شماری از کارشناسان می‌گویند سیاسی ساختن پروژه های ملی، افغانستان را از فرصت‌های بزرگ اقتصادی در منطقه بی بهره ساخته است.
عبدالقادر جیلانی یکی از کارشناسان اقتصادی می‌گوید، حکومت وحدت ملی باید برای انتقال پروژه‌های اقتصادی منطقه‌یی که افغانستان در مسیر انتقال و یا عملی شدن آن قرار دارد، به حمایت سیاسی کشورهای منطقه تلاش ورزد.
آقای جیلانی روز شنبه در صحبت با رادیو آزادی گفت، اگر در برابر این چنین پروژه‌ها موانع ایجاد گردد، کشورهای جهان از سرمایه گذاری در این کشور دست بردار خواهند شد.
وی گفت:
"اگر در عملی شدن پروژه توتاپ با این پیمانه مشکلات رو به رو شویم، نمی توانیم نشان دهیم که ما ظرفیت عملی سازی چنین پروژه‌های منطقه‌یی را داریم و نمی‌توانیم کمک‌های جهان را به دست آوریم. در این صورت، کشورهای جهان ما را در بخش سرمایه گذاری و عملی ساختن پروژه‌های پایپ لاین گاز، کاسا یک هزار و پروژه تاپی کمک نخواهند کرد."
وزارت انرژی و آب می‌گوید، پیش از این شرکتِ بنام "فیشنر" ولایت‌های مرکزی افغانستان را برای انتقال ۵۰۰ کیلوولت برق ترکمنستان از مسیر افغانستان به پاکستان، برگزیده بود، اما حمایت کنندگان این پروژه در سال ۲۰۱۳ میلادی، انتقال برق پروژه توتاپ را از مسیرسالنگ سودمند خواندند.
هفته گذشته علی احمد عثمانی وزیر انرژی و آب گفته است که کابینه حکومت وحدت ملی برای انتقال برق این پروژه از مسیر سالنگ، توافقنامه‌یی را نیز امضا کرده‌است و به گفته او تجدید نظر در باره انتقال آن از مسیر دیگر، امکان پذیر نیست.
اما سرور دانش و محمد محقق معاونان دوم ریاست جمهوری و ریاست اجرائیه افغانستان به این سخنان واکنش نشان داده‌اند و گفته اند که خواستار تجدید نظر در بارهانتقال برق پروژه توتاپ هستند.
از سوی دیگر، غلام حسین ناصری و عبدالرحیم ایوبی دو تن از اعضای ولسی جرگه افغانستان روز شنبه در نشست عمومی این جرگه گفتگوهای ضد و نقیض در باره این پروژه برق داشتند.
اما عبدالرؤف ابراهیمی رئیس این جرگه اختلافات را در این باره به زیان مردم می‌داند:
"موضوع پروژه توتاپ در نشست‌های قبلی مطرح کردیم، ما کمیسیون اختصاصی را وظیفه دادیم که در این باره با حکومت گفتگو کرده و گزارش خود را برای ما بیاورد تا در این باره تصمیم بگیریم. با هر روز بحث روی این مسئله، ما کمک برای مردم نمی‌کنیم بلکه، اختلاف را دامن می‌زنیم و به صلاح افغانستان، مردم و بالاخره به سود هیچ عضو خانه ملت نیست."
با این همه، وحید الله توحیدی سخنگوی شرکت برشنا در صحبت با رادیو آزادی گفت، این شرکت در نظر دارد که ولایت‌های مرکزی نیز از این برق بهره مند شوند.
وی افزود:
"برای اینکه انکشاف متوازن به میان آید، حکومت افغانستان این را مناسب دانسته که در عین زمان یک مسیر این پروژه از کابل و مسیر دیگر آن از راه بامیان انتقال داده شود که با این کار ۳۰۰ میگاوات برق به ولایت های مرکزی رسانده خواهد شد و بخش دیگر آن به کابل انتقال داده میشود. این یک بحث تخنیکی است و اینکه به آن رنگ سیاسی داده میشود شرکت برشنا در این باره نظرِ ندارد."
آقای توحیدی تاکید کرد که این پروژه، پروژه برق توتاپ نه، بلکه پروژه دیگری است که با عملی شدن آن ۵۰۰ کیلو ولت برق ترکمنستان از راه افغانستان به پاکستان انتقال داده میشود.
در این میان، عبدالقادر جیلانی کارشناس اقتصادی می‌گوید، اگر موانع سیاسی بر سر راه عملی شدن چنین پروژه‌های منطقه بیمان آید، می‌تواند به موقعیت استراتیژيک و ترانزیتی افغانستان زیان بار باشد.
گزارش: نظیفه محبوبی
