایتی کنترل بیماری های ساری و آمادگی و رسیدهگی به حالت های اضطراری در ریاست صحت عامهٔ ننگرهار، در صحبت با رادیو آزادی افزایش موارد دِنگی را تأیید کرده و میگوید تلاشها برای مهار آن آغاز شده است:
"واقعاً در مقایسه با سال گذشته، امسال موارد دِنگی در شهر و ولسوالی های ننگرهار افزایش یافته است. ما در رابطه به این بیماری، تمام اقدامات همهجانبهٔ خود را زیر چتر ریاست صحت عامه به پیش میبریم. ما در سطح ولایت، نشستهای همآهنگی را با نهاد های ملی و بینالمللی و ریاستهای سکتوری برگزار کردهایم و برای تشخیص و درمان این بیماری، تمام اقدامات لازم را آغاز نمودهایم."
آقای وفا میگوید موارد این بیماری از پایان ماه سپتمبر تا اوایل ماه نوامبر بسیار زیاد بوده است و آنان در ماه اکتوبر ۱۷۴۸ آزمایش عاجل انجام دادهاند که بهگفتهٔ او، ۹۵۰ مورد آن مثبت تشخیص شده است.
براساس گزارش سازمان جهانی صحت، از آغاز سال ۲۰۲۵ تا کنون، در شش ولایت افغانستان شامل ننگرهار، لغمان، کنر، کابل، غزنی و پکتیا در مجموع ۴۳۸۴ مورد مشکوک به تب دِنگی ثبت شده که از میان ۱۰۹۶ نمونهٔ آزمایش شده، ۶۸۵ مورد مثبت گزارش شده است.