شماری از زنان سرپرست خانواده‌ها و مادران بیوه در افغانستان، با نزدیک شدن فصل زمستان با چالش‌های اقتصادی قابل توجه و مشکلات فراوان روبرو هستند.

آن‌ها در صحبت با رادیو آزادی گفتند که نزدیک شدن فصل زمستان بر نگرانی‌هایشان افزوده است.

(بچه‌ام نان می‌خواست، حیران شدم چه کنم، آخر خانۀ خاله‌ام رفتم و یک شب و یک روز پاییدم، او برای ما نان پخت.)

این بانو که باشنده کابل است می‌گوید بیوه است و فقر تا حد گرسنگی دامنگیر او شده است.

او که نخواست به دلیل حساسیت موضوع نامش در گزارش گرفته شود، به رادیو آزادی گفت:
"بیوه هستم، کاریگر نداریم در خانه، زمستان شد، بسیار وضع و روزگار ما خراب است، خودم مریض هستم، خرچ و خوراک نداریم، هیچ کسی به ما کمک نمی‌کند."

بانوی دیگری از ولسوالی دره‌صوف ولایت سمنگان که او هم نخواست نامش گرفته شود، به رادیو آزادی گفت که چهار سال می‌شود شوهرش به ایران رفته و از او هیچ خبری ندارد.

او که سرپرست خانواده‌اش است می‌گوید که با نزدیک شدن فصل زمستان وضعیت زندگی او بدتر از گذشته شده است.

"چهار طفل دارم، دو دختر و دو پسر، پسر کلان ۱۴ ساله است و دختر کوچکم ۶ ساله. ۳ هزار کرایه خانه می‌دهم، سه چهار ماه کرایه را نپرداخته‌ام، زمستان است، چوب کار است، زغال کار است، حیرانم چگونه پوره کنم. در خانه‌های مردم کار می‌کنم."

گفتنی است که شماری دیگر از زنان که دنبال کار هستند، حتی این فرصت را هم ندارند؛ زیرا خانواده‌ها به دلیل وضعیت نامناسب اقتصادی کمتر اقدام به استخدام کارگر می‌کنند.

یک بانوی دیگر نیز از ولایت کابل، که سرپرستی خانواده‌اش را بر عهده دارد، می‌گوید که فرزندانش از سردی هوا بیمار شده‌اند، اما توانایی تداوی آنان را ندارد.

او که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به رادیو آزادی گفت:
"هیچ‌کسی را ندارم که مرا کمک کند، اولادهایم سینه‌وبغل اند، خانه‌ام دروازه درست ندارد، پرده زدیم، زمستان است، خانه‌ام سایه‌رخ است، اولادک‌هایم خنک می‌خورند، نی خوراک داریم، نی چوب و زغال. ۳ زمستان است که بسیار به سختی تیر می‌کنم."

فیصل خاموش، سخنگوی وزارت شهدا و معلولین حکومت طالبان، به تاریخ ۱۶ نوامبر در صفحۀ ایکس (توئیتر سابق) نوشته است که این وزارت در پنج ماه گذشته مبلغ ۱۰ میلیارد و ۴۰۹ میلیون افغانی را برای یتیمان، معلولین و بیوه‌های کشور توزیع کرده است.

اما بسیاری از زنان که سرپرستی خانواده‌های خود را به عهده دارند و همچنان شمار زیادی از بیوه‌ها و یتیمان در افغانستان مدعی‌اند که کمکی دریافت نکرده‌اند.

بر اساس آماری که وزارت امور شهدا و معلولین حکومت طالبان سال گذشته ارائه کرده بود، ۸۰ هزار زن بیوه و ۳۵۰ هزار یتیم نزد آنان ثبت است.

بیشتر زنان افغان، همسرانشان را در نتیجۀ حوادث، جنگ‌های سال‌های اخیر بین نیروهای جمهوری مخلوع و طالبان، حملات انفجاری و انتحاری و بمب‌گذاری‌های کنار جاده‌ای از دست داده‌اند.

