هم‌زمان با فرا رسیدن یازدهم اکتوبر روز جهانی کودک دختر، شماری از دختران می‌گویند که کودکی‌شان با رنج و درد آغاز شده است و پیامدهای آن تا امروز آنان را رنج می‌دهد.
زینب، باشنده شهر کابل، می‌گوید که ازدواجش در سن سیزده‌سالگی با پسری از وزیرستان پاکستان که اصلاً او را نمی‌شناخت، به خواست خانواده‌اش صورت گرفت، آن‌هم به شکل بدل که برادرش با خواهر آن مرد ازدواج کرد.
سیزده‌ساله بودم که عروسی‌ام کردند، مرا خرد بودم، اصلاً از عروسی چیزی را نمی‌دانستم، به مکتب و درس نماندند.
او به رادیو آزادی گفت از آغاز ازدواج تا کنون که چندین سال از عروسی‌اش سپری شده است، شب و روزش را با درد و رنج سپری می‌کند:
«سیزده‌ساله بودم که عروسی‌ام کردند، مرا خرد بودم، اصلاً از عروسی چیزی را نمی‌دانستم، به مکتب و درس نماندند، از این‌جا مرا عروسی کرده به وزیرستان پاکستان بردند که هیچ کسی را نمی‌شناختم. در آن‌جا دوازده سال را زیر یک خیمه سپری کردم؛ زدن بود، لت‌وکوب بود، زجر می‌کشیدم. حالا هم مشکلات زیاد دارم، از مؤسسات می‌خواهم مرا کمک کنند.»
مونسه، دختر دیگری در ولسوالی بگرامی ولایت کابل، می‌گوید وقتی در کودکی پدرش را از دست داد، مجبور شد تا با خانواده کاکایش زندگی کند که بعداً به دلیل ممانعت کاکایش از درس و مکتب باز ماند.
او که در کنار محرومیت از مکتب از ناحیه یک پا هم معلول است، می‌گوید بی‌سوادی زندگی را برایش بسیار دشوار کرده است:
«چون پدرم فوت کرده بود، من خرد بودم. کاکایم مرا نمی‌گذاشت که مکتب بروم، می‌گفت غیرتش اجازه نمی‌دهد که یک دختر مکتب برود. بعد در سن ده‌سالگی معیوب شدم. من همین اکنون به شدت مریض هستم، یک لوحه داکتر را خوانده نمی‌توانم. من بسیار به مشکل هستم و تا امروز از درس و تحصیل محروم شدم.»
دختران در افغانستان اکثراً قربانی خشونت‌های خانوادگی، فقر و ناداری، رسم و رواج‌های ناپسند از سوی پدران خانواده می‌شوند.
برخی از پدران خانواده هم تأیید می‌کنند که به خاطر حل مشکلات اقتصادی، دختران‌شان را وسیله قرار داده‌اند.
من دو و نیم لک افغانی قرض‌دار بودم. قرض‌دارها دخترم (خردسال) را پیش خود گرفته بودند.
یکی از باشنده‌های ولایت ننگرهار که نخواست نامش در گزارش گرفته شود، به شرط تغییر صدایش به رادیو آزادی گفت:
«من دو و نیم لک افغانی قرض‌دار بودم. قرض‌دارها دخترم (خردسال) را پیش خود گرفته بودند. از ۲۱ اسد الی ۲۶ جدی سال ۱۴۰۱ دخترم را قرض‌دارها گرفته بودند. باز جرگه برگزار کردیم، یک شخص دیگر برایم دو و نیم لک افغانی داد که قرضش را دادم و دختر خود را شب به خانه آوردم.»
این تنها مشکلات دختران در افغانستان نیست که به دلیل خشونت‌های خانوادگی دچار چالش‌های مختلف شده‌اند، بلکه دختران بالاتر از صنف ششم پس از حاکمیت دوباره طالبان در افغانستان در بیش از چهار سال گذشته از حق آموزش و تحصیل محروم شده‌اند.
حکومت طالبان پس از حاکمیت دوباره در سال ۲۰۲۱ در افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کرده و دروازه‌های پوهنتون‌ها و حتی انستیتوت‌های طبی را هم به روی‌شان مسدود کرد.
شنبه یازدهم اکتوبر برابر به روز جهانی کودک دختر است.
سازمان ملل متحد به مناسبت این روز با نشر گزارشی در صفحه وب‌سایت خود نوشته است که دختران در سراسر جهان برای مقابله با بزرگ‌ترین چالش‌های امروزی در حال پیشرفت هستند.
آن‌ها در جوامع خود سازمان‌دهی می‌کنند، برای عدالت اقلیمی مبارزه می‌کنند، خواستار پایان دادن به خشونت و تصور مجدد آینده خود هستند.
انتونیو گوتیرش، سرمنشی عمومی سازمان ملل متحد، می‌گوید: «هر دختر، در هر جا، سزاوار مساوات، فرصت و وقار است.»
سازمان ملل متحد در گزارش خود گفته است که بیشتر اوقات، صدای دختران شنیده نمی‌شود، اعمال آنان نادیده گرفته می‌شود، نیازها و حقوق‌شان کنار گذاشته می‌شود.
در گزارش این سازمان آمده است که روز جهانی دختر یک فریاد تجمع‌آمیز برای دیدن دختران، برای این‌که آنان واقعاً کی هستند، برای شنیدن صدای آن‌ها و شناختن ظرفیت بی‌حد و حصر آن‌ها است.
برخی از فعالان حقوق زن در افغانستان نیز این مشکلات دختران افغان را تأیید کرده می‌گویند که دختران افغان از روز تولد الی بزرگ‌سالی مشکلات مختلف را متقبل می‌شوند.
مولوده توانا، یکی از این فعالان، در کنار دیگر مشکلات دختران افغان به ممنوعیت‌هایی که طی چهار سال گذشته از سوی حکومت طالبان بر آموزش دختران وضع شده است، اشاره می‌کند:
«روز جهانی دختر در حالی در کشورهای جهان تجلیل و بزرگداشت می‌شود که چهار سال است که دختران در افغانستان از حق تعلیم و تحصیل به‌دور مانده‌اند و متأسفانه با یک آینده مبهم و تاریک روبه‌رو هستند. نیاز است که باید به مشکل مردم، به‌ویژه دختران که در افغانستان از درس و تعلیم به‌دور مانده‌اند، رسیدگی صورت گیرد.»
صندوق کودکان ملل متحد «یونیسف» روز شنبه ۱۱ اکتوبر در صفحه ایکس (توییتر سابق) خود نوشته است که سیستم آموزشی افغانستان با چالش‌های عظیمی روبه‌رو است، اما فرصت بازسازی آن همچنان باقی است.
این نهاد تأکید کرده است که رفع ممنوعیت آموزش متوسطه دختران و سرمایه‌گذاری در آموزش ابتدایی برای محافظت از پیشرفت و حفظ آموزش در دسترس برای هر دختر و پسر حیاتی است.
قابل ذکر است که در افغانستان، دختران علاوه بر وضع ممنوعیت‌های طالبان در بخش آموزش و تحصیل، با چالش‌های مختلف دیگر از جمله خشونت‌های خانوادگی، ازدواج‌های اجباری، محروم شدن از حق میراث و رسم و رواج‌های ناپسند، مشکلات روحی و روانی روبه‌رو هستند.
