وزارت انرژی و آب افغانستان میگوید که نشست سالانه مقامات افغان و ایرانی در رابطه به موضوع آب میان دو کشور در تهران برگزار شدهاست.
نشست معینان آب افغانستان و ایران در رابطه به مسئله آب میان دو کشور در حالی در تهران برگزار شدهاست که ادامه خشکسالی در افغانستان سبب کاهش آب و آسیب رسیدن به مردم شدهاست.
وزارت انرژی و آب افغانستان میگوید که مطابق معاهده سال ۱۳۵۱ خورشیدی این نشست همه سالانه در سطح کمیساران برگزار میگردد اما به علت کمبود آب و تطبیق درست این معاهده امسال در سطح معینان آب دو کشور راه اندازی شدهاست.
انجنیر ویس بصیری رئیس عمومی آب این وزارت روز یکشنبه به رادیو آزادی گفت که هیئت افغانی در این نشست سه روزه با مقامات ایرانی در رابطه به ابعاد مختلف معاهده آب میان دو کشور گفتگو خواهد کرد.
وی گفت:
"بخاطر اینکه موضوع حساس است، بحث خشکسالی مطرح میباشد و ما با خشکسالی رو به رو هستیم، بتوانیم مطابق معاهدۀ که با جانب ایران داریم با مقامات آن کشور بحث کنیم و برایشان قناعت بدهیم و به راه حلهای خوب دست یابیم. تلاش میکنیم تا راههای حل مناسب دریافت کنیم و ما تطبیق صد درصد معاهده دریای هلمند را میخواهیم."
بر اساس معاهده سال ۱۳۵۱ خورشیدی ۲۲ مترمکعب آب در ثانیه از دریای هلمند باید به ایران جریان یابد اما ۴ مترمکعب فی ثانیه به عنوان حسن نیت از سوی افغانستان به آن کشور داده میشود.
در معاهده این نیز ذکر شدهاست که جریان آب به شرایط طبیعی بستگی دارد، یعنی بر اساس تغییرات اقلیمی اگر آب دریای هلمند کم میشود باید جریان آب به ایران نیز کاهش یابد.
اما مقامات ایرانی همواره در رابطه به مسئله آب با افغانستان اظهاراتی داشتهاند، حسن روحانی رئیس جمهور آن کشور نیز چندی پیش گفته بود که ایران در مسئله آب به ویژه ساخت بندهای آب در برابر افغانستان خاموش نخواهد ماند.
این سخنان در افغانستان نیز واکنشهای را به همراه داشت و حتی محمد اشرف غنی رئیس جمهور این کشور گفت که تلاش میشود تا آبهای افغانستان دیگر ضایع نشود.
آقای غنی سال گذشته در هنگام آغاز کار بخش سوم بند کمال خان نیز تأکید کرده بود که مدیریت آبهای افغانستان یک امر حتمی و ضروری است.
در این حال نسیمه نیازی یک عضو کمیسیون انرژی و تنظیم آب ولسی جرگه میگوید که در حال حاضر آب بیشتر به ایران میریزد و حکومت افغانستان باید از جریان آن جلوگیری کند:
"از مقدار آب که در قرار داد ذکر شدهاست، ده برابر بیشتر آب به ایران جریان دارد، این حق حکومت افغانستان است که در مسئله آب با طرف ایران واضح و روشن صحبت کند، ایران به هدف اینکه حکومت افغانستان نتواند از آبهایش خوب استفاده کند حتی دست به ناامنیها در آن مناطق زدهاست، هیئت افغانی باید از حقوق خود با جدیت دفاع کند."
افغانستان بجز از معاهده تقسیم آب دریای هلمند با ایران با هیچ کشوری دیگری توافقنامه تقسیم آب ندارد اما این کشور از لحاظ ظرفیت ذخیره آب در پائینترین سطح در جهان قرار دارد.
بر اساس گزارشها از ۷۵ میلیارد مترمکعب آب سطحی افغانستان از ۳۰ درصد آن استفاده شده و ۷۰ درصد آن به کشورهای همسایه به ویژه ایران و پاکستان جریان دارد و این کشورهای بگونه رایگان از آن استفاده میکنند.
نسیم شفق