حافظ ضیا احمد، معاون سخنگوی وزارت خارجهٔ طالبان، در یک پیام صوتی و کتبی که ناوقت روز چهارشنبه در صفحهٔ ایکس، توییتر سابق منتشر شده، گفته است که متقی پس از شرکت در نشست‌هایی در مسکو، به دعوت رسمی هند عازم دهلی نو شده است.

به گفتهٔ او، متقی در این سفر با اس. جی. شنکر، وزیر خارجهٔ هند، و شماری از مقام‌های دیگر آن کشور در مورد مسائل سیاسی، اقتصادی، تجارتی و گسترش روابط میان افغانستان و منطقه گفت‌وگو خواهد کرد.

پس از بازگشت طالبان به قدرت در تابستان سال ۲۰۲۱، این نخستین سفر یک مقام بلندپایهٔ حکومت طالبان به هند است، که به‌گفتهٔ رسانه‌های هندی برای پنج روز برنامه‌ریزی شده است.

امیرخان متقی که نامش در فهرست تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار دارد و از سفر به خارج منع شده است، پس از آن به هند می‌رود که کمیتهٔ تحریم‌های شورای امنیت به درخواست دهلی نو، به‌طور موقت برای سفر او اجازه صادر کرده است.

متخصان حقوق بشر، حقوق دانان، فعالان حقوق زنان و کارشناسان مدنی در این جلسه حضور دارند.

برگزارکنندگان این جلسه، هدف این دادگاه را فراهم کردن فرصتی برای قربانیان از افغانستان، به ویژه زنان و دختران خوانده اند تا در مورد محدودیت های گسترده طالبان، از جمله منع آموزش، کار و مشارکت اجتماعی شهادت دهند.

این دادگاه همچنان بخشی از تلاش‌های فعالان حقوق بشر برای حسابگیری از رهبران طالبان و مستندسازی نقض گسترده حقوق زنان در افغانستان خوانده شده است.

قرار است شواهد بدست آمده از این دادگاه پس از بررسی، به محاکم رسمی کشورها سپرده شود.

دادگاه مردمی پیش از این پنجاه جلسه در سراسر جهان دایر کرده است که در آن به بررسی مواردی چون جنایت جنگی، سرکوب سیستماتیک و نقض حقوق بشر پرداخته است.

براساس اعلامیه‌ای که چهارشنبه ۸ اکتوبر، از سوی ستره‌محکمهٔ طالبان منتشر شده است، این فرد که هویت‌اش فاش نشده، به اتهام آنچه طالبان فساد اخلاقی خوانده اند، در محضر عام ۲۵ شلاق زده شده است.

در اعلامیه همچنان آمده است که متهم علاوه بر اجرای ۲۵ شلاق، به یک سال حبس تنفیذی نیز محکوم شده است.

پیش از این نیز طالبان در بیش از چهار سال بازگشت به قدرت، صدها زن و مرد را به اتهامات مختلف در محضر عام مجازات کرده‌اند.

ریچارد بنیت، گزارشگر ویژهٔ سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر افغانستان، در ماه اگست سال جاری گفته بود که اجرای اعدام‌ها و مجازات‌ بدنی توسط طالبان در سال جاری دو برابر شده است و خواهان توقف فوری آن شد.

کاربران رسانه‌های اجتماعی در داخل افغانستان به رادیو آزادی می گویند که دسترسی‌شان به شبکه‌های اجتماعی، از جمله اینستاگرام و فیسبوک محدود شده است.

آنان می افزایند که از عصر روز سه‌شنبه ۱۵ میزان بدون استفاده از فیلترشکن یا وی‌پی‌ان نمی‌توانند به شبکه‌های اجتماعی دسترسی پیدا کنند و قادر به باز کردن «اینستاگرام» و «اسنپ‌چت» خود نیستند.

