فریاد دختران دست فروش، خطر سو استفاده جنسی از آنان

فریاد دخترکان دست فروش، خطر سو استفاده جنسی از آنان

فاطمه ۹ ساله در سن مکتب رفتن است.

آرزو دارد مکتب برود و معلم شود.

اما او در سرک‎های پُر از گرد و خاک کابل، پایتخت افغانستان نا امن قلم می‎فروشد.

وی می‌گوید:

"پشت موترها می دوم و می‎گویم کاکا قلم بگیر، اما نمی‎گیرند."

مکتب می‎روی؟

"نه چرا؟ بخاطری که کار می‎کنم و وقت ندارم."

زمانی که کودکان هم سن خودت را می‎بینی که مکتب می‎روند چقدر می‎رنجی؟

"خفه می‎شوم، با خود چرت می‎زنم و می‎گویم کاش مکتب می‎رفتم."

از دست فروشی خوش فاطمه نمی‎آید.

او به خبرنگار رادیو آزادی در کابل گفت، به این کار مجبور ساخته شده‎است:

"[ دست فروشی ] هیچ خوشم نمی‎آید. می‎خواهم گدی بازی کنم، می‎خواهم ساعت تیری کنم و به پارک بروم."

یگان بار به مادرت نمی‎گویی که مادر جان من کوچک استم نمی‎خواهم کار کنم؟

"می‎گویم که کوچک استم و کار کرده نمی‎توانم."

مادرت چی می گوید؟

"مادرم می‎گوید: کار کن."

"سوار موتر نشدم"

مانند فاطمه دخترکان دیگر نیز در جاده های کابل، قلم، جنتری، پلاستیک، دستمال کاغذی، کتاب، لیف، مجله و ساجق می‎فروشند.

سرنوشت نامعلوم در انتظار شان است.

کائنات که در سرک‎های کابل خریطه پلاستیک می ‎روشد از برخورد مردان با خودش چنین قصه کرد:

"مردان می‎گویند، بیا بچیم برویم و در موتر بنشین من برایت پول می‎دهم. من برای شان می‎گویم که کاکا اگر در همین جا پول می‎دهی بده، اگر نمی‎دهی خداوند بخیر خودت را ببرد. پدرم هر روز برایم می‎گوید که همینطور بگو."

"کار نکنم گرسنه می‎مانیم"

کائنات شش ساله بود که به دست فروشی رو آورد.

او می‎گوید، مجبورست هم درس بخواند و هم کار کند، ورنه گرسنه خواهند ماند.

کائنات صنف چهار مکتب است.

وی می‎گوید:

"ساعت ده مکتب می‎روم، ساعت یک رخصت می‎شوم، نان می‎خورم و اینجا [شهر] می‎آیم. اگر کار نکنم پول خرید آرد ما را کی بدهد؟ کی پول می‎دهد که نان بگیریم؟ گرسنه می‎مانیم."

"احتمال سو استفاده جنسی"

کمیسیون حقوق بشر افغانستان نگران وضعیت کائنات و همقطارانش است.

ثریا صبحرنگ، کمیشنر حمایه و انکشاف حقوق زن درین کمیسیون به رادیو آزادی گفت، این دخترکان در معرض خطر اشکال مختلف سوء استفاده قرار دارند.

وی افزود:

" بر علاوه سو استفاده اقتصادی از این‎ها [دخترکان دست فروش] ممکن است از آنان سو استفاده جنسی نیز کنند. واقعاً امکان هر گونه خطر وجود دارد. برخی ازین دخترکان بسیار خوش چهره هم استند، هر موتر به سوی شان هارن می‎کنند، دست شان را پیش می‎کنند که بیا برایت پول می‎دهم، یکی برایشان می‎گوید که بیا دخترم شو یا بیا همسرم شو. این ها [دخترکان دست فروش] خجالت می‎کشند و از موتر دور می‎شوند."

"تراژیدی برای آینده افغانستان"

نسرین اوریاخیل، وزیر کار و امور اجتماعی، شهدا و معلولین افغانستان نیز باور دارد که دخترکان دست فروش حتمن مورد آزار و اذیت قرار می‎گیرند.

بانو اوریاخیل در صحبت با رادیو آزادی گفت، که ادامه این وضعیت "تراژیدی برای آینده افغانستان" است.

او خطاب به خانواده‎های این دخترکان گفت:

"امیدوارستم که مادرک‎های افغان با مشکلات اقتصادی که دارند بسازند و دخترکان خود را مورد شکار افراد وحشی قرار ندهند. این یک تراتیژیدی است، تراژیدی برای آینده افغانستان، تراژیدی برای نسل جوان و تراژیدی به انسانیت و افغانیت در افغانستان."

بانو اوریاخیل افزود، دقیقاً نمی‎دانند که چی تعداد دختر در پایتخت افغانستان دست فروشی می‎کنند، اما گفت که تصمیم دارند آمار را درین مورد بدست بیآورند.

کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز می‎گوید، هیچ گونه آمار در مورد تعداد این دخترکان و خشونت علیه آنان نزد شان نیست، بخاطری که نه خود این دخترکان و نه کسی دیگر به نمایندگی از آنان درین کمیسیون شکایت درج نمی‎کنند.

اما ثریا صبحرنگ، کمیشنر این کمیسیون تعداد این دخترکان در کابل را صدها تن تخمین می‎زند.

مینه هفت ساله صنف سه مکتب و از باشندگان قلعه وزیر کابل است.

او می‎گوید، از دو سال به این سو در تعطیلات زمستانی مکتب از ده صبح تا پنج پس از ظهر خریطه پلاستیک می‎فروشد.

عاید روزانه مینه به گفته خودش حدود سه صد افغانی است.

وی گفت:

"پدرم غریب [نادار] است، کراچی دارد. از من خواست که خریطه بفروشم تا روغن و چیزی بخریم. روزانه دوصد، دونیم صد تا سه صد پیدا می‎کنم. این پول را چی می‎کنی؟ به پدرم می‎دهم و او روغن و نان برای ما می‎خرد."

بر اساس معلومات کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان این دختران اکثراً چهار ساله تا ده ساله استند.

ثریا صبحرنگ، کمیشنر این کمیسیون انتظار دارد که گام‎های مشخص برای جلوگیری از دست فروشی این دخترکان برداشته شود.

وی افزود:

"نخست باید این‎ها شناسایی شوند و کسانی که واقعاً محتاج و متعلق به خانواده‎های فقیر استند به آنان باید توجه شود و به خانواده‎ها کمک و زمینه کار برای شان فراهم شود و بعداً بقیه کسانی که مستحق نیستند و شناسایی می‎شوند و کسانی که از آنان استفاده می‎کنند و آنان را استخدام کرده‎اند، باید مورد پیگرد قانونی قرار بگیرند و مجازات شوند."

صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد، یونسیف می‎گوید، مسئولیت اصلی رسیدگی به وضعیت این کودکان و کمک به آنان متوجه حکومت افغانستان است.

عزیز فروتن، سخنگوی یونسیف درین مورد به رادیو آزادی بیشتر گفت:

"در بودجه حکومت به این کودکان توجه نشده و اولویت حکومت نیستند. در پارلمان، نمایندگان مردم نیز باید به این موضوع اولویت بدهند. درینجا کودکان روی سرک کار می‎کنند. اگر ما به این مسئله به عنوان یک پروژه نگاه کنیم و با آن پروژه یی عمل کنیم، نه تنها موثر تمام نمی‎شود بلکه زیان بار نیز خواهد بود، زیرا دیگر کودکان که در چنین وضعیت قرار دارند نیز به سرک‎ها بیرون خواهند شد."

آقای فروتن می‎گوید، عوامل بیرون شدن این کودکان به سرک‎ها نیز باید به گونه همه جانبه ریشه یابی شود.

نسرین اوریاخیل، وزیر کار و امور اجتماعی، شهدا و معلولین افغانستان می‎گوید، اکثریت دخترکان دست فروش در کابل متعلق به زنان بیوه استند و متباقی آنان عضو خانواده‎های بی سواد، معتاد به مواد مخدر و معلول اند.

نجات دادن این کودکان از وضعیت موجود یکی از ماموریت‎های این وزارت است و بانو اوریاخیل می‎گوید امسال یک برنامه را درین مورد به اجرا می‎گذارند.

وی افزود:

"ما حمایت زنان بیوه را که در اول برای آنان یک حرفه را آموزش بدهیم و بعد از آن کمک مالی کوچک با آنان را آغاز می‎کنیم که خودشان همان حرفه را که آموزش دیده اند برای خود تنظیم کنند و بلاخره بتوانند کودکان و خانواده خود را از طریق همان رئیس خانواده که بیوه‎ها استند که اکثریت این کودکان مربوط آنان استند، بتوانیم کمک کنیم. بر علاوه بیوه‎ها، برنامه حمایت از زنان خودسرپرست، زنانی که همسران شان معتاد یا متاسفانه معلول استند، را امسال از کابل شروع می‎کنیم بخیر."

در پهلوی کودکان دست فروش کودکانی هم استند که در شرایط بسیار دشوار در داش‎های خشت پزی، معادن زغال سنگ و کارخانه‎های قالین بافی کارهای شاقه را انجام می‎دهند.

در بخشی از ماده پنجاه و چهارم قانون اساسی افغانستان آمده است که دولت به منظور تامین سلامت جسمی و روحی خانواده بخصوص کودک و مادر، تربیت کودکان و برای از بین بردن رسوم مغایر با احکام دین اسلام تدابیر لازم اتخاذ می‎کند.

ژکفر احمدی و ملالی بشیر در پراگ این گزارش را به همکاری مسعوده نیازی و جاوید حسن زاده خبرنگاران رادیو آزادی در کابل تهیه کرده‎اند.