در افغانستان معتادین با استفاده از شیوه‌های مختلف به خصوص شیوه تداوی عرضی در مراکز دولتی و غیر دولتی تداوی می‌شوند، اما داکتران می‌گویند که این شیوه نتایج مثمر نداشته‌است.
معتادین در مراکز تداوی وزارت صحت عامه افغانستان و مراکز غیر دولتی با استفاده از روش‌های مختلف، به خصوص روش عَرَضِی، تداوی می‌شوند.
روشی که در اکثريت کشورهای جهان به شمول امریکا از آن استفاده می‌شود که یک معتاد پس از مرحله قطع مواد مخدر و سم زدایی، سه ماه را در بستر جهت تداوی عرضی سپری میکند تا آسیب‌های که از مواد مخدر به بدن وی رسیده است، تداوی شود.
اما مقام‌های وزارت صحت عامه، نبود بودجه کافی، دسترسی آسان و ارزان به مواد مخدر را از جمله مشکلاتی میدانند که این روش را متاثر ساخته و به گونه همه جانبه تطبیق نمی‌شود.
شاهپور یوسف رئیس کاهش تقاضای مواد مخدر وزارت صحت عامه میگوید، با در نظرداشت امکانات موجود یک معتاد را از دو ماه بیشتر در بستر نگهداری کرده نمی توانند، در حالی‌که بر اساس روش تداوی عرضی، یک معتاد باید حد اقل سه ماه را در بستر تداوی سپری کند:
"تداوی عرضی که ما انجام میتیم، ادوار تداوی ما (۴۵) روز الی سه ماه است، هر چند که در پالیسی آزاد گذاشته شده است. متاسفانه به دلیل کمبود بودجه و برای این که تعداد بیشتر مریضان را تحت پوشش قرار بدهیم، فرد معتاد را از (۵۰) روز و (۴۵) روز، نهایتاً دو ماه بیشتر نگهداری نمی توانیم."
با استفاده از روش تداوی عرضی در بستر، داخل منزل، اجتماع و در مراکز سراپا به معتادین خدمات صحی ارائه می شود، اما داکتران که در این بخش سال ها کار کرده اند، موثریت آن را نقد میکنند و به این نظر اند که روش تداوی عرضی در افغانستان نتایج مطلوب ندارد.
داکتر منصور ارشاد مسئول کاهش تقاضا در یکی از موسسات غیر دولتی، نبود متخصصین در بخش تداوی معتادین و افراد مسلکی را که به معتادین مهارت بیاموزاند، از مشکلات عمده این روش یاد میکند.
"مشکل عمده دیگر که در تداوی اعتیاد در افغانستان موجود است و تا حد زیاد موثریت تداوی را به چالش گرفته، نبود افراد مسلکی تداوی اعیتاد است. اگر مسله به دقت به تحلیل گرفته شود، تداوی اعتیاد فقط منحصر به خدمات صحی، کنترول عراض و کنترول مشکلات روز های اول ترک مواد مخدر نیست. یک راه پر خم و پیج و طولانی است که در آن هم به داکتران، کارمندان صحی و متخصصین روانی ضرورت است. هم در عین حال به افرادی که دسترسی به مهارت های داشته باشند که با معتادین کمک شود تا دوباره به جامعه یکجا شوند."
داکتران افغان در کنار مشکلات دیگر یکی از عوامل رو آوردن دوباره معتادین به مواد مخدر پس از تداوی را موثر تمام نه شدن روش فعلی میخوانند، آنان روش تداوی عوضی را موثر میدانند که با استفاده از تابلیت میتادون وابسته‌گی شخص به مواد مخدر کنترول می شود.
عمدتاً تابلیت میتادون به استفاده کننده‌گان هیروئین و تریاک داده می شود و یا به معتادین که به امراض ايدز (AIDS) و زردی مبتلا استند.
هرچند تابلیت میتادون نیز ترکیبی از مواد مخدر به گونه مصنوعی است، اما داکتر عبدالاحد قریشی میگوید، که نباید از مقدار تعیین شده آن بیشر مصرف شود، زیرا اعتیاد آور است و مانند برخی کشور های جهان، توزیع آن از سوی مراکز صحی دولتی باید صورت گیرد.
" تاثیرات میتادون زیاد است. تابلیت میتادون (۲۴) ساعت کار میدهد. وقتی مریض صبح یک دوز بگیرد، فردا صبح دوز دیگر را می گیرد. این طریقه تا حدی مناسب است، زیرا یک معتاد کار و زنده‌گی خود را می کند و به اطفال خود رسیده می تواند، با وجود که به مواد مخدر مبتلا هم است و ترک آن هم آسان است."
وزارت صحت عامه افغانستان همچنان روش استفاده از تابلیت میتادون را برای رسیده‌گی به وضعیت معتادین در افغانستان موثر میداند.
شاهپور یوسف رئیس کاهش تقاضای مواد مخدر این وزارت میگوید، با تمویل کننده‌گان خارجی روی طرح استفاده از میتادون یا تداوی عوضی صحبت کردند تا برای دو هزار معتاد تابلیت میتادون را تهیه کنند، اما به دلیل نبود بودجه کافی و اختلاف نظر این طرح عملی نشده است.
گزارش: فرید حلیمی
