سود بیشتر از معادن افغانستان را کی‌ها میبرند؟

معاون دوم رئیس جمهور می‌گوید که اگر از معادن به گونه درست بهره وری شود، افغانستان از این رهگذر غنی ترین کشور خواهد شد.

معادن ثروت نهفته زیر زمینی و دست نه خورده افغانستان، سرمایه آن اما در جیب مافیاها و جنگجویان.

سالهاست افغانستان از این رهگذر صدها میلیون دالر را از دست می دهد و ولایت های که این هنگفت داشته طبیعی در آن ها جا افتاده هنوز خیلی بخش های از آن را طالبان و یا هم گروه های مافیا اداره می‌کنند.

بدخشان، میراث دار معادن پر بهایی چون طلا و لاجورد است، باشنده‌گان این ولایت از وجود مافیاهایی سخن می‌گویند که میلیون‌ها دالر داشته های طبیعی این ولایت را به گونه غیر قانونی و حرفه‌ای استخرج و به یغما می‌برند.

صدف باشنده این ولایت در این باره میگوید:

"دولت در این زمینه هیچ اقدامی نکرده، دست باز ندارد و حتا امیدواری نداده است، زورمندان، افراد مسلح غیر مسئول، مافیا و طالبان معادن را استخراج می‌کنند."

اینجا کندهار، ولایت که بخش‌های از آن سال‌ها نبرد را گواه بوده‌است، از گروه طالب و داعش گرفته تا مافیاها، سینه زمین‌اش را می‌شگافند و داشته‌های طبیعی‌اش را میبرند.

گل محمد عظمی نام دارد او سال‌هاست که گواه این رویدادها بوده‌است، می‌‌گوید مافیا و گروه‌های جنگجوی، نیمه شب‌ها بر معادن کشور در این ولایت یورش می برند.

اوا افزود:

"متأسفانه دزدان، جاسوس‌ها و گروه‌های مافیا این دارایی ما را غیر قانون می‌برند، بیشتر سود را آنها می‌برند نه دولت، ما از حکومت می‌خواهیم که دست این دزدان را ببندد و مجازات شوند."

شمار منرال‌ها و سنگ‌های قیمتی در افغانستان به ۱۴۰۰ نوع می‌رسد که میشود به برخی از آن چون معادن حاجی‌گک بامیان، مس عینک لوگر، طلا و لاجورد بدخشان، گاز ، نفت، و کرومایت در لوگر، ذغال سنگ، آهن، نقره، سُرب، سنگ مرمر، یورانیم، منرال‌های چون یاقوت زمرد، فیروزه، نمک و مواد خام از مهم‌ترین این معادن در افغانستان است.

در پسین سال‌ها یافته‌های نهادهای گوناگون به ویژه گلوبل ویتنس نشان داده است که افغانستان از رهگذر استخراج غیرقانونی و غیر حرفه‌ای معادن سالانه صدها میلیون دالر را از دست می‌دهد و در کنار مافیاها و دیگر گروه‌های جنگجوی تنها طالبان سالانه ۲۰ میلیون دالر از معادن افغانستان به دست می‌آورند.

پیشتر حکومت افغانستان گفته است که سالانه ۴۰۰ میلیون دالر از رهگذر معادن عواید گرد می‌آورد و اما گزارش دیده بان شفافیت نشان داده‌است که ۳۰۰ میلیون دالر از عواید معادن، سالانه بر جیب مافیا و جنگجویان طالب ریخته‌است.

بربنیاد یافته‌های این نهاد اگر از معادن افغانستان بهره وری شود، در کنار آن که این کشور سرمایه دار خواهد شد، برای ۵۰۰ هزار تن زمینه کار نیز فراهم می‌گردد.

اکنون سرور دانش معاون دوم رئیس جمهور بر کارنامه‌های حکومت به ویژه وزارت معادن در هژده سال گذشته انتقاد می ورزد.

او که در روز بزرگداشت از روز جیولوژیست‌ها سخن می زد گفت که، از بهر نبود ظریفت لازم برای استخراج و بهره وری حرفه‌یی، سیاست گذاری‌های نادرست، کوتاه زمان و شتاب زده، داشته‌های زیر زمینی و طبیعی افغانستان دستخوش مافیا و قانون شکنی‌ها در این کشور شده‌است.

"با تاسف باید گفت که حکومت تا کنون نتوانسته در این راستا یک ستراتیژی دایمی بسازد،حکومت مکلف است که محیط امن را فراهم سازد با نوع از بی مسوولیتی و برخورد غیر منصفانه مواجه هستیم که گاهی سبب پیدایش و تشویق قاچاق و مافیای اقتصادی گریز از تطبیق قانون می گردد."

در این میان پیری مایدون سفیر اتحادیه اروپا ،استخراج غیر قانونی معادن را برای افغانستان بد بختی می خواند و تاکید می ورزد که برای رهایی معادن از دست مافیا و جنگجویان با حکومت افغانستان به گونه مشترک کار میکنند.

در این میان نرگس نهان سرپرست وزارت معادن و پترولیم از دستاوردها و اصلاحات دراین زمینه سخن می زند و میگوید تا کنون این وزارت توانسته است زمینه سرمایه گذاری ها به ارزش صدها ملیون دالر را در بخش معادن در افغانستان فراهم سازد.

گزارش: نظیفه محبوبی