افغانستان با آزمون های جدی در ایجاد و حفظ زیربناهای ترانسپورت روبهرو است
عبدالمنان، باشندهٔ ولسوالی سپینغر ولایت ننگرهار که از نبود سیستم منظم ترانسپورتی شکایت دارد، روز چهارشنبه ۲۶ نوامبر در صحبت با رادیو آزادی گفت:
"پنج قریه در اینجا زندگی می کنیم، ترانسپورت شهری نیست اما یک ده پانزده موتر های شخصی است که آن هم گاهی میباشد گاهی نمیباشد، مریض باز همین طور میماند، از امروز به فردا می ماند، بعضی اوقات اینطور شده که به دلیل نبود موتر و خرابی جاده ها، ولادت مریض در راه می شود یا در خانه مشکلات زیاد است."
این درحالیست که افغانستان پس از دههها جنگ، رکود اقتصادی و بحرانهای اقلیمی، با چالش های عمیق در ایجاد و حفظ زیرساختهای ترانسپورت پایدار روبهرو است.
جاده های ویران شده، نبود ترانسپورت عمومی، بستهشدن راهها در زمستان و کمبود سرمایهگذاری، رفت و آمد میلیونها باشندگان ولایت های مختلف افغانستان را محدود کرده است؛ بهویژه زنان، روستاییان و دهقانانی که برای رسیدن به بازار، مکتب و مراکز صحی به ترانسپورت امن و مناسب نیاز دارند.
افغانستان در برابر تغییرات اقلیمی بسیار آسیبپذیر است
ظهور کریمی، باشندهٔ ولایت نورستان در صحبت با رادیو آزادی گفت:
"سیستم ترانسپورتی در نورستان مانند دیگر شهر ها نیست، یکی خو مشکلات اقتصادی زیاد است و دیگر این که اگر موتر می خواهی باید کرایه هر دو طرف را بدهی او هم اگر راننده منطقی باشد ۱۲ تا ۱۳ هزار افغانی می گیرد."
برعلاوه افغانستان در برابر تغییرات اقلیمی نیز بسیار آسیبپذیر است و سیلابها، فرسایش خاک و لغزش زمین برخی از جادهها را تخریب می کند و سیستم ترانسپورتی را با مشکلات بیشتر روبرو می سازد.
شماری از باشندگان ولایت بغلان میگویند جادههای که در سیلاب های سال گذشته ویران شدند، تاکنون بازسازی نشده اند و مردم هنوز هم مشکلات جدی در این بخش دست و پنجه نرم میکنند.
نورالله، باشنده قریه شیخ جلال شهر جدید بغلان میگوید:
"یک و نیم، دو سال از سیلاب گذشته ولی سرک ها هنوز جور نشده بسیار وضعیت خراب است، مردم هشت ولسوالی بغلان از همین سرک عبور و مرور می کنند، بسیار به تکلیف هستند حتی شب ها وسایط در آنجا متوقف میمانند."
در کابل نیز شماری از باشندگان میگویند کارهای ساختمانی و کندنکاریهای طولانیمدت نهتنها
سرک های که در سیلاب های گذشته ویران شدند، تاکنون بازسازی نشده اند
رفتوآمد را مختل میکند، بلکه آلودگی هوا و ازدحام را افزایش میدهد؛ موضوعی که به گفته آنان بهطور مستقیم با وضعیت ترانسپورت و کیفیت زندگی شهری در ارتباط است.
یکی از باشندگان ناحیهٔ هفتم شهر کابل که نخواست نامش در گزارش گرفته شود، میگوید:
"برای سرک سازی یک ساعت در روز کار می کنند و ۲۳ ساعت دیگر وقفه می باشد، از این حالت ماه ها گذشته ولی کجاست که این سرک سازی نهایی شود و این سرک ها جور شود، همچنان خاک و آب را هم آلوده کرده، و سرک ها راه بندی است ساعت ها آدم در راه باقی می ماند."
افغانستان همچنان با خشکسالی های شدید، تخریب زمین و آلودگی فزایندهٔ هوا روبهرو است. در حالی که سکتور ترانسپورت بهطور کامل رشد نکرده، استفاده از وسایط فرسوده و سوختهای نامناسب سبب افزایش گازهای گلخانهای و تشدید آلودگی شهری میشود.
چهارشنبه ۲۶ نوامبر روز جهانی ترانسپورت پایدار است.
و سیلابها، فرسایش خاک و لغزش زمین برخی از جادهها را تخریب می کند
سازمان ملل متحد همچنین میگوید که ترانسپورت امن، قابلپرداخت، در دسترس و پایدار برای همه، نهتنها به رشد اقتصادی کمک میکند، بلکه همکاریهای بینالمللی و تجارت میان کشورها را نیز تقویت میسازد.
سازمان ملل متحد میگوید ترانسپورت نقش اساسی در بهبود اتصال، رشد اقتصادی، افزایش رفاه اجتماعی و ایجاد فرصتهای کاری دارد؛ اما در عین حال یکی از منابع مهم تولید گازهای گلخانهای نیز محسوب میشود.
از نظر این نهاد، حل این چالشها برای رسیدن به ترانسپورت پایدار و از آن طریق به توسعه پایدار، ضروری است.
بر همین اساس، مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ماه می ۲۰۲۳ تصمیم گرفت که ۲۶ نوامبر را «روز جهانی ترانسپورت پایدار» اعلام کند.