حکومت طالبان تاکنون به گونهٔ رسمی در مورد مسدودسازی شبکه‌های اجتماعی اظهار نظر نکرده است.
با این حال، پیش از این به مدت دو روز اینترنت در سراسر افغانستان به‌طور سراسری قطع شده بود و به‌تازگی نیز در ولایت کندهار، اینترنت شبکهٔ فایبر نوری با اختلال مواجه شده است.

جوره‌بیک میرزامحمودوف، وزیر انرژی ازبکستان، اعلام کرده است که شرکت‌های ازبکستانی جواز رسمی برای جست‌وجو و تولید منابع هایدروکاربنی را از حکومت طالبان دریافت کرده‌اند.

براساس گزارش رسانه‌های ازبکستان در روز گذشته، او این سخنان را در گفت‌وگو با تلویزیون دولتی آن کشور بیان کرده است.

به گفتهٔ میرزامحمودوف مقامات افغان به شرکت‌های ازبک اجازه داده‌اند تا کار اکتشاف و استخراج منابع تیل و گاز را در داخل خاک افغانستان آغاز کنند.

او افزود که این پروژه از نیمه ماه سپتمبر، بر اساس یک قرارداد ۲۵ ساله در حوزه گازی «توتی‌میدان» در شمال ولایت جوزجان با شرکت ازبکی ایریل کام (Eriell KAM) آغاز شده است.

میرزامحمودوف تأکید کرد:
«این مرحلهٔ نخست خواهد بود و پس از به‌دست‌آمدن نتایج، همکاری‌ها به مناطق دیگر نیز گسترش خواهد یافت.»

او افزود که این پروژه یک اقدام ابتکاری است که برای هر دو کشور منافع اقتصادی به همراه دارد.

براساس معلومات وزارت معادن و پترولیم طالبان، حوزهٔ گازی توتی‌میدان حدود ۷٬۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و شامل حدود ۳۰ چاه می‌باشد.

انتظار می‌رود ازبکستان در دههٔ آینده، هر سال حدود ۱۰۰ میلیون دالر در این پروژه سرمایه‌گذاری کند و گاز استخراج‌شده را در خاک خود تصفیه نماید.

رسانه‌های هندی گزارش داده‌اند که امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، پس از سفر به مسکو به دهلی نو خواهد رفت.

روزنامه «هندو» سه‌شنبه ۱۵ میزان به نقل از منابع وزارت خارجه هند گزارش داد که متقی روز پنجشنبه برای یک سفر پنج‌روزه وارد هند می‌شود.
این نخستین سفر یک مقام بلندپایه طالبان به هند از زمان به قدرت رسیدن این گروه در ۱۵ آگست ۲۰۲۱ خواهد بود.

متقی که شورای امنیت سازمان ملل سفرهای خارجی او را ممنوع کرده بود، پس از آن راهی هند می‌شود که کمیته تحریم‌های شورای امنیت به طور موقت مجوز سفر او را صادر کرد.

نمایندگان ده کشور که در هفتمین دور نشست مشورتی «فارمت مسکو» درباره افغانستان شرکت کرده بودند، شرکت‌کنندگان در نشست مسکو حمایت خود را از افغانستان مستقل و باثبات اعلام کردند و مخالفت خود را با استقرار پایگاه‌های نظامی خارجی در داخل افغانستان یا کشورهای همسایه اعلام نمودند.

این نشست روزسه شنبه (۱۵ میزان / ۷ اکتبر) در مسکو برگزار شد. در آن مقام‌های ارشد و نمایندگان ویژه از کشورهای افغانستان، هند، ایران، قزاقستان، چین، قرقیزستان، پاکستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان شرکت کردند. نمایندگان بلاروس نیز به‌عنوان مهمان حضور داشتند.

برای نخستین‌بار هیئت طالبان به ریاست امیرخان متقی وزیر خارجه حکومت طالبان به طور رسمی در این نشست شرکت کرد.

