نوروز یکی از جشنهای باستانی و عنعنوی است که خانوادههای افغان تا قبل از حاکمیت دوبارۀ طالبان در افغانستان، از آن با برنامههای ویژۀ نوروزی مانند بلند کردن جهنده سخی در شهر مزارشریف، کابل و برخی شهرهای دیگر، رفتن به پارکهای تفریحی، آماده کردن سفرۀ هفت سین، پختن سمنک، برگزاری برنامههای تفریحی و موسیقی و رفتن به خانۀ دوستانشان تجلیل میکردند.
اما به گفتۀ مردم، پس از حاکمیت دوباره طالبان در افغانستان، حال و هوای نوروز و تجلیل از سال نو تغییر کرده و رنگ و بوی سابقش را ندارد.
در نظام پیشین جمهوریت همزمان با فرا رسیدن نوروز شهر مزارشریف میزبان صدها مهمان داخلی و خارجی برای تجلیل از نوروز میبود و برنامههای مختلف در این ولایت راه اندازی میشد.
سید محمد یعقوبی: هیچ برنامهای به مناسبت نوروز در بلخ راه اندازی نشده است
سید محمد یعقوبی، یکی از باشندگان ولایت بلخ به رادیو آزادی گفت، از سه سال به این طرف به دلیل تصمیم حکومت طالبان، جشن نوروز همانند گذشته در بلخ تجلیل نمیشود و هجوم مردم منحیث مسافر نوروزی در بلخ وجود ندارد و هوتلداران کارو بارشان مانند سابق پررنگ نیست:
"سالهای گذشته در بلخ از کشورهای همسایه مهمان داشتیم، حداقل سه شب در ولایت بلخ کنسرت و آتشبازی راهاندازی میشد تا پایان میلۀ عنعنوی نوروز که چهل روز دوام داشت هر شب جمعه کنسرتها در هوتلها راهاندازی میشد. مسابقات ورزشی، مشاعره و نمایشگاههای تولیدات داخلی بود که متاسفانه امسال هیچ کدام آنها برنامهریزی نشده و حال و هوای خاصی به مناسبت جشن جهانی نوروز وجود ندارد."
سید اکبر، باشندۀ ولایت ننگرهار نیز میگوید، امسال هیچ خبری از تجلیلهای خاص از سال نو و نوروز در این ولایت نیست.
او به رادیو آزادی گفت:
"در سالهای گذشته برای تجلیل از سال نو سه تا چهار روز قبل بیرق ملی کشور بر همه جا به شمول جادهها و چوکها نصب میشد، از سوی شاروالی آمادگی خوب گرفته میشد، چهارراهیها با گروپهای رنگارنگ روشن میشد، اما امسال که میبینیم هیچ چیزی وجود ندارد."
برخی باشندگان کابل هم میگویند، امسال به دلیل مشکلات اقتصادی نوروز را همانند سابق تجلیل نمیتوانند.
مرسل، یکی از باشندگان کابل به رادیو آزادی گفت، قبلاً با نزدیک شدن نوروز سفرۀ هفت سین تهیه میکرد، اما حالا به گفتۀ خودش توانش را ندارد:
"قبلاً خودم وظیفه داشتم و از راه که میآمدم میوه که برای هفت سین ضرورت بود، میگرفتم و نوروز را تجلیل میکردیم، اما فعلاً یکی اقتصاد خوب نیست و از سوی دیگر رمضان است، هیچ هفت سین آماده نکردیم، من که میبینم میوهها در بازار زیاد است، اما مردم توان خرید را ندارند، امسال تجلیل نمی کنیم، چرا که طالبان هم اجازه نمیدهند."
نجیبالله، سرپرست یک خانواده پنچ نفری در شهر کابل که کراچی دستی دارد، به رادیو آزادی گفت که در سالهای گذشته از جشن نوروز و سال نو تجلیل میکرد، اما امسال به فکر پیدا کردن یک لقمه نان برای فرزندان خود است:
"ما قبلاً در سال نو یگان آمادگی میگرفتیم اما حالا کاروبار نیست، پول رفتن به چکر و تفریح را نداریم، روزانه بیست افغانی پیدا میکنیم و ماه رمضان با نان قاق روزه را افطار میکنیم."
در نظام پیشین جمهوریت شاروالی کابل در آستانۀ نوروز و فرارسیدن سال نو، برنامههای تفریحی را در محلات مختلف راه اندازی میکرد و مراسم برافراشتن جهنده را هم در مندوی کابل برنامهریزی میکرد.
اما نعمت الله بارکزی، سخنگوی شاروالی حکومت طالبان در کابل به رادیو آزادی گفت، امسال هیچ برنامهای به مناسبت نوروز ندارند.
سال گذشته نیز برخی از مردم گفته بودند، میخواستند برای تجلیل از نوروز به میله و خانۀ دوستانشان بروند، اما افراد طالبان مانع گشتوگذار شان شدند.
مسئولان وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان نیز سال گذشته به رادیو آزادی گفته بودند که نوروز در دین اسلام جای ندارد و به همین دلیل حکومتشان آن را تجلیل نمیکند و به مردم هم توصیه میکنند که از این روز تجلیل نکنند.
نوروز جشن باستانی افغانستان، ایران، تاجیکستان و چند کشور دیگر است که همهساله در این کشورها از آن به پیشواز بهار و آغاز سال نو خورشیدی تجلیل میشود که با حاکمیت دوبارۀ طالبان، از این روز در افغانستان به گونۀ رسمی تجلیل نمیشود و تعطیلی عمومی این روز نیز برداشته شده است.