دیدبان حقوق بشر می‌گوید تحقیقات این سازمان از سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد که طالبان از طریق صدور فرمان‌های مختلف کتبی یا اعلام شده٬ به آزار و اذیت جنسیتی زنان و دختران پرداخته و مرتکب جنایت علیه بشریت شده‌اند.
دیدبان حقوق بشر با نشر گزارشی به روز جمعه گفته که طالبان از زمان حاکمیت دوباره بر افغانستان در پانزدهم آگست سال ۲۰۲۱، قوانین و پالیسی‌هایی را وضع کرده اند تا زنان و دختران را بخاطر جنسیت‌شان از حقوق اساسی‌شان محروم کنند.
هیدر بار معاون بخش زنان دیدبان حقوق بشر در پیوند به نشر گزارش تازه این سازمان به رادیو آزادی گفت که طالبان مرتکب آزار و اذیت جنسیتی که جنایت علیه بشریت است، شده اند و جامعه جهانی باید برای اطمینان از توقف آن اقدامات بیشتری را انجام دهد:
"دیدبان حقوق بشر امروز گزارشی را نشر کرد که در آن دریافته که طالبان جنایات آزار و اذیت جنسیتی را در افغانستان علیه زنان و دختران مرتکب شده اند. آزار و اذیت مبتنی بر جنسیت جنایت علیه بشریت است که این نوع سوء استفاده‌ها باید متوقف شود و جامعه بین‌المللی باید برای اطمینان از توقف آن‌ها ،اقدامات بسیار بیشتری انجام دهد."
دیدبان حقوق بشر خواستار بررسی "آزار و اذیت جنسیتی" زنان و دختران افغان توسط طالبان به‌عنوان "جنایت علیه بشریت" از سوی محکمه جزایی بین‌المللی شده است.
این درحالیست که حکومت طالبان همواره این ادعاها را رد کرده و گفته که حقوق زنان در افغانستان در چهارچوب شریعت اسلام تأمین است.
در گزارش این سازمان به نقل از الیزابت ایونسون، مسئول بخش عدالت جهانی این سازمان آمده که "تحقیقات محکمه جزایی بین‌المللی در افغانستان می‌تواند راهی برای پاسخ‌گویی به جنایت علیه بشریت در مورد آزار و اذیت جنسیتی فراهم کند".
الیزابت ایونسن گفته که انکار ظالمانه و سازمان یافته‌ی طالبان از رعایت حقوق اولیه زنان و دختران به هدف حذف‌شان از زندگی عمومی، توجه جهان را جلب کرده و برای کشاندن رهبران مسئول طالبان به عدالت، به حمایت هماهنگ حکومت‌ها نیاز است.
در گزارش دیدبان حقوق بشر همچنان آمده که آزار جنسیتی زنان در افغانستان به طریقه‌های مختلف از جمله محدودیت در آزادی بیان و اجتماع، آموزش، کار، دستگیری‌های خودسرانه، ناپدید کردن اجباری و نقض حق آزادی و محدودیت در لباس پوشیدن ظهور یافته است.
دیدبان حقوق بشر تأکید کرده که مقامات طالبان باید تمام اشکال سرکوب و تبعیض را که زنان و دختران را از حقوق اساسی آن‌ها محروم می‌کند، از بین ببرند.
خواستیم واکنش حکومت طالبان را در خصوص گزارش دیدبان حقوق بشر داشته باشیم، بلال کریمی معاون سخنگوی طالبان به پرسش‌های رادیو آزادی در این مورد پاسخ نداد، اما حکومت طالبان پیش از این حقوق زنان را مسئله داخلی افغانستان خوانده گفته که فشارها در این مورد بی‌فایده است.
در این حال رودابه فروتن از فعالان حقوق بشر در صحبت با رادیو آزادی می‌گوید که جهان با انزوا کشانیدن طالبان می‌تواند آنان را ملزم به رفتار مناسب در برابر زنان و دختران بسازد. او به رادیو آزادی گفت:
"سازمان‌های حقوق بشری و بین‌المللی هرچند که دیر شده، اما وقت آن است که یک عکس‌العمل واقعی از خود نشان دهند و دست به یک کار عملی بزنند، بستن درهای مالی طالبان، منع ملاقات‌های گروه‌های بین‌المللی با طالبان، ممنوعیت سفر سران و اعضای طالبان و بستن تربیون‌ها بروی آنان از جمله کار های اند که می‌تواند طالبان را به انزوا بکشاند."
پیش از این نیز شماری از نهاد های حقوق بشری از احتمال شمرده شدن برخورد های طالبان در برابر زنان در افغانستان، به حیث جنایات بشری سخن زده بودند.
از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان در دو سال گذشته دختران بالاتر از صنف ششم از آموزش محروم اند و از رفتن به پوهنتون نیز منع شده اند، زنان در بیشتر اداره‌های دولتی و تمامی اداره‌های غیر دولتی و آرایشگاه‌ها حق کار را ندارند و از سفر به تنهایی، رفتن به تفریحگاه‌ها، ورزشگاه‌ها و حمام‌های زنانه منع شده‌اند.
