۱۷ سال پس از رویداد یازدهم سپتمبر هنوز هم افغان‌ها در آتش جنگ با تروریزم سوخته و قربانی می‌دهند.
کمیسیون امور بین‌الملل ولسی جرگه و شماری از کارشناسان افغان می‌گویند که در تناسب به گذشته در افغانستان نه‌تنها که آتش جنگ خاموش نشده، بلکه این آتش گرمتر هم شده‌است.
زمرک پادخوابی رئیس کمیسیون امور بین‌المللی ولسی جرگه روز دوشنبه «۱۹ سنبله ۱۳۹۷» به رادیو آزادی گفت که هنوز هم در افغانستان ترس از ناامنی بجای خود باقیست و مردم نسبت به آینده‌شان نگران اند.
وی گفت:
"وضعیت روز به روز خراب‌تر شده‌است و گروه‌های تروریستی نیز بیشتر شده‌اند، افغان‌ها در جنجال‌ها ترس و مشکلات زنده‌گی می‌کنند، بجای این‌که مخالفین حکومت کمتر شوند، گروه‌های مخالف بیشتر شده می‌روند."
به‌گفته آقای پادخوابی تا زمانی‌که امریکا و متحدین‌اش برای مهار ساختن جنگ در افغانستان تلاش صادقانه نکنند، ممکن وضعیت در افغانستان از این خراب‌تر شود.
این در حالیست که ۱۷ سال قبل در همین روز یعنی در ۱۱ سپتمبر دو طیاره ربوده شده در قلب امریکا یعنی در مرکز تجارت جهانی و یک طیاره دیگر در تعمیر وزارت دفاع امریکا برخورد کردند که در اثر آن سه هزار تن کشته و هزارها تن دیگر زخمی شدند.
پس از وقوع این رویداد مسئولیت این حملات را اسامه بن لادن رهبر شبکه القاعده به عهده گرفت، موضوع که زمینه حمله امریکا بر افغانستان را فراهم ساخت.
هدف حمله امریکا در افغانستان از بین بردن اسامه بن لادن، شبکه القاعده و سرکوب تروریستان بود، اما ۱۰ سال پس از این جنگ اسامه بن لادن در پاکستان هدف قرار گرفت، ملا عمر در پاکستان مرد و ملا منصور رهبر پیشین طالبان هم در امتداد خط دیورند از بین برده شد.
جنگ افغانستان را جورج بوش رئیس جمهور پیشین امریکا آغاز کرد که پس از آن از سوی دو رئیس جمهور دیگر امریکا به پیش برده شد و هنوز هم این کشور جنگ بر علیه تروریزم در افغانستان را ادامه می‌دهد.
با این همه شماری از کارشناسان سیاسی افغان می‌گویند که پس از آغاز جنگ امریکا بر علیه مخالفان مسلح نه‌تنها این‌که تروریستان سرکوب نشدند، بلکه جنگجویان تازه تحت نام داعش نیز ظهور کردند که حالا تمام منطقه و حتی جهان را تهدید می‌کنند.
انتظار خادم یکی از این کارشناسان در مورد به رادیو آزادی گفت:
"ما نتیجه جنگ را هم در این‌جا می‌بینیم و نتیجۀ انکشاف را هم می‌بینیم، اگر آن وقت این‌جا تنها طالبان بودند، اما حالا ۲۰ گروه که در لیست سیاه امریکا شامل اند، حضور دارند. اگر نتیجۀ ۷۴۷ میلیارد دالر را ببینیم فکر می‌کنم که صد برابر وضعیت بدتر شده نسبت به این که خوب شود."
به‌گفته آقای خادم، ۱۲۷ میلیارد دالر را که امریکا در بخش بازسازی و دیگر بخش‌ها در افغانستان به مصرف رسانده‌است تا حدی نتیجۀ آن دیده میشود، اما ۷۴۷ میلیارد دالر دیگر را که در بخش جنگ به مصرف رسانده‌است کدام نتیجۀ خاص از آن به نظر نمی‌رسد.
این در حالیست که بر اساس بررسی‌های پوهنتون واتسن امریکا از سال ۲۰۰۱ میلادی تا به نیمۀ سال ۲۰۱۶ میلادی ۱۱۱ هزار تن در افغانستان کشته شده‌اند.
در این بررسی آمده‌است که در جنگ جاری در افغانستان در شش هزار روز ۴۲ هزار طالب مسلح، ۳۱ هزار مردم ملکی، ۳۰ هزار سرباز افغان، شش هزار سرباز و قراردادی‌های امریکایی و ۱۱ صد سرباز ناتو کشته شده‌اند.
