اخیرا در افغانستان فعالیت ولاگرها (یوتیوبرها) و ساخت برنامههای ویدیویی در شبکهٔ یوتیوب رونق گرفته است.
این یوتیوبرها با ساخت برنامههای آشپزی، تفریحی و سرگرمی مخاطبین زیادی را در داخل و بیرون از افغانستان جلب کردهاند.
میوند وصیل ۲۵ ساله و خانماش رخسار وصیل ۲۴ ساله مدت یک سال میشود که شبکهٔ یوتیوبی را زیر نام «شبکهٔ ما» ایجاد کردهاند.
ویدیوهای آنها در یوتیوب بیشتر زندگی روزمرۀ خانوده گی و خودمانی را نشان میدهد که ظاهراٌ مورد پسند مخاطبینشان قرار گرفته است.
میوند وصیل در این مورد به رادیو آزادی میگوید:
"ما اکثرا کوشش میکنیم که برنامههای داشته باشیم برای خانوادهها باشد، برنامههای آشپزی، ولاگهای تفریحی میداشته باشیم، به خرید میرویم، در مورد زندگی روزمرهٔ ما این که یک خانوادهٔ افغان بیشتر مصروف چیکارهای میباشد، نام چنیل ما به نام شبکهٔ ما است، مه و خانمم با دو طفل ما باهم کار میکنیم، و خود این میتواند یک حس خوشایند به بیننده بدهد و خواستیم ناماش را شبکهٔ ما بگذاریم تا این که این نه تنها از ما بلکه از بینندههای ما نیز است."
این زوج افغان که پیش از این در رسانههای مختلف افغانستان کار کرده اند با ایجاد شبکهٔ یوتیوب در مدت یک سال توانستند برای خودشان بیش از ۲۰هزار سبسکرایبر یا دنبال کننده پیدا کنند.
به گفتهٔ آنها، بخاطر جذابیت ولاگها یا برنامههای ویدیوییشان، با گذشت ۲۰ روز توانستند از شبکهٔ شان عاید به دست بیاورند.
رخسار وصیل هدف از ساخت ولاگهایشان را معرفی مکانهای دیدنی و رسم و فرهنگ افغانستان عنوان میکند.
او میگوید، برنامههایشان نه تنها در افغانستان بلکهٔ در بیرون از افغانستان نیز علاقمند دارد.
او به رادیو آزادی گفت:
"بیشتر از بینندههای ما در خارج از افغانستان زندگی میکنند و از وطن دور هستن، ما با تهیهٔ برنامهها از شهر و بازار، از رسم و عنعنات و زندگی خود ما میسازیم، برایشان انگیزه ایجاد میکند که یاد وطن برایشان تازه باشد، حتی بیشتر دوستانی که برنامهها را میبینند بسیار خوش شده و از یاد و خاطرهشان میگویند و بسیار احساس خوشی میکنند."
کمپنی یوتیوب به دلیل نشر اعلانات در لابلای برنامه های یوتیوبر های افغان٬ به آنان پول می پردازد
این زوج یوتیوبر افغان میافزایند، با تهیهٔ برنامههای ویدیویی در شبکهٔ یوتیویب به خانوادهها انگیزه میدهند که چگونه میتوانند امور خانوادگی را پیش ببرند و از روزهای ویژهٔ چون سالروز تولد و ازدواج و دیگر روزهای مناسبتی تجلیل کنند.
«سنرایس» افغانستان شبکهٔ یوتیوبی است که توسط سباوون مومند ساخته شده و از طریق این شبکه ویدیوهای مناطق کمتر دیده شدهٔ افغانستان را به مخاطباناش نشان میدهد.
آقای مومند به رادیو آزادی گفت، تا اکنون به ۲۲ ولایت افغانستان سفر کرده و گزارشهای تصویری از این ولایات ساخته است.
"ما تلاش کردیم به مناطقی برویم که پیش از این رفتن به آنجا دشورا بود، مثلا در هلمند کسی نمیدانست که به سطح آسیا پخته بسیار خوب کشت میشود، مثلا در خوست، پکتیا، پکتیکا جلغوزهٔ سیاه است، به ۲۲ ولایت سفر کردیم مناطقی را شکار کمره کردیم که دیده نشده بود، حتی مردم نمیداستند که نظام افغانستان کدام است حتی در کنر یک فرد کهنسال برایم گفت ظاهرشاه پادشاه افغانستان است."
کابل شبکهٔ دیگر یوتیویب است که در طول یکسال با نشر برنامههای تفریحی، سیاحتی و مساعدت به نیازمندان توانسته که بیش از ۵۰ هزار سبسکرایبر پیدا کند.
نیلوفر رحمانی یکی از کارکنان این شبکه هدف از تهیۀ برنامههایشان را چنین بیان کرد:
"هموطنان که دور از وطن هستن میخواهیم برنامههای داشته باشیم که دوری از وطن را کمتر احساس کنند، خاطرهٔ جالب که دارم از برنامههایم این است که دریکی از ولایتها با خانمی که خارج از کشور آمده بود روبهرو شدم و برایم گفت برنامهها من را میبیند و همین سبب شده به وطن بیایید چون بسیار دلتنگ شده بود و این خاطره جالب بود برای من."
بینندگان شبکههای یوتیویب به ویژه در بیرون از افغانستان علاقهٔ زیادی به برنامههای خانوادگی و خودمانی یوتیوبرهای افغان پیدا کردهاند.
رایحه مسعودی که در کشور جرمنی زندگی میکند به رادیو آزادی میگوید، با دیدن برنامههای یوتیوبرهای افغان کمتر غربت را احساس میکند.
"یگانه منبع که مه فعلا هم حس میکنم در افغانستان هستم و احساس غربت را از من دور میسازد، همین چینلهای یوتیویب است که هموطنان ما در بیرون از افغانستان ایجاد کردهاند، اکثراً برنامههای آموزشی و تفریحی دارند که همه فامیل جمع میشویم و از حالت و اوضاع افغانستان باخبر میشویم."
پس از تحولات سیاسی در افغانستان، فعالیت رسانههای که برنامههای اجتماعی و تفریحی داشتند محدود و یا به گونهٔ کامل متوقف شد که پس از آن بازار شبکههای یوتیوب و یوتیوبرهای افغان گرم شده و ظاهراً برنامههای آنان در این فرصت توانسته جایگاه ویژهای میان مردم در داخل و بیرون از افغانستان پیدا کند.
یوتیوبرهای افغان میگویند، با ساخت برنامههایشان توانستهاند هم عایدی برای پیشبرد زندگیشان داشته باشند و هم سبب ایجاد سرگرمی برای علاقمندانشان در داخل و بیرون از افغانستان شوند.