"همین محدودیت‌های شغلی روحیه بد گذاشته است سر همه، خانم‌ها بیکار شده است."
فاطمه محمدی ۳۳ ساله باشنده اصلی ولسوالی سنگتخت ولایت دایکندی در مرکز افغانستان است.
او تا زمانیکه طالبان در ماه جدی سال گذشته محدودیت بر کار زنان وضع نکرده بودند به عنوان کارمند اجتماعی در یکی از سازمان‌های غیردولتی کار می کرد.
او که نان آور خانواده‌اش بوده می گوید پس از بیکاری و فقر روزافزون در خانواده، دچار مشکلات روحی و روانی شده و مورد خشونت‌های خانوادگی قرار گرفته است:
"فعلاً تهیه مصارف زندگی سخت است کار نیست همه بیکار است و خانه نشین شده، از هر طرف محدودیت‌های سر خانم‌ها وضع شده از وقتیکه همین شغل از دست دادیم به خشونت‌های خانوادگی روبرو شدم."
طالبان در ماه جدی سال گذشته با صدور مکتوب زنان و دختران را از کار در سازمان‌های غیر دولتی داخلی و خارجی مستقر در افغانستان منع کردند.
با ممنوعیت کار زنان در موسسات، هزاران زن که برخی از آنها نان آور خانواده خود بودند، بیکار شده اند.
سلیمه یکی از آنهاست. او پنج سال در موسسات غیر دولتی دایکندی کار کرده است.
سلیمه به رادیو آزادی می گوید: "در گذشته خوب بود وظیفه داشتیم فعلاً بسیار وضعیت خراب شده بخاطر وظیفه و کاربار از ما گرفته شده در وضعیت خوب قرار نداریم، محدودیت‌های شغلی بالای روحیه آدم تاثیر می‌کند بخاطریکه دچار مشکلات روحی و روانی شدیم و بیکار هستیم و بیکاری خودش مشکلات خانوادگی به بار میاورد."
این زنان می‌گویند در کنار فقر، بیکاری و مشکلات خانوادگی هیچ مرجعی برای رسیدگی به شکایت آنان در حکومت طالبان وجود ندارد.
فعالان حقوق زن نیز نگران هستند، فروزان جلیلی یک تن از فعالان حقوق زن در مرکز افغانستان به رادیو آزادی می گوید:" بدون شک بیکاری و فقر همیشه باعث خشونت‌های خانوادگی می شود چون افغانستان یک کشور مرد سالار می باشد در گذشته خوب بود که مراجع عدلی و قضایی وجود داشت قضیه‌های که مربوط به خشونت بود آن را پیگیری می کردند اما متاسفانه امروز هیچ گونه مرجع وجود ندارد و این موضوع باعث می شود که مردان بیشتر به خشونت ادامه بدهند و همچنان طالبان هم به این موضوع توجه نمی کنند و زنان را سرکوب می کنند."
این فعال حقوق زن پیشنهاد می کند که مرجع خاص برای رسیدگی به مشکلات زنان از سوی حکومت طالبان ایجاد گردد که تا زنان بتوانند مشکلات‌شان را بیان کنند.
هیدر بار معاون بخش زنان دیدبان حقوق بشر نیز در ۲۵ نوامبر روز جهانی محو خشونت علیه زنان به رادیو آزادی گفته بود که خشونت علیه زنان در افغانستان در دو سال گذشته به گونه چشمگیر افزایش یافته است.
این در حالی است که حکومت طالبان پس از حاکمیت دوباره شان بر افغانستان با صدور حدود ۵۰ فرمان محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های زیادی را بر زنان و دختران وضع کرده است.
هرچند حکومت طالبان ادعا می‌کند که حقوق زنان در چهارچوب شریعت اسلام در افغانستان تأمین است، وضع ممنوعیت بر آموزش، تحصیل و کار بسیاری از دختران و زنان و محدود شدن گشت و گذار شان با انتقاد‌های گسترده داخلی و بین‌المللی به همراه شده است.
مثلاً دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) نیز در یک گزارش ۹ صفحه‌ای که در ماه قوس سال روان منتشر کرد گفته که محروم بودن زنان و دختران افغان از تحصیل و کار نه تنها بر سلامت روان آنان تاثیر منفی گذاشته که نقش آنان را در خانواده و جامعه هم کم‌رنگ کرده است.
در یک بخش این گزارش آمده که سهم زنان در خانواده از جنوری ۲۰۲۳ تا نوامبر این سال از ۹۰ درصد به ۳۹ درصد و سهم آنان در اجتماع هم از ۱۷ درصد به ۵ درصد کاهش یافته است.
اکنون سلیمه باشنده دایکندی که نان آور خانواده‌اش است، از طالبان می خواهد که به زنان اجازه کار بدهد تا مشکلات اقتصادی و خانوادگی کاهش یابد:
"خواست من از دولت این است که زنان را هم اجازه بدهد که کار کنند بخاطریکه نصف از پیکر جامعه هستند وقتیکه نصف از پیکر جامعه از فعالیت بماند وضعیت جامعه خراب می شود و به خانواده‌ها فقر و بدبختی به بار میآید."