پیش از این روزنامه واشنگتن پُست در یک گزارش خود که در ماه فبروری گذشته نشر شد، گفته بود که پس از جنگ ۱۷ ساله در افغانستان بیش از صد هزار افغان کشته شده‌اند و حالا گروه‌های طالبان و داعش با هم رقابت می‌کنند تا خشونت را بر مردم ملکی تحمیل کنند.
از سوی دیگر سازمان ملل‌متحد در یک گزارش تازه گفته‌است که در دورۀ چهار ساله حکومت وحدت ملی در حمله‌های انتحاری و انفجارها برای ۴۰ هزار تن تلفات وارد شده‌است.
این اظهارات را مارک لوکوک معاون سرمنشی سازمان ملل‌متحد در امور بشری حین سفر دو روزه‌اش به افغانستان بیان کرده‌است.
با این همه بلال صدیقی سخنگوی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان از افزایش تلفات افراد ملکی در افغانستان سخن گفته و از جناح‌های درگیر جنگ می‌خواهد که به مصونیت جان افراد ملکی توجه کنند.
وی می‌گوید:
"هر روز حقوق بشری مردم در افغانستان زیر پا می‌گردد و سطح تلفات ملکی بلند می‌رود، ما نگران استیم که اگر امنیت مردم تأمین نشود و حقوق بشری افراد مصون نشود وضعیت بیشتر از این خراب خواهد شد."
آقای صدیقی می‌گوید، ارقام را که از ۹ سال به این طرف آن‌ها نزد خود ثبت کرده‌اند نشان می‌دهند که در نتیجۀ حملات انتحاری، انفجارها و دیگر حملات بیش از ۴۶ هزار فرد ملکی قربانی شده‌اند.
اما با این همه شماری از مسئولان وزارت امور خارجه افغانستان به این باور اند که امریکا و افغانستان به برخی از اهداف مشترک‌شان رسیده‌اند.
پیش از این فرامرز تمنا رئیس بخش مطالعات استراتژیک این وزارت به رادیو آزادی گفته‌است که این اهداف مشترک مبارزه با تروریزم، رشد اقتصاد افغانستان و منزوی نشدن افغانستان می‌باشد.
از سوی دیگر امید میثم معاون سخنگوی ریاست اجرائیه حکومت وحدت ملی افغانستان به رادیو آزادی گفت که هرچند افغانستان در بخش‌های دیگر پیشرفت قابل ملاحظه داشته‌است، اما موضوع امنیت هنوز هم در برابر حکومت افغانستان یک چالش جدی است.
وی افزود:
"ما در بخش‌های دیگر پیشرفت‌های قابل ملاحظه داشته‌ایم، شما می‌دانید که تا سال ۲۰۰۱ میلادی به نام نظام و حکومت چیزی وجود نداشت، اما صلح و ثبات هم از خواست‌های جدی مردم بود که بدبختانه در این بخش ما نشیب و فرازهای زیادی داشته‌ایم و هنوز هم مسئله امنیت منحیث یک چالش جدی مطرح است."
آقای میثم می‌گوید که حکومت در این تلاش است که از راه مذاکره با مخالفان مسلح به صلح برسد، اما وی می‌گوید اگر مخالفان مسلح باز هم به جنگ ادامه بدهند، حکومت آن‌ها را با اقدام نظامی سرکوب می‌کند.
از سوی دیگر طالبان مسلح همواره این را گفته‌اند تا زمانی‌که نیروهای خارجی افغانستان را ترک نکنند به جنگ‌شان ادامه می‌دهند.
- اما حالا سؤال این‌جاست که امریکا و متحدین‌اش چرا نتوانستند در ۱۷ سال گذشته گروه‌های تروریستی را در افغانستان شکست بدهند؟
باری عارض کارشناس مسایل سیاسی افغان در پاسخ به این سؤال می‌گوید:
"من فکر می‌کنم حکومتی که در بُن تعیین گردید، در آن مشکلات زیاد وجود داشت و پس از آن امریکا هم در تقویت نظام و ساختارهای مردمی توجه لازم نکرد به همین خاطر هر قدر که برای سرکوب تروریزم تلاش می‌کند مشکلات بیشتر می‌گردد و مشکلات در نظام بیشتر میشود."
آقای عارض می‌گوید، تا این‌که کشورهای منطقه و جهان از رقابت‌های‌شان در برابر یک دیگر دست بردار نشوند تا آن زمان ممکن نیست که پدیدۀ تروریزم از جهان به خصوص افغانستان از بین برود.
به‌گفته وی برای از بین بردن تروریزم به اجماع بین‌المللی و اراده محکم به سطح جهان نیاز است تا تمام جهان به خصوص افغان‌ها از شر این پدیده بد رهایی پیدا کنند.
گزارش: جاوید حسن‌زاده
