وارث، باشنده دره دیوه‌گل ولسوالی چوکی کنر که خود و اعضای خانواده اش در زلزله زخمی شده اند، روز شنبه (۱۳ سپتمبر) به رادیو آزادی گفت:
اینجا هنوز کمک زیادی نرسیده، برخی حتی خیمه ندارند.
«اینجا هنوز کمک زیادی نرسیده، برخی حتی خیمه ندارند. ما شدیداً به خیمه و سرپناه نیاز داریم، باران ها بر کودکان ما می‌بارد. به کارمند هلال احمر هم گفتم که خیمه ها را زودتر توزیع کنید. فقط به کسانی که تلفات جانی داشتند کمپ داده اند، اما هنوز مشکلات کسانی که خانه های شان ویران شده، شان حل نشده است.»
صبر الله، یک رضاکار در ولسوالی نورگل ولایت کنر نیز به رادیو آزادی گفت که زلزله زدگان هنوز در بخش های مختلف با مشکلات جدی روبرو اند:
«هر چند حکومت، نهاد های امدادرسان و مردم کمک کرده اند، اما مردم هنوز هم شدیداً به مواد غذایی و غیر غذایی، لباس، بستر و خیمه نیاز دارند. شب ها هوا بسیار سرد است و مردم به بستر و دوشک نیاز دارند.»
پیش از این در ولسوالی خاص کنر نیز به ویژه زنان زلزله‌زده از نبود کمک های اولیه شکایت کرده اند.
اما نجیب الله حنیف، رئیس اطلاعات و فرهنگ طالبان در کنر، روز شنبه (۱۳ سپتمبر) به رادیو آزادی گفت که کمک ها به طور کافی و شفاف توزیع شده اند:
«ما میکانیزم و کمیته های مشخص برای توزیع شفاف کمک ها ساخته ایم. اگر کسی بخواهد کمک نقدی یا غیر نقدی را خودش توزیع کند، ما زمینه را فراهم می‌کنیم. اگر کمک به ما سپرده شود، کمیته ها آن را تقسیم می کنند. همه این روند شفاف است.»
عبداللطیف ثابت مسئول اداره هلال احمر در کنر، ، نیز گفته که آنان به ویژه در ولسوالی نورگل به زلزله زدگان کمک کرده اند.
به اساس معلومات حکومت طالبان، زلزله ۳۱ اگست بیشتر ولسوالی های نورگل، چوکی، وته‌پور و چپه‌دره کنر را آسیب رسانیده است.
در ولایت ننگرهار نیز شماری از زلزله زدگان که خانه های شان کاملاً ویران شده، شاکی اند که حتی خیمه دریافت نکرده‌اند.
یک باشنده ولسوالی دره‌نور این ولایت به رادیو آزادی گفت:
«تمام خانواده ما بی سرپناه است. تا حال هیچ کمکی به ما نرسیده. یک ترپال کهنه را خود ما سرپناه ساخته ایم ،خواهش می کنیم حداقل خیمه بدهند.»
اما احسان الله ساجد، رئیس اطلاعات و فرهنگ طالبان در ننگرهار، گفته که کمیته های برای شناسایی اولویت ها و رسانیدن کمک ها در ولسوالی های دره نور و شیوه تشکیل شده است.
قاری بصیر احمد سهیل، معاون ولسوال طالبان در دره نور، نیز به رادیو آزادی گفت:
«کمک ها را در سه بخش تقسیم کرده ایم؛ بخشی به هلال احمر، بخشی به ریاست حوادث و بخشی به مقام ولسوالی داده می شود، بعد بین مستحقان توزیع می گردد. اما مشکل این است که خسارت بسیار زیاد است و کمک ها کم. خیمه های که رسید توزیع شد، ولی به همه نرسید.»
کمک‌ها ناکافی و بی‌نظم؟
عزت الله ادیب، مسئول پیشین بخش نظارت نهاد «دیدبان شفافیت افغانستان» در جمهوری مخلوع، می گوید از این که نهاد های ناظر بیطرف در ساحه کمک رسانی نظارت نمی کنند احتمال می رود که در روند توزیع کمک ها، اولویت ها در نظر گرفته نشده باشد و احتمال فساد موجود باشد.
متأسفانه هیچ نهاد ناظر بیطرف وجود ندارد، پس احتمال فساد زیاد است.
«ضروری است که برای کمک های عاجل میکانیزم شفافیت و حسابدهی ایجاد شود. متأسفانه هیچ نهاد ناظر بیطرف وجود ندارد، پس احتمال فساد زیاد است. مثلاً ۹۰ درصد خانه های مردم در کنر ویران شده، نیاز اصلی آنان سرپناه است. خیمه یک راه حل موقت است، باید خانه ساخته شود. اما به جای نیازهای اصلی، چیزهای غیر ضروری توزیع می شود. مثلاً مردم از چاه و جوی آب دارند، اما برای شان بوتل های آب آورده اند، در حالی که نان ندارند. باید اولویت ها رعایت شود.»
یک منبع در حکومت طالبان به رادیو آزادی گفت که کمک ها در دو بخش توزیع می شود: بخشی که از طریق حساب های بانکی حکومت طالبان می رسد توسط کمیته های آنان تقسیم می‌شود، و اگر نهادها بخواهند خودشان توزیع کنند، طالبان برای شان سهولت فراهم می کنند. اما درباره مقدار دقیق این کمک ها جزئیات نداد.
وزارت خارجه طالبان هم فقط با نشر بیرق ۴۸ کشور در صفحه ایکس خود (۸ سپتمبر) از کمک ها و همدردی ها تشکر کرده است.
در همین حال، سازمان ملل متحد و دیگر نهاد های بین المللی این کمک ها را کافی ندانسته اند.
دفتر هماهنگی کمک های بشری سازمان ملل متحد (اوچا) در ۹ سپتمبر اعلام کرد که برای رسیدگی به حدود نیم میلیون زلزله زده در شرق افغانستان به ۱۳۹.۶ میلیون دالر نیاز دارند که تا پایان سال برای ۴۵۷ هزار نفر خدمات چند بُعدی چون سرپناه، آب، غذا، محافظت، آموزش و کمک های زراعتی فراهم کنند.
زلزله به مقیاس ۶ درجه ریشتر ناوقت شب ۳۱ اگست در شرق افغانستان، به ویژه در کنر، تلفات و خسارات سنگین برجا گذاشت.
طبق آمار رسمی طالبان، در این رویداد بیش از ۲۲۰۰ نفر کشته، بیش از ۳۶۰۰ تن زخمی و حدود ۷۰۰۰ خانه ویران شده است.
