۷۰ سال از تأسیس پیمان اتلانتیک شمالی یا ناتو در حالی می‌گذرد که این سازمان طولانی‌ترین جنگ را در افغانستان پیش برده است.
۱۸ سال از سفر این سازمان در افغانستان می‌گذرد.
در ماه نوامبر سال ۲۰۰۱ نخستین کاروان نیرو های ناتو و امریکا به کابل رسیدند.
این سازمان به هدف جنگ علیه تروریزم وارد افغانستان شد، اما هنوز هم این جنگ ادامه دارد و دامنه آن وسیع‌تر شده است.
جنگی که ده‌ها هزار قربانی بجا گذاشت و حال تلاش می‌شود با انجام مذاکره با طالبان پایان یابد.
حکومت افغانستان می‌گوید که حضور ناتو در افغانستان در زمینۀ بازسازی، انکشاف و ایجاد قوای امنیتی و دفاعی افغان پر دستاورد بوده است.
فریدون حوزون معاون سخنگوی ریاست اجرائیه، اما گفت که این سازمان تا حال در راه از بین بردن لانه‌های تروریستان به هدف نرسیده است.
او افزود:
"ناتو در افغانستان زیاد مؤثریت داشته، ما از صفر شروع کردیم و حالا به همکاری و کمک ناتو نیرو های داریم که در خط اول جنگ علیه تروریزم می‌رزمند، در این بخش ناتو پیشرفت خوب داشته، نگرانی ما اینست که ناتو به مراکز اصلی تروریزم نرسیده و امید داریم که در تعهد جدید شان فشار بالای پاکستان بیشتر شود تا از همکاری تروریستان دست بکشد."
از ایجاد پیمان اتلانیتک شمالی (ناتو) ۷۰ سال گذشت، ۱۲ کشور جهان به‌شمول ایالات متحده در آن زمان تعهد کردند تا در صورت حمله بر یکی از آن‌ها از همدیگر دفاع کنند.
ایالات متحده، با نفوذ‌ترین عضو این پیمان است و سهم‌گیری مالی آن نیز بیشتر از سایر اعضای این سازمان می‌باشد.
ناتو ۲۹ عضو دارد و مقر اصلی آن در بروکسل، پایتخت بلجیم است.
در این پیمان، کشورهای امضا کننده توافق کرده‌اند حمله نظامی علیه یک یا چند کشور عضو در اروپا یا آمریکای شمالی را به‌عنوان حمله به تمامی کشورهای عضو تلقی کنند و به مقابله آن برخیزند.
پیمان ناتو در حال حاضر بزرگترین پیمان نظامی در جهان است.
پس از آنکه در ۱۱ سپتمبر سال ۲۰۰۱ میلادی بالای دو برج تجارتی در امریکا حمله شد و مسئولیت آن را گروه القاعده که اسامه بن لادن رهبر آن به افغآنستان آمده بود، بدوش گرفت، ناتو وارد خاک افغانستان شد و امارت اسلامی طالبان را سرنگون کرد و حکومت جدید شکل گرفت.
حالا پس از ۱۸ سال حضور این سازمان در افغانستان، طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی هنوز هم در بخش‌های از کشور فعالیت دارند و به باور بسیاری‌ها وضع امنیتی نسبت به هر زمانی بدتر شده است.
شماری از مقامات نظامی پیشین می‌گویند که اشتباهات حکومت افغانستان و ناتو سبب شد تا جنگ به درازا بکشد.
شیر محمد کریمی لوی درستیز پیشین می‌افزاید:
"باید جنگ به درازا نمی‌کشید و ۱۸ سال را در بر نمی‌گرفت، اما دلیل آن اشتباهاتی بود که حکومت افغانستان، ناتو و امریکا مرتکب شده‌است."
وی عدم هماهنگی میان حکومت افغانستان و ناتو، افزایش تلفات ملکی و نا دیده گرفتن مسایل فرهنگی را از عوامل طولانی شدن جنگ می‌خواند.
اما وزارت دفاع افغانستان می‌گوید که همکاری ناتو در بخش‌های مشوره دهی، اموزشی و مجهز سازی نیرو های امنیتی و دفاعی افغان مفید بوده است.
قیس منگل سخنگوی این وزارت می‌گوید:
"مؤثریت فعالیت ناتو بسیار است، در بخش مشاوریت، آموزش و اکملات و تجهیزات با ما همکاری می‌کند، اما مبارزه در برابر تروریزم هنوز هم جریان دارد تا نابود شوند."
شماری از آگاهان سیاسی می‌گویند ناتو در افغانستان دستاورد چندانی نداشته است.
قدرت‌الله زواک افزود:
"متأسفانه طی چند سال حضور ناتو در افغانستان مؤثریت آنچنانکه از یک سازمان نظامی توقع می‌رفت بدست نیامده است و می‌توانیم بگوییم که تا حدی به هدف نرسیده اند و در بحث پیروزی در جنگ، جنگ با جنگ موفقیت ندارد، زیرا جنگ ریشه‌های دیگر دارد."
اما برخی دیگر از آگاهان سیاسی می‌گویند که ناتو در تأمین امنیت افغانستان خوب درخشیده و زمینه را برای پیشرفت فراهم کرده است.
روح‌الله امین یکی از این آگاهان می‌گوید:
"بر هر فعالیت برای توسعه معارف، انکشاف شهری و حکومتداری ما به امنیت نیاز داریم که به‌خاطر تأمین امنیت، ناتو یک سازمان قوی و تعیین کننده بوده است."
شماری از شهروندان کشور نیز در باره حضور ۱۸ ساله ناتو در افغانستان دیدگاه‌های متفاوت دارند.
آنان می‌افزایند:
"خیر محمد هستم، جز به منافع خود شان به منافع کشور تمرکز نداشته اند، وقتی پاکستان با راکت پراگنی‌های بر افغانستان تجاوز آشکار کرد، این‌ها خاموش بودند، وقتی سربازان ما محاصره می‌شوند این‌ها خاموش اند."
"صفت‌الله هستم، ناتو قوای امنیتی ما را همیشه کمک کرده و حمایت مالی و تجهیزاتی کرده است و حالا اگر افغانستان را ترک کنند ما تجارب تلخ گذشته و جنگ‌های داخلی را شاهد خواهیم بود."
با این همه، حکومت افغانستان، آگاهان نظامی، سیاسی و شهروندان کشور هنوز هم حضور ناتو در افغانستان را یک ضرورت می‌پندارند، زیرا به باور آن‌ها خروج این سازمان سبب تشدید جنگ در کشور خواهد شد.
گزارش: نورالله شایان
