با گذشت بیش از دو ماه از بستهماندن راه های ترانزیتی میان افغانستان و پاکستان، مسئولان افغان اتاق مشترک تجارت دو کشور میگویند که در نتیجهٔ این وضعیت، صادرکنندگان زغالسنگ در افغانستان و فابریکه های وابسته به آن در پاکستان متحمل زیان های جدی شدهاند.
محمد یونس مهمند، معاون این اتاق ، روز سهشنبه ۱۶ دسمبر به رادیو آزادی گفت:
بیش از دو ماه میشود که همهٔ راهها با پاکستان بسته است و صادرات زغالسنگ ما کاملاً متوقف شده است. در نتیجه، هم صادرکنندگان افغانستان و هم فابریکه ها در پاکستان با مشکلات و زیان های بسیار جدی روبهرو شدهاند.
«بیش از دو ماه میشود که همهٔ راهها با پاکستان بسته است و صادرات زغالسنگ ما کاملاً متوقف شده است. در نتیجه، هم صادرکنندگان افغانستان و هم فابریکه ها در پاکستان با مشکلات و زیان های بسیار جدی روبهرو شدهاند. بیشتر فابریکه های سمنت و برخی دیگر از فابریکه های پاکستان از زغالسنگ افغانستان استفاده میکردند. خواست ما از هر دو حکومت این است که مشکلات مردم را درک کنند، زیرا مردم در هر دو طرف متحمل خسارات سنگین شدهاند.»
آقای مهمند میگوید با آنکه استخراج و تولید زغالسنگ در افغانستان در سطح گسترده انجام میشود، اما کارخانههای آمادهسازی و تبدیل مواد خام آن به شکل قابل استفاده اندک است و به گفتهٔ او لازم است برای استفاده در تولید برق و سایر پروژه های تولیدی، کارخانههای تصفیه و آماده سازی آن در داخل کشور ایجاد شود.
اتحادیه صادر کنندگان زغالسنگ افغانستان نیز میگوید که پیش از این، سالانه بین سه تا پنج میلیون تُن زغالسنگ به پاکستان صادر میشد.
محمد رسول، رئیس این اتحادیه و از صادر کنندگان زغالسنگ، به رادیو آزادی گفت:
«طبعاً وقتی زغالسنگ افغانستان صادر نمیشود، تأثیر منفی جدی بر عواید دارد. پیش از این، سالانه حدود سه تا پنج میلیون تُن زغالسنگ صادر میکردیم، اما اکنون بهدلیل بستهبودن راهها، این صادرات متوقف شده است. در داخل افغانستان سالانه حدود شش تا ششونیم میلیون تُن زغالسنگ تولید یا استخراج میشود.»
آقای رسول هرچند نگفت که در سال جاری میلادی ، پیش از بسته شدن گذرگاه ها با پاکستان، چه مقدار زغالسنگ به پاکستان صادر شده بود، اما گفت که میزان صادرات در سال جاری محدود بوده است.
در همین حال، رئیس عمومی اتحادیۀ چوب و زغالفروشان شهر کابل در اتاق پیشهوران و دکانداران افغانستان به رادیو آزادی گفت که در زمستان امسال، برخلاف سال های گذشته، زغالسنگ در داخل افغانستان فراوان است و قیمت آن کاهش یافته است.
در حال حاضر در مناطق مختلف کابل زغالسنگ به اندازهٔ کافی موجود است و قیمت هر تُن آن حدود ۶۵۰۰ افغانی است.
به گفتهٔ او، در حال حاضر قیمت یک تُن زغالسنگ تا ششونیم هزار افغانی است، در حالی که در زمستان سال گذشته این قیمت بین ۱۱ تا ۱۳ هزار افغانی بود.
او افزود:
«در حال حاضر در مناطق مختلف کابل زغالسنگ به اندازهٔ کافی موجود است و قیمت هر تُن آن حدود ۶۵۰۰ افغانی است. حتی اکنون در کوچهها توسط کراچیها فروخته میشود و برخی افراد آن را بهصورت خردهفروشی در بوجیها کنار سرکها عرضه میکنند.»
آخندزاده عبدالسلام جواد سخنگوی وزارت صنعت و تجارت حکومت طالبان، ، به پرسشهای رادیو آزادی در مورد این نگرانیها پاسخ نداد؛ اما ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان، در بیانیهای که چهارم دسمبر در صفحهٔ ایکس خود منتشر کرده بود، گفته است که راههای میان افغانستان و پاکستان تنها زمانی دوباره بازگشایی میشود که «اطمینان قوی» بهدست آید که این راهها بار دیگر برای «فشار سیاسی، استفادهٔ غیرقانونی و آزار مردم» بسته نخواهد شد.
این در حالی است که در پی درگیریها میان نیروهای مرزی پاکستان و نیروهای حکومت طالبان در ماه اکتوبر ۲۰۲۵، از تاریخ ۱۱ همان ماه،پاکستان گذرگاههای تورخم و چمن و شماری از مسیرهای دیگر میان دو کشور به روی تجارت بسته کرد.
از آن زمان تاکنون، هیئت های حکومت طالبان و پاکستان چندین بار در دوحه، استانبول و ریاض گفتوگو کردهاند، اما این مذاکرات بینتیجه پایان یافته است.
افغانستان از نظر ذخایر طبیعی زغالسنگ، کشوری غنی بهشمار میرود و بیشترین معادن آن در ولایتهای سمنگان، بغلان، بامیان، تخار، هرات و بدخشان موقعیت دارد.