شرکت‌کنندگان تأکید کردند که حضور نیروهای خارجی در افغانستان یا کشورهای همسایه «قابل قبول نیست» و تصریح کردند که چنین اقداماتی «به نفع صلح و ثبات منطقه نخواهد بود».

این اظهارات در حالی بیان می‌شود که دونالد ترمپ رئیس‌جمهور امریکا چندین‌بار گفته که می‌خواهد پایگاه هوایی بگرام را که در سال ۲۰۲۱ نیروهای امریکایی آن را ترک کردند، دوباره تحت بگیرد.

قوماندان نیروهای سرحدی ولایت خراسان رضوی ایران گفته است که در شش ماه گذشته، تلاش اتباع افغان برای ورود غیرقانونی به ایران دو برابر نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته است.

مجید شجاع به رسانه‌های ایرانی گفته است که در نیمه نخست سال جاری، حدود ۴۰ هزار تبعه افغان هنگام عبور از مرزهای ولایت خراسان رضوی بازداشت شده‌اند، در حالی که این رقم در مدت مشابه سال ۲۰۲۴ حدود ۱۹ هزار نفر بوده است.

به گفته او، تمام افراد بازداشت‌شده شناسایی و بلافاصله از مرز بازگردانده شده‌اند.

این در حالی است که یک روز پیش از این، مقامات ولایت خراسان رضوی اعلام کرده بودند که در سال جاری تاکنون، ۸۰ درصد مهاجران غیرقانونی افغان از این ولایت به افغانستان بازگردانده شده‌اند.

پاکستان روز سه‌شنبه ۱۵ میزان در نشست چهارجانبه‌ای با چین، روسیه و ایران در مسکو، بار دیگر بر حمایت خود از یک افغانستان «باثبات و صلح‌آمیز» تأکید کرد و نگرانی‌اش را از «حضور گروه‌های تروریستی» در این کشور ابراز داشت.

رسانه‌های پاکستانی امروز سه‌شنبه، ۱۵ میزان گزارش دادند که محمد صادق خان نماینده ویژه پاکستان برای افغانستان که در حال حاضر در روسیه حضور دارد در حساب ایکس (توییتر سابق) خود جزئیات این نشست را منتشر کرده و نوشته است:
«کشورهای شرکت‌کننده به‌طور یک‌صدا بر تعهد خود نسبت به حمایت از یک افغانستان باثبات، مستقل و صلح‌آمیز تأکید کردند و گفتند که افغانستان باید کشوری عاری از تروریزم و مداخله خارجی باشد.»

پاکستان ادعا می‌کند که مخالفان مسلح این کشور از خاک افغانستان برای حمله به نیروهای امنیتی پاکستان استفاده می‌کنند.

با این حال، حکومت طالبان این اتهامات را رد کرده و می‌گوید به هیچ‌کس اجازه نمی‌دهد از خاک افغانستان علیه کشورهای دیگر استفاده کند.

مالیزیا و پاکستان روز دوشنبه خواستار تشکیل یک حکومت همه‌شمول در افغانستان شدند و بر تعهد خود نسبت به صلح و ثبات در این کشور تأکید کردند.

این موضع مشترک پس از دیدار شهباز شریف صدراعظم پاکستان و انور ابراهیم، نخست‌وزیر مالیزیا اعلام شد.

شهباز شریف از تاریخ ۵ تا ۷ اکتبر سال جاری به‌طور رسمی به مالیزیا سفر کرده بود.

وزارت خارجه مالیزیا روز دوشنبه در بیانیه‌ای گفت که دو رهبر بر ضرورت تعامل مستمر با مقام‌های طالبان در افغانستان تأکید کردند تا با تروریزم مبارزه شود و از استفاده از خاک افغانستان علیه سایر کشورها جلوگیری به عمل آید.

آنان همچنین خواستار حمایت از تلاش‌ها برای حفظ حقوق اساسی مردم افغانستان و ایجاد آینده‌ای باثبات و همه‌شمول برای این کشور شدند.